در مردان، علائم اسکیزوفرنی معمولاً در اوایل تا اواسط دهه 20 زندگی شروع می شود. در زنان، علائم به طور معمول در اواخر دهه 20 شروع می شود. بروز اسکیزوفرنی در کودکان غیرمعمول و در افراد بالاتر از 45 سال نادر است.
اسکیزوفرنی شامل طیف وسیعی از مشکلات شناختی، رفتاری یا احساسی است. علائم و نشانه های ممکن است متفاوت اما منعکس کننده اختلال در توانایی و عملکرد است. علائم اسکیزوفرنی عبارتند از:
• هذیان. هذیان باورهای اشتباهی است که مبتنی بر واقعیت نیستند. برای مثال، تصور می کنید که شما مورد آسیب یا آزار قرار می گیرید. منظور از انجام حرکات یا نظرات خاصی شما هستید. شما انسان مشهوری هستید. شخصی عاشق شما است یا عملکرد بدن شما مختل شده است. از بین 5 فرد مبتلا به اسکیزوفرنی 4 نفر به هذیان مبتلا می شوند.
• توهم. در این حالت فرد مسائلی را می بیند یا می شنود که وجود ندارند. توهم می تواند در هر یک از حواس رخ دهد اما شنیدن صدا شایع ترین نوع توهم است.
• تفکر آشفته. ارتباط موثر مختل شده و پاسخ گویی به سوالات می تواند تا حدودی یا کاملاً نامربوط باشد. به ندرت، ممکن است بیمار در هنگام صحبت کردن کلمات بی معنی را در کنار یکدیگر قرار دهد. این حالت گاهی سالاد کلمات نامیده می شود.
• رفتارهای حرکتی غیرطبیعی و آشفته. این رفتارها می تواند شامل جنب و جوش بی فایده و بیش از حد باشد.
• علائم منفی. این امر به کاهش توانایی یا فقدان توانایی برای عملکرد طبیعی دلالت دارد. به عنوان مثال، فرد بی احساس به نظر می رسد، ارتباط چشمی برقرار نمی کند، حالات صورت فرد تغییر نمی کند، به صورت یکنواخت صحبت می کند یا در هنگام صحبت کردن از تکان دادن طبیعی دست ها یا سر استفاده نمی کند. همچنین ممکن است توانایی فرد برای برنامه ریزی یا انجام فعالیت ها کاهش یابد. مثلاً ممکن است میزان صحبت کردن کاهش یابد و فرد از بهداشت شخصی غفلت ورزد یا علاقه خود را نسبت به کارهای روزمره از دست داده و از نظر اجتماعی گوشه گیر شود.
نشانه های بیماری در نوجوانان
علائم اسکیزوفرنی در نوجوانان مشابه بزرگسالان است اما تشخیص بیماری در این گروه سنی دشوارتر است. این امر ممکن است به این دلیل باشد که برخی علائم اولیه اسکیزوفرنی در دوران تکامل نوجوانان معمول است. این علائم عبارتند از:
• افت عملکرد مدرسه
• اختلال در خواب
• تحریک پذیری یا افسردگی
• کاهش انگیزه
علائم اسکیزوفرنی می تواند در نوجوانان برخلاف بزرگسالان شامل موارد ذیل باشد:
• هذیان کمتر رخ می دهد.
• توهم بصری بیشتر رخ می دهد.