علائم و نشانه های حساسیت به پنی سیلین معمولاً طی 1 ساعت بعد از دریافت دارو رخ می دهد. در موارد نادر ممکن است این واکنش بعد از گذشت ساعت ها، روزها یا هفته ها مشاهده شود.

علائم حساسیت به پنی سیلین عبارتند از:
•    بثورات جلدی
•    کهیر
•    خارش
•    تب
•    تورم
•    تنگی نفس
•    خس خس سینه
•    آبریزش بینی
•    خارش چشم ها و آبریزش از آن ها
•    آنافیلاکسی

آنافیلاکسی
آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک نادر و تهدید کننده حیات است که باعث اختلال گسترده در بخش های مختلف بدن می شود. علائم و نشانه های آنافیلاکسی عبارتند از:

•    مشکلات تنفسی به علت سفت شدن راه های هوایی و گلو
•    تهوع یا دردهای شکمی
•    استفراغ یا اسهال
•    سرگیجه
•    ضعف و نبض سریع
•    افت فشارخون
•    تشنج
•    از دست دادن هوشیاری

سایر نشانه های ناشی از حساسیت به پنی سیلین
واکنش های کمتر شایع ناشی از حساسیت به پنی سیلین روزها یا هفته ها بعد از دریافت دارو رخ داده و ممکن است تا مدتی بعد از قطع مصرف دارو نیز پابرجا باشند. این شرایط عبارتند از:

•    بیماری سرم که می تواند سبب تب، درد مفاصل، بثورات جلدی، تورم و تهوع شود.

•    کم خونی به علت مصرف دارو که سبب کاهش گلبول های قرمز خون شده و سبب خستگی، ضربان قلب نامنظم، تنگی نفس و سایر علائم می شود.

•    واکنش دارویی با علائم ائوزینوفیلی و سیستمیک (DRESS) که می تواند سبب بروز بثورات جلدی، افزایش تعداد گلبول های سفید خون، تورم عمومی، تورم غدد لنفاوی و عود عفونت هپاتیت شود.

•    التهاب کلیه ها (نفریت) که می تواند سبب تب، وجود خون در ادرار، تورم عمومی، گیجی و سایر علائم شود.

• اسهال (Diarrhea)‎
• تب (Fever)‎
• تنگی نفس (Dyspnea)‎
• تهوع و استفراغ (Nausea and vomiting)‎

حساسیت به پنی سیلین هنگامی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه نسبت به دارو واکنش نشان می دهد.

حساسیت زمانی بروز می کند که سیستم ایمنی بدن شما به پنی سیلین حساس می شود. این بدان معنا است که وقتی شما برای اولین بار دارو را دریافت می کنید سیستم ایمنی بدن شما دارو را به عنوان یک ماده مضر تصور کرده و با توجه به نوع پنی سیلینی که شما دریافت کرده اید، آنتی بادی تولید می کند. بار دیگر که شما پنی سیلین دریافت کردید این آنتی بادی های خاص به ماده یا پنی سیلین حمله می کنند. مواد شیمیایی آزاد شده ناشی از این واقعه سبب بروز علائم و نشانه های مرتبط با واکنش آلرژیک می شوند.

پنی سیلین و داروهای مرتبط
پنی سیلین متعلق به گروهی از داروهای ضد باکتری به نام بتا- لاکتام است. اگرچه مکانیسم داروها متفاوت است، اما به طور کلی این داروها به وسیله حمله به دیواره سلول باکتری با عفونت مبارزه می کنند. علاوه بر پنی سیلین، سایر بتا- لاکتام ها مانند سفالوسپورین نیز با واکنش های آلرژیک مرتبط است.
اگر شما به یک نوع پنی سیلین واکنش آلرژیک نشان دهید ممکن است به سایر انواع پنی سیلین یا برخی سفالوسپورین ها نیز حساسیت داشته باشید.

پنی سیلین ها عبارتند از:
•    آموکسی سیلین
•    آمپی سیلین
•    دیکلوکساسیلین
•    اگزاسیلین
•    پنی سیلین G
•    پنی سیلین V
•    پیپراسیلین
•    تیکارسیلین

سفالوسپورین ها عبارتند از:
•    سفاکلور
•    سفادروکسیل
•    سفازولین
•    سفدینیر
•    سفوتتان
•    سفپروزیل
•    سفوروکسیم
•    سفالکسین
 

درحالیکه هر شخصی ممکن است نسبت به پنی سیلین حساسیت داشته باشد اما برخی عوامل این خطر را افزایش می دهند که عبارتند از:

•    سابقه داشتن سایر حساسیت ها مانند حساسیت غذایی یا تب یونجه
•    واکنش آلرژیک به سایر داروها
•    سابقه خانوادگی حساسیت به سایر داروها
•    افزایش مواجهه با پنی سیلین به علت دوز بالای دارو، استفاده مکرر یا استفاده طولانی مدت
•    برخی بیماری ها با واکنش های آلرژیک نسبت به داروها مرتبط هستند مانند عفونت HIV یا ویروس Epstein-Barr
 

اگر شما علائمی را تجربه می کنید که می تواند مرتبط با پنی سیلین یا سایر آنتی بیوتیک هایی باشد که اخیراً دریافت کرده اید به پزشک مراجعه کنید. در زمان ملاقات با پزشک برای پاسخ گویی در مورد سوالات ذیل آمادگی داشته باشید:

•    علائم شما چیست؟
•    نام پنی سیلین یا آنتی بیوتیکی که دریافت کرده اید چیست؟
•    چرا برای شما این دارو تجویز شده است؟
•    آیا در گذشته و در زمانی که این دارو را دریافت نکرده بودید نیز این علائم را تجربه می کردید؟
•    چه مدت بعد از دریافت پنی سیلین علائم شما ایجاد شد؟
•    این علائم چه مدت طول کشید؟
•    آیا شما مصرف دارو را قطع کرده اید؟
•    آیا شما از داروهای دیگری استفاده می کنید؟
•    آیا شما داروی گیاهی یا مکمل ویتامین یا مکمل غذایی دریافت می کنید؟
•    در  چه زمانی از روز سایر داروها یا مکمل های خود را مصرف می کنید؟
•    آیا شما میزان مصرف دارو یا مکمل خود را افزایش داده اید؟
•    آیا شما مصرف داروها یا مکمل ها را متوقف کرده اید؟
•    آیا شما برای درمان علائم خود چیزی دریافت کرده اید؟ نتیجه چه بوده است؟
•    آیا شما در گذشته به دارویی حساسیت نشان داده اید؟ نام دارو چه بوده است؟
•    آیا در خانواده شما سابقه حساسیت به پنی سیلین یا سایر داروها وجود دارد؟

شما می توانید از بثورات جلدی یا تورم خود عکس تهیه کرده و به پزشک نشان دهید. این امر در صورتیکه علائم فروکش کرده باشند به پزشک در تشخیص کمک خواهد کرد.
 

اگر شما علائم حساسیت به پنی سیلین را تجربه کردید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
 

روش های تشخیصی:

یک معاینه کامل و انجام آزمایشات تشخیصی مناسب برای تشخیص صحیح ضروری است. تحقیقات نشان داده است که ممکن است حساسیت به پنی سیلینی را گزارش کنند که هرگز تائید نشده است. تشخیص نادرست حساسیت به پنی سیلین می تواند منجر به کاهش استفاده از درمان مناسب و افزایش استفاده از آنتی بیوتیک های گران تر شود.

پزشک معاینه فیزیکی انجام داده و سوالاتی از شما می پرسد. جزئیاتی مانند زمان شروع علائم، زمان دریافت دارو و بهبود یا تشدید علائم به پزشک در تشخیص بیماری کمک می کند. پزشک ممکن است درخواست آزمایشات بیشتری را دهد یا شما را به متخصص آلرژی ارجاع دهد. این آزمایشات عبارتند از:

آزمایشات پوستی

در آزمایش پوستی مقدار کمی از پنی سیلین مورد نظر با استفاده از یک سوزن کوچک به پوست شما تزریق می شود. واکنش مثبت به این آزمایش سبب بروز یک برآمدگی قرمز و خارش دار می شود. نتیجه مثبت نشان دهنده احتمال حساسیت به پنی سیلین است. نتیجه منفی نشان می دهد که شما به پنی سیلین حساسیت ندارید. تفسیر نتیجه منفی سخت تر است زیرا برخی از واکنش ها نسبت به داروها توسط آزمایشات پوستی تشخیص داده نمی شوند.

روش مرحله بندی

اگر تشخیص حساسیت به پنی سیلین قطعی نباشد پزشک 4 تا 5 دوز از پنی سیلین مورد نظر را برای شما تجویز می کند. در این روش دوز دارو با میزان کم شروع شده و تا میزان مورد نظر افزایش می یابد. اگر با دریافت دوز درمانی شما هیچ واکنشی نشان ندهید پزشک نتیجه می گیرد که شما به آن نوع از پنی سیلین حساسیت ندارید. اگر شما به یک نوع پنی سیلین حساسیت داشته باشید پزشک سایر انواع پنی سیلین یا سفالوسپورین را به این روش مورد آزمایش قرار می دهد. این روش می تواند به پزشک در شناسایی آنتی بیوتیک ایمن برای شما که می توانید در آینده مورد استفاده قرار دهید، کمک کند.

مداخله در موارد حساسیت به پنی سیلین به دو استراتژی کلی تقسیم می شود:
•    درمان علائم فعلی
•    حساسیت زدایی نسبت به پنی سیلین

درمان علائم فعلی

مداخلات زیر می توانند برای درمان علائم واکنش آلرژیک به پنی سیلین استفاده شوند:

•   قطع مصرف دارو. اگر پزشک احتمال دهد که شما به پنی سیلین حساسیت دارید، اولین گام در درمان قطع مصرف دارو است.

•   آنتی هیستامین ها. ممکن است پزشک برای شما آنتی هیستامین تجویز کند یا توصیه کند از آنتی هیستامین های بدون نسخه مانند دیفن هیدرامین استفاده کنید. این داروها می توانند مانع فعالیت مواد شیمیایی سیستم ایمنی بدن در طول یک واکنش آلرژیک شوند.

•   کورتیکواستروئیدها. کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا تزریقی می توانند برای درمان التهاب مرتبط با واکنش های شدید استفاده شوند.

•   درمان آنافیلاکسی. آنافیلاکسی نیازمند تزریق فوری اپی نفرین و مراقبت های بیمارستانی جهت حفظ فشارخون و بهبود تنفس است.

حساسیت زدایی از دارو

اگر نوع دیگری از سایر آنتی بیوتیک ها وجود نداشته باشد، پزشک ممکن است درمانی به نام حساسیت زدایی از دارو را توصیه نماید تا شما قادر به دریافت پنی سیلین برای درمان عفونت باشید. با این درمان، شما یک دوز بسیار اندک دریافت کرده و سپس به تدریج دوزهای بیشتر را هر 30-15 دقیقه و در طی چندین ساعت یا چندین روز دریافت خواهید کرد. اگر بدون ایجاد واکنش قادر به دریافت دوز مورد نظر باشید سپس می توانید درمان را ادامه دهید.

در طول درمان به دقت وضعیت شما پیگیری می شود و تیم مراقبت های پزشکی به منظور درمان واکنش حضور دارند. اگر پنی سیلین سبب بروز یک واکنش شدید و تهدید کننده حیات در گذشته شده باشد، حساسیت زدایی به ندرت استفاده می شود.

• اپی نفرین (تزریقی) (Epinephrine (Injection))‎

اگر شما به پنی سیلین حساسیت دارید، بهترین پیشگیری اجتناب از مصرف دارو است. اقداماتی که شما می توانید برای محافظت از خود به کار برید عبارتند از:

•    مراقبین بهداشتی را مطلع سازید. مطمئن شوید که حساسیت به پنی سیلین یا سایر حساسیت های آنتی بیوتیکی به درستی در پرونده پزشکی شما ثبت شده است. سایر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی مانند دندانپزشک یا هر نوع متخصص پزشکی را در این مورد آگاه سازید.

•    از دستبند هشدارهای پزشکی که نشان دهنده حساسیت شما به پنی سیلین است، استفاده کنید.

•    اپی نفرین اضطراری به همراه داشته باشید. اگر حساسیت شما سبب بروز آنافیلاکسی یا سایر واکنش های شدید شده باشد، ممکن است پزشک برای شما یک سرنگ حاوی اپی نفرین تجویز کند. پزشک یا یکی از مراقبین بهداشتی استفاده از این سرنگ را به شما آموزش خواهند داد.