هپاتیت سی‎

Hepatitis C



هپاتیت C یک عفونت ویروسی است که به کبد حمله می کند و باعث ایجاد التهاب در آن می شود. اغلب افراد مبتلا به ویروس هپاتیت C یا HCV علایمی ندارند. در واقع، اغلب بیماران مبتلا به هپاتیت C  از بیماری خود اطلاعی ندارند تا مدت ها بعد زمانی که آسیب کبدی از طریق آزمایشات پزشکی روتین مشخص گردد.

هپاتیت C یکی از انواع هپاتیت می باشد و معمولاً خطرناک ترین نوع هپاتیت محسوب می شود. هپاتیت C از طریق خون آلوده (معمولاً از طریق استفاده مشترک از سوزن آلوده برای تزریق مواد مخدر) منتقل می شود.
 

هپاتیت C معمولاً در مراحل اولیه علایم و نشانه ای ندارد. زمانی که علایم و نشانه ها بروز می کنند، می توانند شامل موارد زیر باشند:
•    خستگی
•    تب
•    حالت تهوع و کاهش اشتها
•    دردهای مفصلی و عضلانی
•    زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها (یرقان یا زردی)

 


 


علائم و نشانه های مرتبط

هپاتیت C در اثر ویروس هپاتیت C ایجاد می شود. این ویروس در اثر تماس با خون آلوده منتقل می شود.


در موارد زیر احتمال ابتلای فرد به هپاتیت C بیشتر می شود:
•    تماس با خون آلوده به دلیل اقتضای شغلی مانند وارد شدن یک سوزن آلوده به پوست
•    تزریق مواد مخدر
•    ابتلاء به بیماری ایدز
•    خالکوبی یا پیرسینگ در یک مکان غیربهداشتی و  با استفاده از وسایل غیراستریل
•    دریافت خون آلوده یا یک عضو آلوده
•    دریافت فاکتورهای انعقادی آلوده
•    تحت درمان دیالیز بودن به مدت طولانی
•    متولد شدن از مادر مبتلا به هپاتیت C
 


عفونت هپاتیت C که چندین سال طول بکشد می تواند باعث عوارض شدیدی شود مانند:


•    سخت و زخم شدن بافت کبد (سیروز کبدی). 20 تا 30 سال پس از عفونت هپاتیت C، سیروز کبدی می تواند رخ دهد و عملکرد طبیعی کبد را مختل کند.


•    سرطان کبد. تعداد کمی از افراد مبتلا به هپاتیت C ممکن است دچار سرطان کبد شوند.


•    نارسایی کبدی. کبدی که در اثر هپاتیت C به شدت آسیب دیده باشد ممکن است کارایی کافی را نداشته باشد.
 


شما باید به چه پزشکی مراجعه کنید

اگر فکر می کنید که خطر ابتلاء به هپاتیت C برای شما وجود دارد ابتدا به یک پزشک عمومی مراجعه کنید. اگر پزشک عمومی هپاتیت C را در شما تشخیص داد، ممکن است شما را به یک پزشک متخصص ارجاع دهد. پزشکانی که در درمان بیماری هپاتیت C تخصص لازم را دارند عبارتند از:
•    پزشک متخصص در زمینه بیماری های کبدی (هپاتولوژیست)
•    پزشک متخصص در درمان بیماری های عفونی

 

نحو ه آمادگی برای ویزیت پزشک

به دلیل این که زمان ملاقات شما با پزشک کوتاه است و نیز به دلیل اینکه اغلب در این ویزیت در مورد زمینه های مختلفی صحبت می شود بهتر است شما برای این ملاقات از قبل آماده باشید. به منظور آمادگی برای ملاقات با پزشک سعی کنید اقدامات زیر را انجام دهید:


•    قبل از ملاقات با پزشک از تمام محدودیت ها در مورد بیماری خود آگاه باشید. زمانی که با پزشک ملاقات می کنید از مواردی که باید از پزشکتان سؤال کنید اطمینان داشته باشید مانند محدودیت هایی که باید در رژیم غذایی خود ایجاد کنید.
•    تمام علایمی را که داشته اید یادداشت نمایید. این موارد حتی می تواند شامل علایمی باشد که به علت مراجعه شما به پزشک مربوط نباشد.
•    اطلاعات شخصی مهم خود را یاداشت نمایید. این اطلاعات می تواند شامل هر گونه استرس شدید یا تغییرات اخیر مهم در زندگیتان باشد.
•    لیستی از تمام داروهایی را که مصرف می کنید تهیه کنید. این لیست حتی باید شامل ویتامین ها یا مواد معدنی باشد که مصرف می کنید.
•    با یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات به خاطر سپردن همه اطلاعاتی که پزشک در اختیار شما قرار می دهد مشکل است. فردی که همراه شما بوده است ممکن است مواردی را که شما فراموش کرده اید به یاد داشته باشد.

 

سؤالاتی که باید بپرسید

زمان شما در ملاقات با پزشک محدود می باشد، بنابراین تهیه یک لیست از قبل می تواند به شما کمک کند که بهترین استفاده را از زمان ببرید. به لیست پرسش های شما از مهم ترین سؤال تا کم اهمیت ترین آنها با توجه به زمان پاسخ داده می شود. در مورد هپاتیت C برخی سؤالات اصلی که لازم است از پزشک خود بپرسید شامل موارد زیر است:


•    چه میزان ویروس هپاتیت C در بدن من وجود دارد؟
•    آیا ویروس هپاتیت C به کبد من آسیبی وارد کرده است؟
•    آیا نیازی هست من در مورد ابتلاء به سایر بیماری های کبدی مانند هپاتیت B آزمایشی انجام دهم؟
•    آیا من نیاز به درمان عفونت هپاتیت C دارم؟
•    چه درمان هایی برای بیماری من وجود دارد؟
•    مزیت های هرکدام از این روش های درمانی چیست؟
•    هر کدام از این روش های درمانی چه خطرات احتمالی را در پی دارند؟
•    بهترین روش درمان بیماری من چیست؟
•    من بیماری های دیگری نیز دارم. آیا این بیماری ها می توانند اثری بر درمان بیماری هپاتیت C من داشته باشند؟
•    آیا نیازی هست که اعضای خانواده من در مورد ابتلاء به هپاتیت C آزمایش بدهند؟
•    آیا امکان انتقال بیماری هپاتیت C من به اطرافیانم وجود دارد؟
•    من از چه طریقی می توانم از ابتلای اطرافیانم به این بیماری جلوگیری کنم؟
•    آیا نیازی هست من به پزشک متخصص مراجعه کنم؟
•    آیا بروشور یا مطلب دیگری در این مورد دارید که به من بدهید؟ چه وب سایتی را در این مورد به من پیشنهاد می کنید؟
•    زمان مراجعات بعدی من به شما را چه عاملی تعیین می کند؟
•    آیا مصرف الکل برای من مانعی دارد؟
•    من باید از مصرف چه داروهایی اجتناب کنم؟

 

علاوه بر پرسش هایی که آماده کرده اید تا از پزشک خود سؤال کنید؛ در زمان ملاقات با پزشک اگر موردی را متوجه نشدید می توانید از پزشک خود سؤال کنید.

 

چه انتظاراتی می توانید از پزشک خود داشته باشید

پزشک شما ممکن است سؤالاتی را از شما بپرسد. برای پاسخگویی به آنها آماده باشید تا زمان بیشتری برای پرسش های خود داشته باشید. پزشک شما ممکن است سؤالات زیر را بپرسد:


•    چه زمانی علایم شما برای اولین بار شروع شد؟
•    آیا به طور مداوم علایم را دارید یا علایمتان تنها گاهی اوقات بروز می کند؟
•    شدت علایمتان چقدر است؟
•    چه چیزهایی علایمتان را کاهش می دهد و بهتر می کند؟
•    چه چیزهایی علایمتان را تشدید می کند و بدتر می کند؟
•    آیا شما سابقه دریافت خون یا یک عضو را دارید؟ در این صورت این انتقال چه زمانی بوده است؟
•    آیا بدون تجویز پزشک، دارویی تزریق می کنید؟
•    آیا سابقه ابتلاء به بیماری هپاتیت یا یرقان را دارید؟
•    آیا سابقه خانوادگی بیماری هپاتیت C را دارید؟
 


اگر علایم یا نشانه هایی داشتید که سبب نگرانی شما شد، به پزشک مراجعه کنید.


روش های تشخیصی:

غربالگری برای هپاتیت C

آزمایش هپاتیت C در کسانی که در تماس با ویروس هپاتیت C هستند می تواند در شروع درمان ها یا به کارگیری توصیه های تغییر سبک زندگی به پزشکان کمک کند. این اقدام می تواند در کاهش آسیب کبدی در بیماران مؤثر باشد. این غربالگری به این دلیل توصیه می شود که عفونت هپاتیت C اغلب پیش از بروز علایم و نشانه ها در فرد می تواند منجر به آسیب کبدی گردد. افرادی که در مورد غربالگری برای هپاتیت C باید با پزشک خود مشورت کنند عبارتند از:


•    فردی که تزریق مواد مخدر انجام می دهد.
•    فردی که آنزیم های کبدی غیرطبیعی و بدون علت مشخص دارد.
•    کودک متولد شده از مادر مبتلا به هپاتیت C.
•    پزشکان، پرستاران، کادر درمان و سایر افرادی که به خاطر شغل خود با خون انسان یا سوزن های آلوده در تماس هستند.
•    افراد مبتلا به هموفیلی که فاکتورهای انعقاد خون دریافت می کنند.
•    افراد تحت درمان دیالیز به مدت طولانی.
•    افرادی که خون یا عضوی را از دیگران دریافت می کنند.
•    افرادی که با بیمار مبتلا به هپاتیت C رابطه جنسی داشته اند.
•    افراد مبتلا به بیماری ایدز.

 

آزمایشات خونی برای تشخیص هپاتیت C

آزمایشات خونی می توانند در موارد زیر مفید باشند:
•    تعیین ابتلای فرد به هپاتیت C
•    تعیین مقدار ویروس هپاتیت C در خون بیمار (تعیین بار ویروس در بدن)
•    تعیین ساختار ژنتیکی ویروس (ژنوتیپ) که به انتخاب روش های درمانی کمک می کند
 

آزمایش نمونه های بافت کبدی (بیوپسی کبدی) برای تعیین شدت آسیب کبدی

پزشک شما ممکن است نمونه برداری از بافت کبد را برای انجام آزمایشات پیشنهاد کند. بیوپسی کبدی میزان آسیب کبدی را نشان می دهد و می تواند به تعیین بهترین روش درمانی برای بیمار کمک کند. در بیوپسی کبدی، پزشک یک سوزن باریک را از طریق پوست وارد کبد می کند و یک نمونه کوچک از بافت کبدی را برای انجام آنالیزهای آزمایشگاهی برداشت می کند.

 

روش های درمانی:

درمان در تمام موارد ضروری نیست

تشخیص هپاتیت C لزوماً به این معنی نیست که فرد نیاز به درمان دارد. اگر پزشک شما درمانی را به شما پیشنهاد نکرد شما تنها لازم است آزمایشات خونی مکرر را برای کنترل و ارزیابی بیماری های کبدی خود انجام دهید.

پیوند کبد

اگر آسیب شدیدی به کبد بیمار وارد شده باشد، پیوند کبد می تواند گزینه درمانی مناسبی باشد. در پیوند کبد یک جراح کبد آسیب دیده بیمار را خارج می کند و یک کبد سالم را جایگزین آن می کند. اغلب کبدهای پیوند شده مربوط به افرادی هستند که فوت کرده اند اما تعداد کمی از آنها نیز متعلق به افراد زنده هستند.

برای بیماران مبتلا به هپاتیت C، پیوند کبد یک درمان محسوب نمی شود. درمان با داروهای ضد ویروس معمولاً پس از پیوند کبد نیز ادامه پیدا می کند زیرا احتمال ایجاد عفونت هپاتیت C در کبد جدید نیز وجود دارد.


 


روش های تشخیصی و درمانی

داروهای ضد ویروس

هپاتیت C با داروهای ضد ویروس قابل درمان است. این داروها بدن را از ویروس ها پاکسازی می کنند. پزشکتان ممکن است ترکیبی از این داروها را به مدت چندین هفته برای شما تجویز کند.
در طول درمان، پزشک پاسخ های بدن شما به داروها را کنترل می کند.

داروهای ضد ویروس می توانند باعث افسردگی و علایم و نشانه های شبه آنفلوانزا مانند خستگی، تب و سردرد شوند. برخی از عوارض جانبی می توانند به حدی خطرناک باشند که نیاز باشد درمان ضد ویروسی این بیماران به تأخیر بیفتد یا در برخی موارد کاملاً قطع شود.


واکسیناسیون برای پیشگیری از ابتلاء به سایر انواع هپاتیت

پزشک شما احتمالاً به شما توصیه کند که واکسیناسیون علیه هپاتیت A و هپاتیت B را نیز انجام دهید. این کار باعث پیشگیری از ابتلاء به سایر ویروس ها می شود که می توانند به کبد آسیب رسانده و عوارض هپاتیت C را تشدید کنند.

 


 


داروهای مرتبط

اگر شما مبتلا به عفونت هپاتیت C هستید، پزشکتان احتمالاً برخی تغییرات سبک زندگی را برای شما توصیه خواهد کرد. این تغییرات می توانند باعث افزایش سلامت شما و اطرافیانتان شوند. این تغییرات می توانند شامل موارد زیر باشند:


•    مصرف الکل را قطع کنید. الکل می تواند باعث تسریع پیشرفت بیماری های کبدی شود.


•    از مصرف داروهایی که می توانند باعث آسیب کبدی شوند خودداری کنید. داروهای مصرفی خود را به پزشکتان اطلاع دهید، حتی داروهای بدون نسخه ای که مصرف می کنید. ممکن است پزشکتان اجتناب از مصرف برخی داروها را به شما توصیه کند.


•    به پیشگیری از ابتلای دیگران به بیماری هپاتیت C کمک کنید. تمام زخم های خود را بپوشانید و از تیغ یا مسواک مشترک استفاده نکنید. اهدای خون، عضو یا مایع منی انجام ندهید و به دیگران اطلاع دهید که مبتلا به هپاتیت C هستید.


درمان های جایگزین:

اثربخشی هیچ کدام از روش های درمانی طب جایگزین یا طب مکمل در پیشگیری یا درمان هپاتیت C ثابت نشده است.

یکی از گیاهانی که به نظر می رسد دارای خواص سلامتی بخش برای کبد باشد گیاه خار مریم (milk thistle) می باشد. طرفداران این گیاه استفاده از آن را برای درمان زردی و سایر اختلالات کبدی توصیه می کنند. این گیاه را می توان به شکل های کپسول، عصاره یا تزریقی مصرف کرد. نتایج یک مطالعه مداخله ای که توسط مرکز ملی طب جایگزین و طب مکمل انجام شده است، نشان داده است که گیاه خار مریم در مقایسه با دارونما هیچ اثر مفیدی در کاهش مقدار آنزیم های کبدی در بیماران مبتلا به هپاتیت C نداشته است.

اگر شما علاقمند به استفاده از گیاه خار مریم هستید، در مورد مزایا و مضرات مصرف آن با پزشک خود صحبت کنید.
 


با اقدامات زیر می توانید از ابتلاء به هپاتیت C پیشگیری کنید:
•    قطع مصرف مواد مخدر. اگر از مواد مخدر استفاده می کنید، مصرف آن ها را قطع کنید.


•    انجام اقدامات حیاتی در زمان پیرسینگ یا سوراخ کردن بدن یا خالکوبی بدن. اگر قصد پیرسینگ یا خالکوبی دارید، از مراکز معتبر برای این کار استفاده کنید. قبل از این کار در مورد روش های پاکسازی و استریل کردن تجهیزات این مرکز سؤال کنید. در مورد استفاده از سوزن های استریل اطمینان حاصل کنید. اگر در یک مرکز از پاسخگویی به سؤلات شما امتناع کردند، به مرکز دیگری مراجعه کنید.


•    داشتن روابط جنسی سالم. بدون اطمینان از وضعیت سلامتی یک فرد، برقراری رابطه جنسی محافظت نشده با وی نباید صورت گیرد. احتمال انتقال بیماری هپاتیت C از طریق رابطه جنسی در زوج های تک همسر وجود دارد اما این احتمال کم است.