روش های تشخیصی:
اگر علائم و نشانه‌ها مشخص نماید که ممکن است شما سرطان کولون داشته باشید، این احتمال وجود دارد که پزشکتان انجام یک یا چند آزمایش و یا اقداماتی شامل موارد زیر را توصیه نماید:
- استفاده از یک اسکوپ (وسیله دیده بانی) جهت آزمایش و معاینه داخل کولون شما: کولونوسکوپی با استفاده از یک لوله بلند و باریک و قابل انعطاف که به یک دوربین ویدئویی متصل است، جهت کنترل و بازبینی تمامی قسمت‌های کولون و مقعد شما صورت می‌گیرد. اگر هرگونه منطقه و یا ناحیه مشکوکی دیده شود، پزشک می‌تواند از درون لوله مورد نظر، ابزار و ادوات جراحی را جهت برداشت نمونه‌ای از بافت (بیوپسی)، به منظور آنالیز و تجزیه و تحلیل نهایی، به داخل بفرستد.
- استفاده از تصاویرMultiple CT جهت خلق تصویری از کولون شما: کولونوگرافی CT، که همچنین کولونوسکوپی مجازی نامیده می‌شود، تصاویر سی‌تی‌اسکن مالتیپل (چندگانه) را به منظور خلق یک تصویر دقیق از داخل کولون شما، ترکیب می‌نماید. اگر شما قادر به تحمل کولونوسکوپی نباشید، ممکن است پزشکتان کولونوسکوپی مجازی را توصیه نماید.
طبقه‌بندی (مرحله‌بندی) سرطان کولون:
زمانیکه پزشکتان تشخیص داد مبتلا به سرطان کولون هستید، بعد از آن جهت تعیین وسعت و مرحله سرطان شما اقدام خواهد کرد. تعیین مرحله سرطان شما جهت تصمیم‌گیری در انتخاب بهترین گزینه درمانی مناسب برای شما کمک می‌نماید.
آزمایشات تعیین مراحل سرطان کولون ممکن است شامل روش‌های تصویربرداری مثل سی‌تی‌اسکن شکمی و قفسه سینه باشد. در بسیاری از موارد، مرحله سرطان شما(اینکه سرطان شما در چه مرحله‌ای قرار دارد)، ممکن است تا بعد از انجام عمل جراحی سرطان کولون، مشخص نگردد.
مراحل سرطان کولون عبارتند از:
- مرحله 1: سرطان شما از لایه و پوشش سطحی (موکوس)، کولون و رکتوم (راست روده)، رشد کرده است و بزرگتر شده، اما به آنسوی دیواره کولون و یا رکتوم انتشار نیافته است.
- مرحله 2: سرطان شما به داخل و یا سمت دیواره کولون و یا رکتوم، رشد کرده و بزرگتر شده، اما به غده‌های لنفاوی مجاور انتشار پیدا نکرده است.
- مرحله 3: سرطان شما غده‌های لنفاوی مجاور را مورد هجوم و تاخت و تاز خود قرار داده است، اما، هنوز سایر نواحی بدن شما را تحت تاثیر خود قرار نداده است.
- مرحله 4: سرطان شما به قسمت‌های دورتر انتشار و گسترش یافته است، مثل سایر اندام‌ها و اعضاء بدن مثل کبد و شش‌ها.
روش های درمانی:
نوع درمانی که پزشکتان توصیه می‌نماید، تا درجه زیادی به مرحله سرطان شما بستگی دارد. سه گزینه درمانی اولیه عبارتند از: جراحی، شیمی‌درمانی (درمان با دارو)، رادیوتراپی یا پرتو درمانی (درمان با اشعه).
- جراحی در مورد سرطان کولون در مراحل اولیه: اگر سرطان شما وسعت زیادی نداشته باشد، کوچک بوده، در یک پولیپ متمرکز شده باشد، و در مرحله خیلی اولیه قرار داشته باشد، این امکان وجود دارد که پزشک قادر باشد آن را به صورت کامل در طول کولونوسکوپی برداشت نماید. ممکن است پولیپ‌های بزرگتر با استفاده از برش موکوسال اندوسکوپیک، برداشته شوند. اگر پاتولوژیست تعیین نماید که احتمالاً سرطان به طور کامل، برداشته شده و رفع گردیده است، ممکن است نیازی به درمان‌های اضافی و بیشتر نباشد.
پولیپ‌هایی را که در جریان آندوسکوپی نمی‌توان برداشت، ممکن است با استفاده از روش جراحی لاپاروسکوپی، برداشت. در این روش، جراح، عمل جراحی خود را از طریق ایجاد برش‌های کوچکی بر روی دیواره شکمی شما انجام می‌دهد. سپس ابزار و وسایلی در آنجا تعبیه می‌کند که به آن دوربین‌هایی متصل شده، که داخل کولون شما را بر روی یک نمایشگر ویدئویی، نمایش می‌دهد. همچنین ممکن است جراح، نمونه‌هایی از غدد لنفاوی در ناحیه‌ای که سرطان واقع شده است، را جدا نماید.
- جراحی در مورد سرطان کولون تهاجمی: اگر سرطان کولون شما در داخل و یا از میان کولون شما رشد کرده، توسعه یافته باشد، ممکن است جراح توصیه بر انجام کولکتومی نیمه‌کامل، جهت برداشت قسمتی از کولون شما، که دربرگیرنده سرطان است، همراه با اندکی از کناره بافت سالم مجاور آن، داشته باشد. معمولاً غدد لنفاوی مجاور برداشته شده و جهت بررسی سرطان، معاینه می‌گردند.
در اغلب موارد جراح قادر خواهد بود که بخش‌های سالم کولون و یا رکتوم (راست روده) را دوباره متصل نماید. اما وقتی این امر امکان‌پذیر نباشد، برای مثال اگر سرطان، در مجرای خروجی مقعد، قرار داشته باشد، این امکان وجود دارد که شما نیاز به یک کولوستومی دائمی و یا موقتی داشته باشید. این امر مستلزم ایجاد یک حفره در دیواره شکمی شما، و از قسمت باقیمانده روده، جهت خروج و دفع مواد زائد بدن به داخل یک کیسه مخصوص می‌باشد. گاهی‌اوقات، کولوستومی امری موقتی است، تا این اجازه را به کولون یا رکتوم دهد تا پس از جراحی بهبود یابد. هرچند، در بعضی از موارد، ممکن است کولوستومی دائمی باشد.
- جراحی در مورد سرطان‌های پیشرفته: اگر سرطان شما بسیار پیشرفته است، و یا حال عمومی شما بسیار خوب نیست، ممکن است جراح توصیه بر انجام یک عمل جراحی جهت کمک به رفع انسداد کولون و یا سایر عوارض مرتبط با آن، به منظور بهبود عوارض و نشانه‌های شما، داشته باشد. این جراحی جهت بهبود سرطان انجام نمی‌شود، و درعوض تنها جهت بهبود و تسکین و تخفیف علائم و نشانه‌هایی مثل خونریزی و درد به کار می‌رود.
در موارد به‌خصوص، زمانیکه سرطان فقط به سمت کبد شما انتشار یافته است، و حال عمومی‌تان نسبتاً خوب است، این امکان وجود دارد که پزشک توصیه به انجام عمل جراحی جهت برداشت ناحیه سرطانی از کبد شما را داشته باشد. ممکن است شیمی‌درمانی نیز قبل و یا بعد از این نوع عمل جراحی انجام شود. این درمان ممکن است روند بهبودی را ارتقاء بخشد.
شیمی‌درمانی:
در شیمی‌درمانی، از دارو جهت نابودی سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. شیمی‌درمانی جهت درمان سرطان کولون، اگر سرطان به غدد لنفاوی انتشار یافته باشد، معمولاً بعد از انجام عمل جراحی انجام می‌شود. در این روش، شیمی‌درمانی ممکن است احتمال خطر عود مجدد و بازگشت دوباره سرطان را کاهش دهد.
همچنین شیمی‌درمانی می‌تواند جهت تسکین و تخفیف علائم و نشانه‌های سرطان کولونی که به سایر نقاط بدن انتشار پیدا کرده است، انجام گیرد. ممکن است شیمی‌درمانی، قبل از عمل جراحی جهت کوچک کردن و تضعیف سرطان استفاده شود. در افرادی که سرطان رکتال (مقعد) دارند، شیمی‌درمانی به طور مشخص، همراه با رادیوتراپی استفاده می‌شود.
پرتو درمانی:
در رادیوتراپی یا پرتو درمانی از منابع قوی انرژی مثل اشعه ایکس، جهت کشتن سلول‌های سرطانی که ممکن است بعد از انجام عمل جراحی هنوز باقی مانده باشند، استفاده می‌شود، و نیز جهت کوچک ساختن تومورهای بزرگ قبل از انجام عمل جراحی، به‌طوریکه بعدا راحت‌تر برداشته شوند، و یا جهت تسکین و تخفیف علائم و نشانه‌های سرطان کولون و سرطان رکتال.
رادیوتراپی به ندرت در سرطان کولون در مراحل اولیه استفاده می‌شود، اما بخشی عادی از روند درمان سرطان رکتال است، به‌خصوص اگر سرطان از میان دیواره رکتوم نفوذ کرده باشد و یا به سمت غده‌های لنفاوی مجاور، حرکت کرده باشد.
رادیوتراپی که معمولاً با شیمی‌درمانی همراه است، ممکن است بعد از عمل جراحی استفاده شود؛ جهت کاهش احتمال خطر سرطانی که ممکن است در ناحیه رکتوم، جایی که از آنجا آغاز شده است، دوباره عود کند.
روش های تشخیصی و درمانی