روش های تشخیصی:
تشخیص سرطان پانکراس
در صورتیکه شما مشکوک به سرطان پانکراس باشید ممکن است نیاز به انجام یک یا تعداد بیشتری از آزمایشات ذیل به منظور تشخیص دقیق بیماری داشته باشید:
• روش های تصویربرداری به منظور ایجاد تصاویری از اندام های داخلی مانند پانکراس و کمک به پزشک جهت مشاهده این اندام ها.
روش های تصویربرداری که برای تشخیص سرطان پانکراس به کار می روند عبارتند از: سونوگرافی، توموگرافی کامپیوتری (CT) و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI).
• سونوگرافی اندوسکوپیک (EUS)
در این روش از داخل شکم و با استفاده از یک دستگاه اولتراسوند تصاویری از پانکراس به دست می آید. دستگاه اولتراسوند از طریق یک لوله نازک و انعطاف پذیر (اندوسکوپ) وارد مری و سپس معده می شود. همچنین از طریق این روش می تواند از سلول ها نمونه برداری (بیوپسی) کرد.
• کلانژیوگرافی اندوسکوپیک عقب گرد (ERCP)
در این روش از ماده حاجب (ماده رنگی) جهت مشخص کردن مجاری صفراوی استفاده می شود. در این روش اندوسکوپ وارد گلو، معده و سپس قسمت بالایی روده کوچک می شود. سپس یک ماده حاجب به داخل مجاری پانکراس و صفرا تزریق می شود. سپس اشعه X به مجاری تابانده می شود.
• نمونه برداری از بافت (بیوپسی)
در طی فرآیند بیوپسی نمونه کوچکی از بافت پانکراس خارج شده و در زیر میکروسکوپ بررسی می شود. بیوپسی می تواند با وارد کردن یک سوزن از طریق پوست به داخل پانکراس یا از طریق سونوگرافی اندوسکوپیک انجام شود.
تعیین مراحل سرطان پانکراس
بعد از تشخیص سرطان پانکراس پزشک مرحله (وسعت) سرطان را تعیین می کند. تعیین مرحله سرطان نشان می دهد که چه درمانی برای شما وجود دارد.
اقداماتی که پزشک به منظور تشخیص مرحله سرطان انجام می دهد عبارتند از:
• با استفاده از لاپاروسکوپی پزشک اقدام به مشاهده پانکراس و بافت های اطراف آن می کند.
• روش های تصویربرداری مانند CT اسکن و MRI.
• آزمایش خون. خون شما ممکن است از نظر وجود پروتئین های خاص (مارکرهای تومور) بررسی شود. مارکر تومور که برای سرطان پانکراس مورد استفاده قرار می گیرد CA19-9 نامیده می شود. اما این آزمایش همیشه قابل اعتماد نیست. برخی از پزشکان سطوح این مارکر را قبل، در طول و بعد از درمان اندازه گیری می نمایند.
مراحل سرطان پانکراس
پزشک با استفاده از اطلاعات به دست آمده از آزمایشات مختلف مرحله سرطان پانکراس را مشخص می کند. مراحل سرطان پانکراس عبارتند از:
• مرحله I: سرطان به پانکراس محدود می شود.
• مرحله II. سرطان به بافت ها و اندام های نزدیک پانکراس گسترش یافته و ممکن است به غدد لنفاوی نیز گسترش یافته باشد.
• مرحله III. سرطان به رگ های خونی بزرگ در اطراف پانکراس گسترش یافته و ممکن است به غدد لنفاوی نیز گسترش یافته باشد.
• مرحله IV: سرطان به اندام های دورتر مانند کبد، ریه ها و صفاق گسترش یافته است.
روش های درمانی:
درمان سرطان پانکراس به مرحله و محل سرطان و نیز سن شما و وضعیت کلی سلامتی بستگی دارد. اولین هدف در درمان سرطان پانکراس در صورت امکان از بین بردن سرطان است. هنگامی که این امر امکان پذیر نباشد هدف جلوگیری از پیشرفت سرطان است. درصورتیکه سرطان پیشرفت کرده باشد و درمان سودمند نباشد، هدف از بین بردن علائم بیماری است به طوریکه بیماری احساس راحتی داشته باشد.
جراحی
در صورتیکه سرطان به پانکراس محدود شده باشد، جراحی یک گزینه درمانی است:
• جراحی تومور در سر پانکراس. اگر سرطان پانکراس در سر پانکراس وجود داشته باشد، ممکن جراحی ویپل انجام شود. در این روش سر پانکراس و قسمتی از روده کوچک (دئودنوم)، کیسه صفرا و قسمتی از مجاری صفراوی برداشته می شوند. همچنین ممکن است قسمتی از معده نیز برداشته شود. جراح قسمت های باقیمانده پانکراس، معده و روده را به هم متصل می کند تا امکان هضم غذا وجود داشته باشد.
جراحی ویپل خطر ابتلا به عفونت و خونریزی را به دنبال دارد. در صورتیکه بعد از جراحی معده به سختی تخلیه شود، برخی افراد تهوع و استفراغ را تجربه می کنند. شما بعد از جراحی ویپل چند روز در بیمارستان بستری شده و سپس باید چند هفته در منزل استراحت کنید.
• جراحی تومور در دم و تنه پانکراس. جراحی برای حذف دم و بخش کوچکی از تنه پانکراس، پانکراتکتومی دیستال نامیده می شود. جراح ممکن است طحال را نیز بردارد. عوارض جراحی شامل خونریزی و عفونت است. تحقیقات نشان می دهد که جراحی پانکراس زمانی که توسط یک جراح باتجربه انجام شود عوارض کمتری را به دنبال دارد.
پرتو درمانی
پرتو درمانی از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه X برای تخریب سلول های سرطانی استفاده می کند. شما ممکن است قبل یا بعد از جراحی سرطان تحت پرتو درمانی و شیمی درمانی قرار گیرید.
در پرتو درمانی ماشینی در اطراف شما حرکت کرده و پرتوها به نقاط خاصی از بدن شما تابانده می شوند. در مراکز پزشکی تخصصی، پرتودرمانی ممکن است در حین عمل جراحی انجام شود.
شیمی درمانی
در شیمی درمانی داروهایی جهت از بین بردن سلول های سرطانی به کار می روند. این داروها از طریق ورید تزریق می شوند و یا خوراکی هستند. شما ممکن است یک داروی شیمی درمانی یا ترکیبی از چندین دارو را دریافت نمایید.
شیمی درمانی می تواند همراه با پرتودرمانی انجام شود. شیمی درمانی معمولاً برای درمان سرطانی که به خارج از پانکراس (اندام های نزدیک پانکراس) گسترش یافته استفاده می شود. ترکیب شیمی درمانی و پرتودرمانی ممکن است بعد از جراحی و به منظور جلوگیری از عود سرطان پانکراس به کار رود.
در افراد مبتلا به سرطان پانکراس پیشرفته، شیمی درمانی به تنهایی و یا به همراه دارودرمانی هدفمند مورد استفاده قرار می گیرد.
کارآزمایی های بالینی
کارآزمایی های بالینی اشکال جدید درمان مانند داروهای جدید، روش های جراحی یا پرتو درمانی جدید و روش های جدید مانند ژن درمانی را مورد مطالعه قرار می دهند. درصورتیکه مطالعات نشان دهند که این روش ها موثرتر و ایمن تر از روش های فعلی هستند، این روش های می توانند به عنوان استاندارد درمان مورد استفاده قرار گیرند.
روش های تشخیصی و درمانی