ریفلاکس شیرخوار‎

Infant reflux



ریفلاکس شیرخواران (گاهی ریفلاکس اسید در شیرخواران نیز نامیده می شود) بیماری است که در آن محتویات معده در زمان کوتاهی بعد از غذا خوردن، به دهان باز می گردد. اغلب اوقات ریفلاکس با افزایش سن بهبود می یابد و اگر بعد از 18 ماهگی هنوز ادامه داشته باشد، غیرطبیعی است.

در برخی موارد نادر، ریفلاکس می تواند نشانه ای از سایر بیماری های جدی باشد، مانند بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD)، آلرژی یا انسداد سیستم گوارش.
 

ریفلاکس شیرخواران به طور کلی نگران کننده نیست. بعید به نظر می رسد محتویات معده آن قدر اسیدی باشد که مری یا گلو را تحریک کرده و سبب بروز علائمی شود.
 

ریفلاکس شیرخواران به عوامل متعددی بستگی دارد که اغلب با یکدیگر در ارتباط هستند. در شیرخواران، دریچه عضلانی بین مری و معده یا اسفنگتر تحتانی مری (LES)، کاملاً تکامل نیافته و به محتویات معده اجازه ی بازگشت به مری را می دهد. در نهایت، LES تنها زمانی که شیرخوار چیزی می خورد باز می شود و در بقیه مواقع محکم بسته خواهد ماند و محتویات معده را در جایی که تعلق دارند نگاه می دارد.

کودکان اغلب اوقات در حالت خوابیده هستند که این شرایط احتمال ریفلاکس را بیشتر می کند. علاوه بر این، رژیم غذایی آن ها کاملاً مایع است که این نیز تشدید کننده ریفلاکس خواهد بود. برخی اوقات حباب های هوا در معده مایعات را به سمت عقب باز می گردانند. در موارد دیگر، ممکن است کودک به سادگی مقدار زیادی و به سرعت مایعات بنوشد. اگرچه ریفلاکس در شیرخواران اغلب بعد از تغذیه آن ها رخ می دهد، اما در هر زمانی بعد از گریه یا سرفه کودک نیز احتمال وقوع آن وجود دارد.

 

در برخی موارد نادر، علائم ریفلاکس شیرخواران دلایل دیگری دارد. در این میان به موارد زیر می توان اشاره کرد:

  

  • التهاب معده و روده آلرژیک، عدم تحمل یک ماده ی غذایی است که معمولاً نسبت به پروتئین شیر گاو می باشد.

 

  • بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD)، شرایط حادّی است که در آن ریفلاکس به حدی اسیدی بوده که می تواند  جدار مری را تحریک و تخریب نماید.

 

  • ائوزینوفیلیک ازوفاژیت، وضعیتی است که در آن یک نوع خاص از سلول های سفید خون (ائوزینوفیل) ساخته شده و جدار مری را زخم می کند.

 

  • انسداد، بسته شدن و باریک شدن مری یا اسفنگتر بین معده و روده باریک (تنگی پیلور).

بیشتر موارد ریفلاکس نوزادان بدون ایجاد مشکل خاصی خود به خود بهبود می یابد. اگر بیماری یک ریفلاکس معمولی نبوده، بلکه پزشک به GERD یا بیماری دیگری مشکوک باشد، کودک رشد ضعیف یا مشکلات تنفسی خواهد داشت. برخی از تحقیقات حاکی از این هستند که استفراغ مکرر شیرخوار می تواند منجر به ریفلاکس معده به مری بعد از دوران کودکی شود.
 


اگر در مورد ریفلاکس فرزندتان نگران هستید، بهتر است که به یک متخصص اطفال مراجعه کنید. اگر این شرایط تا یکسالگی کودک ادامه یافت یا علائم نگرانی کننده ای مثل عدم وزن گیری و مشکلات تنفسی مشاهده شد، حتماً نزد یک متخصص بیماری های گوارشی کودکان بروید. در ادامه اطلاعات مفیدی در این زمینه به شما ارائه خواهد شد.

 

چه کارهایی می توانید انجام دهید
•  همه ی علائم نوزادتان را بنویسید. چه مواقعی استفراغ می کند؟  آیا بعد از هر بار غذا خوردن اوست؟ حجم استفراغ او چقدر است؟ آیا هر چیزی که می خورد را بالا می آورد؟
• از تمامی اطلاعات کلیدی یادداشت تهیه نمایید. معمولاً چه مواقعی به او غذا می دهید؟ این مرحله چقدر زمان می برد؟ آیا حین غذا خوردن آروغ می زند؟ آیا از شیر مادر تغذیه می کند؟ اگر نه، از چه شیر خشکی استفاده می کنید؟ چکونه آن را آماده می نمایید؟ آیا به تازگی نوع شیر خشک مصرفی را عوض کرده اید؟
•  سوال های خود را نیز یادداشت کنید.

 

سوال هایی که می توانید از پزشک بپرسید
برخی از سوالات اساسی که ممکن است ذهن تان را درگیر کرده باشد عبارتند از:
• عمده ترین دلیل علائم نوزاد من چیست؟
• آیا نیاز به انجام آزمایشی دارد؟
• چه درمان هایی در دسترس هستند؟
•  چگونه می توانم به کودکم کمک کنم؟
• آیا بیش از حد به او غذا می دهم؟
• آیا بروشور یا وب سایتی وجود دارد که بتوانم از آن کمک بگیرم؟

 

چه انتظاراتی می توانید از پزشک خود داشته باشید
برای پاسخگویی به هر یک از سوال های زیر به پزشک آماده باشید:
• از چه موقع متوجه اولین علائم شدید؟
•  آیا فرزندتان بعد از هر بار غذا خوردن استفراغ می کند یا فقط گاهی دچار آن می شود؟
• خلق و خوی کودک تان چکونه است؟
•  آیا اخیراً غذای شیرخوار را از شیر مادر به شیر خشک تغییر داده اید؟ یا نوع شیر خشک آن را عوض کرده اید؟
• معمولاً چه مواقعی به وی غذا می دهید؟
• چه مقدار غذا در هر وعده میل می کند؟
• آیا تنها یک فرد به او غذا می دهد؟
•  اگر پرستارهای مختلفی دارد، آیا همه ی آن ها به یک روش به کودک غذا می دهند؟
• در چه شرایطی می خوابد؟
• آیا چیزی وجود دارد که علائم کودک تان را بهتر یا وخیم تر کند؟


اگر کودک تان شرایط زیر را داشت، با متخصص اطفال تماس بگیرید:

  • عدم وزن گیری
  • به زور استفراغ کردن، به منظور خارج کردن محتویات معده از دهانش (استفراغ جهنده)
  • آب دهان زرد یا سبز رنگ
  • استفراغ خونی یا شبیه دانه های قهوه
  • غذا نخوردن
  • وجود خون در مدفوع
  • تنفس مشکل
  • شروع به استفراغ در سن 6 ماهگی یا بیشتر

 

بعضی از این نشانه ها می توانند نشان دهنده ی شرایط جدی تری باشند، مانند بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) یا تنگی پیلور. در GERD، ریفلاکس شامل اسید معده بوده که مخاط دیواره ی مری را تخریب می کند. تنگی پیلور یک بیماری نادر است که در آن دریچه ی نازک بین معده و روده باریک از خالی شدن محتویات معده به روده جلوگیری می کند.
 


روش های تشخیصی:

تشخیص ریفلاکس شیرخوار معمولاً بر پایه ی علائم و معاینه ی بالینی کودک استوار است. اگر شیرخوار سالم بوده و رشد طبیعی نیز داشته باشد، اغلب اوقات به آزمایشات بیشتری نیاز ندارد. اگر پزشک به بیماری های جدی تری مشکوک شود، آزمایش های تشخیصی زیر پیشنهاد خواهد شد:

 

  • سونوگرافی. این روش به منظور یافتن انسداد در مجرای بین معده و روده کوچک انجام می کیرد (انسداد پیلور).

 

  • تست های آزمایشگاهی. آزمایش های خون و ادرار مختلفی برای تشخیص دلایل احتمالی استفراغ های اخیر و عدم وزن گیری می تواند کمک کننده باشد.

 

  • غربالگری pH  مری. برای تعیین تحریک پذیری، اختلالات خواب یا سایر علائم همراه با ریفلاکس اسیدی، اندازه گیری اسیدیته مری نوزاد مفید است. پزشک یک لوله باریک از طریق بینی یا دهان وارد مری کودک خواهد کرد. لوله مجهز به دستگاهی بوده که اسیدیته را اندازه گیری می کند. ممکن است حین این غربالگری نیاز باشد تا فرزندتان در بیمارستان بستری شود.

 

  • عکس برداری از اجزای دستگاه گوارش فوقانی. اگر پزشک احتمال دهد که  انسدادی در دستگاه گوارش فوقانی وجود دارد، عکس برداری از اجزای دستگاه گوارش فوقانی را تجویز می نماید. قبل از عکس برداری با اشعه X، به نوزاد مایع گچی سفید رنگی (باریوم) داده می شود. باریوم معده را می پوشاند، که باعث می شود هرگونه اختلالی با وضوح بیشتر نمایان شود.

 

  • آندوسکوپی فوقانی. پزشک ممکن است از این روش برای شناسایی یا رد مشکلات مری، مثل تنگی یا التهاب استفاده نماید. وی یک لوله مخصوص مجهز به لنز دوربین و نور را از طریق دهان کودک به مری، معده و اولین قسمت روده کوچک وارد می نماید. به منظور تجزیه و تحلیل، از هر بافت مشکوکی نمونه برداری خواهند کرد. برای نوزادان و کودکان، آندوسکوپی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می شود.

 

روش های درمانی:

بیشتر موارد ریفلاکس شیرخواران با تغییرات ساده ای در تکنیک های غذا دادن، خود به خود بهبود می یابد مثل:

  • کم کردن حجم غذا و افزایش تعداد وعده های غذایی
  • مکث در غذا دادن به منظور آروغ زدن کودک
  • در حین غذا دادن و بعد از آن کودک را در حالت عمودی قرار دهید.

 

درصورتیکه شیرخوار از شیر مادر تغذیه می کند، برای تعیین حساسیت وی به پروتئین شیر گاو، ممکن است پزشک توصیه کند که محصولات لبنی یا گوشت گاو را از رژیم خود حذف نمایید.
اگر کودک از شیر خشک استفاده می کند، گاهی عوض کردن نوع آن می تواند کمک کننده باشد.

 

جراحی

در موارد نادر، عضله ای که با شل شدن اجازه ورود غذا از مری به معده را می دهد (اسفنگتر تحتانی مری)، نیاز به عمل جراحی جهت تنگ تر شدن به منظور جلوگیری از بازگشت اسید به مری را دارد. شیرخوارانی تحت این عمل جراحی قرار می گیرند که ریفلاکس شدید داشته و به تبع آن مشکلات تنفسی و عدم رشد دارند.

 

 


روش های تشخیصی و درمانی

 داروهای ضد اسید در مورد ریفلاکس بدون عارضه شیرخوار توصیه نمی شود. استفاده کوتاه مدت از مهار کننده های H-2 مثل رانیتیدین، یا  مهار کننده های پمپ پروتون مانند امپرازول یا لانزوپرازول، ممکن است منجر به وخیم تر شدن وضعیت کودکانی شود که وزن گیری ضعیفی دارند، غذا نمی خورند، علائم التهاب مری دارند یا مبتلا به آسم و ریفلاکس مزمن می باشند.

مهم است بدانید که مصرف این داروها توسط کودکان سالم می تواند خطر ابتلا به برخی از عفونت های روده و تنفسی را افزایش دهد. همچنین، مصرف طولانی مدت مهار کننده های پمپ پروتون منجر به اختلال جذب کلسیم و آهن در نوزادان می شود.

 

 

 

برای به حداقل رساندن ریفلاکس، نکات زیر را در نظر بگیرید:

  • کودک را صاف (به حالت عمودی) نگاه دارید. در این وضعیت به کودک غذا دهید و در صورت امکان بعد از آن هم به مدت 30 دقیقه همین وضعیت را حفظ نمایید. گرانش زمین کمک می کند تا محتویات معده در جایی که تعلق دارند، باقی بمانند. مراقب باشید هنگامی غذای کودک در حال هضم و جذب است او را  زیاد تکان ندهید.

 

  • غذا را در حجم های کم و در وعده های متعدد بدهید. اگر از شیر خشک استفاده می کند، کمتر از حد معمول و اگر از شیر مادر تغذیه می کند زمان دفعات شیردهی را کوتاه تر نمایید.

 

  • برای آروغ زدن فرزندتان زمان بگذارید. آروغ های متعدد حین و بعد از غذا خوردن مانع تجمع هوا در معده شیرخوار می شود. برای این کار، کودک را صاف بنشانید، و سر او را با دست بگیرید. کودک را برای آروغ زدن روی شانه ی خود نگذارید، زیرا در این شرایط به شکم اش فشار وارد می شود.

 

  • کودک را به پشت بخوابانید. اکثر شیرخواران باید در این وضعیت بخوابند حتی آن هایی که ریفلاکس دارند.

 

غلیظ کردن شیر خشک یا غنی کردن شیر مادر با غلاتی مثل برنج، از درمان های قدیمی برای ریفلاکس شیرخواران هستند که امروزه توصیه نمی شوند. اگر شیر خشک را غلیظ کنید، ممکن است که کمتر استفراغ نماید. البته برخی از مطالعات نشان داده اند که تغییری حاصل نمی شود. با غلیظ کردن غذای کودک کالری اضافی غیرضروری به رژیم او اضافه می کنیم، که ممکن است منجر به خفگی یا دیگر مشکلات حین غذا خوردن شود.

به یاد داشته باشید، ریفلاکس  شیرخواران معمولاً نگران کننده نیست. فقط سعی کنید آرامش خود را حفظ کرده و به کودک رسیدگی نمایید.