آنژین‎

Angina



وآنژین، نشانه ای از بیماری عروق کرونر است که سبب درد قفسه سینه شده و با فشار، سنگینی، درد و سفتی قفسه سینه همراه است و ناشی از کاهش جریان خون به عضله قلب می باشد. آنژین را با نام آنژین صدری نیز میشناسند که میتواند در محدوده زمانی معین و یا ناگهانی اتفاق بیفتد. آنژین نسبتاً بین همه افراد شایع است ولی تمایز آن از سایر دردهای قفسه سینه مانند درد ناشی از سوء هاضمه و ... مشکل است. بنابراین توصیه می شود در صورت داشتن درد ناشناخته ای در  قفسه سینه خود تحت مشاوره پزشکی قرار بگیرید. 

  • درد و ناراحتی در قفسه سینه
  • درد بازو، گردن، فک، شانه و پشت قفسه سینه
  • حالت تهوع
  • خستگی
  • تنفس های کوتاه
  • تعریق
  • سرگیجه

 

درد و ناراحتی قفسه سینه با فشار، سنگینی، احساس پری و درد در مرکز قفسه سینه مشخص می شود. در برخی افراد آنژین به صورت فشار روی قفسه سینه مشخص می شود ولی ممکن است در برخی دیگر به صورت سوء هاضمه قابل تشخیص باشد.

شدت، مدت و نوع آنژین متفاوت است و باید به دردهای تازه و یا تغییر در دردهای قفسه سینه اهمیت داد چرا که ممکن است برخی از علائم جدید و مختلف نشان دهنده آنژین های خطرناک (آنژین ناپایدار) و یا حمله قلبی باشد.

آنژین پایدار شایع ترین نوع آنژین است که با فشار و به طور ناگهانی اتفاق می افتد ولی با استراحت برطرف می شود. در صورتیکه درد قفسه سینه در شما به تازگی شروع شده است برای تشخیص علت آن حتماً به پزشک مراجعه کنید و درمان را آغاز نمایید. در صورت تغییر و تشدید آنژین پایدار نیاز به مراقبت های پزشکی  می باشد.

 

علائم آنژین پایدار:

  • در زمانی فعالیت شدید قلب اتفاق می افتد مانند هنگام بالا رفتن از پله یا ورزش کردن
  • معمولاً قابل پیش بینی است و مشابه دردهای قبلی قفسه سینه است که پیش از آن تجربه کرده اید.
  • مدت کوتاه و کمتر از 5 دقیقه ادامه دارد.
  • با استراحت و مصرف دارو بسیار زود برطرف می شود.

 

علائم آنژین ناپایدار:

  • فقط در زمان استراحت رخ می دهد.
  • الگوی همیشگی دردهای آنژینی تغییر می کند.
  • غیرمنتظره و ناگهانی اتفاق می افتد.
  • از آنژین پایدار بسیار طولانی تر است و ممکن است 30 دقیقه طول بکشد.
  • با استراحت و مصرف دارو برطرف نمی شود.
  • ممکن است از نشانه های حمله قلبی باشد.

 

علائم آنژین پرینزمتال:

  • معمولاً در زمان استراحت رخ می دهد.
  • اغلب بسیار شدید است.
  • ممکن است با مصرف دارو برطرف شود.

این نوع آنژین بسیار نادر بوده و تنها 2 درصد از آنژین ها را شامل می شود که علت آن اسپاسم در عروق خونی و کاهش موقت جریان خون می باشد.

 

آنژین در خانم ها:
تشخیص آنژین در خانمها دشوار است چراکه اکثر خانم ها تجربه علائمی مانند تهوع، تنگی نفس، درد شکم و یا خستگی شدید را حتی بدون ابتلاء به درد قفسه سینه نیز داشته اند. همچنین احساس ناراحتی در گردن، فک، پشت و یا فشار در قفسه سینه به طور معمول در خانمها رخ می دهد که این تفاوت ها سبب تاخیر در تشخیص و درمان آنژین می شود.

 

 


علائم و نشانه های مرتبط

آنژین با کاهش جریان خون به عضله قلب ایجاد می شود. هنگامی که عضلات قلب اکسیژن کافی دریافت نکنند، بیماری ایسکمی ایجاد می شود. شایع ترین علت کاهش جریان خون به عضله قلب، بیماری عروق کرونر (CAD) است. در آترواسکلروز شریانهای قلب توسط رسوب های چربی بنام  پلاک، تنگ می شوند.

ممکن است تعجب کنید که چرا شما با توجه به تنگی عروق قلب توسط چربیها به آنژین مبتلا نشده اید؟ پاسخ این است که در زمان استراحت نیاز به اکسیژن کم است و عضله قلب شما ممکن است قادر به کاهش مقدار جریان خون بدون تحریک علائم آنژین باشد ولی زمانیکه نیاز به اکسیژن بالا می رود، مانند زمانی که ورزش می کنید، ممکن است آنژین رخ دهد.

 

آنژین پایدار: آنژین پایدار معمولاًٌ با فعالیت فیزیکی ایجاد می شود. در زمان بالا رفتن از پله ها، ورزش و یا پیاده روی، قلب نیازمند خون بیشتری است اما به دست آوردن خون کافی زمانی که شریان ها تنگ هستند برای عضله بسیار دشوار است. علاوه بر فعالیت بدنی، عوامل دیگر مانند استرس، هوای سرد، مصرف غذای سنگین و سیگار کشیدن نیز می تواند سبب آنژین پایدار شود.

 

آنژین ناپایدار: اگر رسوب چربی (پلاک) در رگ های خونی پاره و یا باعث ایجاد لخته شود، به سرعت می تواند سبب تنگی سرخرگ و در نتیجه کاهش جریان خون گردد. آنژین صدری ناپایدار همچنین می تواند توسط لخته های خون که عروق خونی قلب را بلوک و یا تا حدی مسدود کردند ایجاد شود. آنژین صدری ناپایدار با استراحت یا داروهای معمول برطرف نمی شود و اگر روند جریان خون بهبود نیابد عضله قلب از اکسیژن محروم شده و سبب حمله قلبی می شود. آنژین ناپایدار خطرناک بوده و نیاز به درمان اورژانسی دارد.

 

آنژین پرینزمتال: این نوع آنژین توسط اسپاسم در عروق کرونر ایجاد می شود که در آن شریان به طور موقت باریک شده و جریان خون به قلب کاهش یافته و سبب درد قفسه سینه می شود.
 


عوامل زیر خطر ابتلاء به بیماری عروق کرونر و آنژین را افزایش می دهد:
 

  • استفاده از تنباکو: مصرف تنباکو، سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض طولانی مدت دود سیگار به دیواره داخلی عروق آسیب زده و  سبب تجمع کلسترول و در نتیجه کاهش جریان خون می شود.

 

  • دیابت: انسولین توسط پانکراس ترشح شده و قند مواد غذایی را برای استفاده بدن به گلوکز تبدیل می کند. دیابت سبب افزایش تصلب شرایین و افزایش سطح کلسترول خون شده و خطر ابتلاء به بیماری عروق کرونر را  که منجر به آنژین و حمله قلبی می شود افزایش می دهد.

 

  • فشارخون بالا: فشارخون مقدار خون پمپ شده و میزان مقاومت در برابر جریان خون است. با گذشت زمان، فشارخون بالا سبب صدمه و سخت شدن شریان ها می شود.

 

  • کلسترول بالا: کلسترول بخش عمده ای از رسوباتی است که می تواند باعث انسداد شریان های سراسر بدن شود. سطح بالایی از نوع کلسترول بد (LDL) ، خطر ابتلاء به آنژین و حمله قلبی را افزایش می دهد.سطح بالایی از تری گلیسیرید نیز در این زمینه نامطلوب است.

 

  • سابقه بیماری قلبی در خانواده: اگر شما مبتلا به بیماری عروق کرونر هستید و یا تا به حال دچار حمله قلبی شده اید، بیشتر در معرض خطر ابتلاء به آنژین قرار دارید.

 

  • سن بالا: مردان پس از 45 سالگی و زنان در سن بالا تر از 55 سالگی در معرض خطر بیشتری نسبت به افراد جوانتر قرار دارند.

 

  • بی تحرکی: یک زندگی بی تحرک منجر به افزایش سطح کلسترول، فشار خون بالا، دیابت نوع 2 و چاقی می شود. با این حال، بهتر است قبل از شروع یک برنامه ورزشی حتماً با پزشک مشورت شود.

 

  • چاقی: چاقی خطر ابتلاء به آنژین و بیماری های قلبی را افزایش می دهد چرا که با افزایش سطوح کلسترول خون، فشارخون بالا و دیابت مرتبط است. همچنین در افراد چاق قلب برای تامین خون به بافت اضافی سخت تر کار می کند.

 

  • استرس: استرس می تواند خطر ابتلاء به آنژین و حمله قلبی را افزایش دهد. استرس و عصبانیت فشارخون را بالا میبرد. همچنین هورمون های تولید شده در طی استرس می تواند شریان ها را تنگ کرده و سبب تشدید آنژین شوند.

درد قفسه سینه ناشی از آنژین سبب می شود برخی از فعالیتهای طبیعی مانند راه رفتن برای فرد دشوار شود. با این حال خطرناک ترین عارضه آنژین حمله قلبی می باشد.

 

علائم شایع حمله قلبی عبارتند از:

  •  فشار، احساس پری و درد در مرکز قفسه سینه که بیش از چند دقیقه طول می کشد.
  • دردی که فراتر از  قفسه سینه بوده و شانه، بازو، پشت یا حتی دندان ها و فک را نیز درگیر می کند.
  • افزایش درد در قفسه سینه
  • درد طولانی مدت در قسمت بالای شکم
  • تنگی نفس
  • عرق کردن
  • حس قریب الوقوع از درد و ناراحتی
  • غش کردن
  • تهوع و استفراغ

 

در صورت داشتن هر یک از این علائم بلافاصله بطور اورژانسی برای مراقبت پزشکی اقدام نمایید.
 


در صورت داشتن درد قفسه سینه ناگهانی (آنژین ناپایدار) با اورژانس تماس بگیرید. اگر دچار آنژین دوره ای در محدوده زمانی معین هستید و علائم آن تنها در زمان ورزش اتفاق می افتد، همچنین اگر از نظر سابقه خانوادگی نگران هستید، حتماً به پزشک مراجعه نمایید. هر چه آنژین سریعتر تشخیص داده شود آسان تر درمان می شود.

به دلیل اینکه ملاقات با پزشک مختصر بوده و باید خلاصه باشد، در زیر نکاتی جهت آمادگی حین ویزیت با پزشک و همچنین انتظارات شما از پزشک آورده شده است.
 

آنچه شما باید انجام دهید

  • از محدودیت های قبل از ملاقات با پزشک آگاه باشید. پیش از مراجعه به پزشک در مورد همه کارهایی که نیاز است انجام دهید مطمئن شوید. مانند محدود کردن رژیم غذایی، آزمایش خون جهت بررسی کلسترول و یا شاخص های دیگر از بیماری های قلبی.
  • ثبت همه علائم حتی آنهایی که با آنژین غیرمرتبط است.
  • نوشتن اطلاعات شخصی و کلیدی: از جمله هر گونه سابقه خانوادگی آنژین، درد قفسه سینه، بیماری های قلبی، سکته مغزی، فشارخون بالا و یا دیابت، تنش اصلی و یا تغییرات اخیر زندگی.
  • تهیه لیست از داروهای مصرفی: ویتامینها و مکمل هایی که دریافت می کنید.
  • همراهی یکی از اعضای خانواده یا دوستان: گاهی اوقات در ملاقات با پزشک نکاتی فراموش می شود همراهان می توانند در یادآوری  نکات کمک نمایند.
  • آمادگی برای شروع رژیم و فعایت بدنی: اگر شما در حال حاضر به دنبال یک رژیم غذایی و یا ورزش منظم هستید، با پزشک خود در مورد چالش هایی که ممکن است در شروع کار با آن مواجه شوید صحبت نمایید.
  • سوالات خود را یادداشت کنید: زمان ویزیت با دکتر محدود است، بنابراین تهیه یک لیست از سوالات به شما کمک خواهد کرد که بهترین استفاده را از وقت ببرید لیست سوالات خود را از مهم ترین تا کم اهمیت ترین تنظیم کنید.

 

برای آنژین صدری، برخی سوالات اساسی عبارتند از:

  • محتمل ترین علائم چیست؟
  • آیا علل احتمالی دیگری نیز وجود دارد؟
  • چه آزمایشاتی مورد نیاز است و چگونه برای انجام آن آماده شوم؟
  •  چه روشهای درمانی در دسترس است و شما کدام را پیشنهاد می کنید؟
  • برای پیشگیری چه غذایی را توصیه می کنید؟
  • سطح مناسب فعالیت بدنی چه میزان است؟
  • چگونه می توان شرایط بهداشت و سلامت را مدیریت کرد؟
  • هر چند وقت یکبار نیاز به پیگیری است؟
  • آیا جایگزین عمومی برای تجویز وجود دارد؟
  • منابعی برای دریافت اطلاعات بیشتر معرفی کنید.

 

انتظارات شما از پزشک:

پزشک از شما تعدادی سوال خواهد پرسید. آمادگی برای پاسخ دادن به آنها می تواند شما را در استفاده بهینه از زمان کمک نماید. برخی سوالات احتمالی عبارتند از:

  • اولین علائم را چه زمانی تجربه کردید؟
  • کدام یک از این علائم را داشتید: درد، احساس ناراحتی، فشار، تنگی نفس، سوزش یا تیر کشیدن؟
  • درد را در  کجا  احساس می کنید؟
  • آیا درد در گردن و دستانتان نیز گسترش می یابد؟ چگونه و چه زمانی درد شروع شد؟ آیا چیزی خاصی سبب ایجاد درد شده است؟ درد به تدریج شروع شد و یا ناگهان رخ داد؟
  • درد چه مدت طول می کشد؟
  • چه چیزی درد را بدتر می کند؟ فعالیت بدنی یا تنفس؟
  • چه چیزی درد را آرامتر می کند؟ استراحت؟ نفس عمیق و یا نشستن؟
  • آیا علائم دیگری مانند سرگیجه یا تهوع هم دارید؟
  • در بلع مشکل دارید؟
  • سوزش سر دل دارید؟

 

چه باید کرد؟

در اولین فرصت  شیوه زندگی سالم مانند ترک سیگار، خوردن غذاهای سالم و فعالیت بدنی مناسب را آغاز کنید. این مهمترین روش برای دفاع در برابر آنژین و عوارض ناشی از آن، از جمله حمله قلبی و سکته مغزی هستند.


در صورتی که درد قفسه سینه طولانی شد و با استراحت کردن و حتی مصرف دارو برطرف نشد ممکن است شما در معرض خطرحمله قلبی باشید بنابراین سریعاً با اورژانس تماس بگیرید و برای رفتن به بیمارستان رانندگی را در انتخاب های آخر خود قرار دهید.


روش های تشخیصی:

تشخیص آنژین، از طریق انجام معاینه بالینی و پرسیدن در مورد علائم شروع خواهد شد. همچنین عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی از بیماری های قلبی نیز بررسی می شود.

 

به منظور تشخیص آنژین چندین تست وجود دارد:
 

  • الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG): هر ضربان قلب توسط محرک های الکتریکی از سلول های ویژه ای در قلب تولید می شود. پزشک با بررسی این الگوها تشخیص می دهد که آیا جریان خون شما کند و یا مسدود شده است. همچنین می تواند احتمال حمله قلبی را در شما  هشدار دهد.

 

  • تست استرس: گاهی اوقات تشخیص آنژین در زمانی که قلب سخت تر کار می کند آسانتر است. تست استرس  با راه رفتن بر روی تردمیل یا دوچرخه ثابت انجام می شود. در این زمان فشار خون و ECG نمایش داده می شود. اگر شما قادر به ورزش نباشید، پزشک  از داروهای شبیه ساز ورزش که باعث شدیدترشدن کار قلب می شود استفاده می کند.

 

  • اکو کاردیوگرافی: اکوکاردیوگرام، عکس برداری از قلب با استفاده از امواج صوتی است. پزشک با کمک این تصاویر می تواند آنژین را تشخیص دهد. به این ترتیب که قسمتهایی از قلب که به اندازه کافی خون دریافت نمی کنند و یا عضله قلب که به علت ضعف در جریان خون آسیب دیده شناسایی می شوند. گاهی اوقات اکوکاردیوگرام در طول تست استرس انجام می شود.

 

  • تست استرس هسته ای: با این تست می توان جریان خون در زمان استراحت و در طول استرس را اندازه گیری کرد که شبیه به یک تست استرس معمولی است، با این تفاوت که در طول تست استرس هسته ای، یک ماده رادیو اکتیو به درون جریان خون تزریق می شود. این ماده با خون مخلوط و به قلب می رود. یک اسکنر خاص که مواد رادیو اکتیو در قلب را تشخیص می دهد تصاویری از عضله قلب ایجاد می کند. در این تصاویر جریان خون ناکافی به هر بخشی از قلب به صورت یک نقطه نور تشخیص داده میشود.

 

  • اشعه ایکس از قفسه سینه: این روش برای عکس برداری از قلب و ریه ها می باشد. در این تست علائم از وضعیت دیگری بررسی می شوند و همچنین اگر قلب بزرگ باشد از این روش استفاده میشود.

 

  • آزمایش خون: در صورت آسیب به قلب یا حمله قلبی آنزیم هایی از قلب واردخون می شوند که با آزمایش خون می توان وجود این آنزیمها در خون را بررسی کرد.

 

  • آنژیوگرافی: آنژیوگرافی کرونر با استفاده از تصویربرداری اشعه ایکس از داخل عروق خونی قلب انجام می شود که بخشی از یک روش شناخته شده به عنوان کاتتریزاسیون قلبی است. حین آنژیوگرافی کرونر، یک نوع رنگ که توسط اشعه ایکس قابل رویت است به عروق خونی قلب تزریق می شود. دستگاه اشعه X به سرعت یک سری از تصاویر (آنژیوگرافی)، از داخل رگ های خونی قلب ارائه می دهد.

 

  • CT اسکن قلب: در CT اسکن فرد روی تخت خوابیده و وارد دستگاهی که اشعه ایکس در اطراف بدن می چرخد می شود. در عکسهایی که توسط اشعه ایکس از قلب و قفسه سینه گرفته شده است شریانهایی که تنگ و مسدود شده است قابل تشخیص هستند. همچنین بزرگ شدن قلب را نیز نشان می دهد.

 

  • MRI قلب: در MRI بیمار داخل دستگاهی لوله شکل می شود که از ساختار قلب و عروق خونی تصویر برداری می کند.

 

روش های درمانی:

تغییر شیوه زندگی و مصرف داروها سبب بهبود آنژین پایدار می شود ولی روشهای پزشکی دیگری مانند آنژیوپلاستی، استنت و عمل جراحی بای پس نیز برای درمان آنژین استفاده می شود.
 

  • آنژیوپلاستی و استنت گذاری: در طول آنژیوپلاستی که از طریق پوست صورت می گیرد یک بالون به قسمتی که دچار انسداد است هدایت شده و پس از رسیدن استنت درون محل جای داده می شود که سبب گشادی رگ ها و درنتیجه بهبود جریان خون به قلب شده و از آنژین جلوگیری می نماید. آنژیوپلاستی و استنت گذاری روش درمانی مناسبی برای کسانی است که به آنژین ناپایدار دچار بوده و با تغییر شیوه زندگی و مصرف دارو درمان نشده اند.

 

  • جراحی بای پس عروق کرونر: در این جراحی از یک ورید یا شریان در جای دیگر بدن برای بای پس کردن عروق تنگ یا مسدود قلب استفاده می شود و سبب افزایش جریان خون به قلب، پیشگیری یا بهبود آنژین می شود. این روش برای درمان آنژین پایدار و ناپایدار که به هیچ روش درمانی پاسخ نداده اند استفاده می شود.

 

 


روش های تشخیصی و درمانی

اگر با تغییر شیوه زندگی در طولانی مدت آنژین درمان نشد باید از طریق دارو، درمان را دنبال کرد. داروهای مصرفی عبارتند از:

  • نیترات: نیترات ها اغلب برای درمان آنژین استفاده می شود. نیترات سبب آرامش و گشادی عروق خونی می شود که اجازه می دهد خون بیشتری به عضلات قلب برسد. شما ممکن است نیترات را در زمان ناراحتی قفسه سینه و قبل از انجام کاری که باعث آنژین صدری (مانند اعمال فیزیکی) شده است مصرف کنید و یا برای پیشگیری طولانی از آن استفاده نمایید. رایج ترین شکل از نیترات، قرص های نیتروگلیسیرین زیر زبانی هستند.

 

  • آسپرین: برای کاهش احتمال لخته شدن خون تجویز می شود و حرکت خون در عروق تنگ را آسانتر می کند. بنابراین آسپرین با جلوگیری از لخته شدن خون از حمله قلبی پیشگیری می کند. با این حال قبل از شروع مصرف روزانه آسپرین حتماً با پزشک مشورت کنید.

 

  • داروهای ضد انعقاد خون: برخی از داروها مانند کلوپیدوگرل (Plavix)، پراسوگرل (Effient) و تیکاگرال (Brilinta) می توانند با کاهش چسبندگی پلاکت ها به هم، از لخته شدن خون جلوگیری کنند.

 

  • بتا بلاکر: داروهای مسدودکننده بتا روی ترشح هورمون های اپی نفرین به نام آدرنالین تاثیر گذاشته و سبب کاهش ضربان قلب و نهایتاً کاهش فشارخون می شود. این داروها به گشاد شدن رگ های خونی و بهبود جریان خون کمک کرده و بدین ترتیب از آنژین جلوگیری می کند

 

  • استاتین: استاتین داروی کاهش کلسترول خون می باشد که سبب بلوکه شدن موادی که کلسترول تولید می کنند می شود. همچنین استاتین ها با باز جذب کلسترولهایی که در پلاکهای دیواره عروق خونی متراکم شده اند به کاهش انسداد عروق خونی کمک می کنند. اساتین ها فواید متعددی در بهبود بیماریهای قلبی دارند.

 

  • آنتاگونیست کلسیم: این دارو با تاثیر بر ماهیچه های دیواره عروق خونی سبب گشادی عروق خونی و در نتیجه افزایش جریان خون می شود.

 

  • رانولازین (رانگزا): رانگزا را می توان به تنهایی یا همراه با سایر داروهای مورد استفاده در آنژین، مانند مسدود کننده های کانال کلسیم، مسدود کننده های بتا یا نیتروگلیسیرین استفاده کرد.  

 

 


داروهای مرتبط

از آنجاییکه خیلی از بیماریهای قلبی سبب ایجاد آنژین می شود بنابراین با پیشگیری از بیماریهای قلبی می توان از ابتلاء به آنژین نیز جلوگیری کرد. اولین و مهمترین مرحله تغییر شیوه زندگی است:

  • اگر سیگار می کشید، سیگا را ترک کنید.
  • شروع یک رژیم غذایی سالم با مقدار محدود از چربی های اشباع شده، مصرف مقادیر بالای غلات سبوس دار، و بسیاری از میوه ها و سبزیجات.
  • با پزشک خود در مورد شروع یک برنامه ورزشی سالم مشورت کنید.
  • اضافه وزن دارید، با پزشک خود را در مورد روش های کاهش وزن صحبت کنید.
  • در صورت تجویز داروهای آنژین توسط پزشک مصرف آنرا دنبال کنید.
  • درمان بیماری هایی مانند دیابت، فشارخون بالا و کلسترول خون بالا که احتمال آنژین را افزایش می دهد.
  • از آنجائیکه درد قلب معمولاً در زمان فعالیتهای سنگین رخ می دهد، بهتر است زمانی را برای استراحت داشته باشید.
  • اجتناب از وعده های غذایی بزرگ.
  • با پزشک خود در مورد روش های کاهش استرس صحبت کنید.
     

شروع یک رژیم غذایی سالم با مقدار محدود از چربی های اشباع شده، مصرف مقادیر بالای غلات سبوس دار و مصرف بالای میوه ها و سبزیجات.


شما می توانید برای پیشگیری از آنژین شیوه زندگی سالم را در پیش بگیرید و اگر در حال حاضر دچار آنژین هستید:

  • ترک سیگار
  • کنترل بیماریها، از جمله فشارخون بالا، کلسترول بالا و دیابت
  • داشتن یک رژیم غذایی سالم
  • افزایش فعالیت بدنی بعد از تائید پزشک مربوطه
  • حفظ وزن سالم
  • کاهش سطح استرس