درماتیت سبوره ای‎

Seborrheic dermatitis



درماتیت سبوره ای یک بیماری شایع پوستی است که عمدتاً پوست سر را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری باعث فلس دار شدن، قرمزی و شوره پوست سر می شود. همچنین درماتیت سبوره ای می تواند نواحی چرب بدن مانند صورت، بالای قفسه سینه و کمر را درگیر کند.درماتیت سبوره ای سلامت کلی شما را تحت تاثیر قرار نمی دهد، اما می تواند باعث ایجاد ناراحتی و خجالت شود. این بیماری مسری نبوده و نشانه ای از بهداشت شخصی ضعیف نمی باشد.

درماتیت سبوره ای معمولاً یک بیماری طولانی مدت است. احتمال دارد برای بهبود کامل آن به درمان های مکرر نیاز پیدا کنید. بعد از چند وقت امکان بازگشت آن وجود دارد. شما می توانید با تشخیص علائم درماتیت سبوره ای و استفاده ترکیبی از روش های خود مراقبتی و داروها بازگشت این بیماری را کنترل نمایید.

درماتیت سبوره ای با نام شوره سر، اگزمای سبوره ای و پسوریازیس سبوره ای نیز نامیده می شود.
 

علائم درماتیت سبوره ای عبارتند از:

  • شوره بر روی پوست سر، مو، ابرو، ریش یا سبیل
  • شوره های چرب پوشیده شده با فلس سفید یا زرد در پوست سر، گوش، صورت، قفسه سینه، زیر بغل، کیسه بیضه یا دیگر قسمت های بدن
  • پوست قرمز
  • قرمزی یا پوسته پوسته شدن پلک (بلفاریت)
  • احتمال خارش یا سوزش

هنوز دلیل اصلی درماتیت سبوره ای مشخص نشده است. اما می تواند با موارد زیر مرتبط باشد:

  • مخمر (قارچ) به نام مالاسزیا که در ترشحات چرب پوست وجود دارد.
  • پاسخ التهابی مرتبط با پسوریازیس
  • فصل، مخصوصاً اوایل بهار یا زمستان

برخی از عوامل خطر درماتیت سبوره ای را افزایش می دهند، اعم از:

  • بیماری عصبی و روانی، مانند پارکینسون و  افسردگی
  • تضعیف سیستم ایمنی بدن، از جمله در دریافت کنندگان پیوند اعضا و افراد مبتلا به ایدز، پانکراتیت الکلی و برخی سرطان ها
  • نارسایی احتقانی قلب
  • بیماری غدد درون ریز که منجر به چاقی شودف مانند دیابت
  • برخی از داروها
  • خارش شدید یا سایر آسیب های پوستی

ممکن است ابتدا به یک پزشک عمومی مراجعه نمایید و سپس وی شما را به متخصص بیماری های  پوستی (درماتولوژیست) ارجاع دهد. در ادامه اطلاعاتی برای آمادگی بهتر شما ارائه می شود.

 

انتظارات شما از پزشک

پزشک سوالاتی از شما می پرسد. آمادگی برای جواب به آن ها به شما کمک می کند تا از وقت تان بهتر استفاده کنید. این سوال ها عبارتند از:

  • علائم تان چیست و از چه موقعی متوجه آن ها شدید؟
  • آیا اولین باری است که این علائم را تجربه می کنید یا سابقاً نیز درگیر آن ها بوده اید؟
  • شدت علائم تان تا چه حدی است؟ آیا در حال بدتر شدن هستند یا گاهی بهتر و گاهی وخیم تر می شوند؟
  • آیا از درمان های خانگی مانند پمادها، ژل یا شامپو ها کمک گرفته اید؟
  • آیا چیزی علائم تان را وخیم تر می کند؟
  • چه داروها، ویتامین ها یا مکمل هایی دریافت می کنید؟
  • آیا اخیراً استرس داشته اید یا تغییر بزرگی در زندکی تان رخ داده است؟

 

کارهایی که در این بین می توانید انجام دهید

پماد های ضد قارچ یا ضد خارش بدون نسخه می توانند کمک کننده باشند. اگر پوست سرتان نیز درگیر شده باشد، شامپوهای ضد قارچ نیز می توانند علائم تان را بهبود دهند. سعی کنید پوست آسیب دیده را خراش ندهید، زیرا در صورت تحریک یا باز شدن خراش آن، احتمال عفونت افزایش می یابد.
 


در شرایط زیر به پزشک مراجعه نمایید:

  • حس خوبی ندارید و خواب تان کم شده یا در انجام کارهای روزانه تان اختلال پیش آمده
  • وضعیت تان باعث خجالت و اضطراب می شود.
  • گمان می کنید پوست تان آلوده است.
  • درمان هایی را بدون موفقیت تجربه کرده اید.

روش های تشخیصی:

پزشک ممکن است از سلول های پوست تان بیوپسی (نمونه برداری) کند تا احتمال برخی بیماری های مشابه با درماتیت سبوره ای را رد نماید، اعم از:

 

  • پسوریازیس. این اختلال باعث شوره سر یا قرمزی پوست همراه با حالت فلسی شکل می شود. با پسوریازیس معمولاً پوست تان بیشتر فلسی شده و به رنگ سفید نقره ای در می آیند.
  • درماتیت آتوپیک (اگزما). این واکنش پوستی باعث خارش، التهاب پوست آرنج، پشت زانو و یا جلوی گردن می شود. اغلب تکرار شونده است.
  • روزاسه. این بیماری معمولاً صورت را درگیر می کند و تشکیل فلس در آن بسیار کم است.

 

شامپوهای درمانی، کرم ها و لوسین ها درمان های اصلی برای درماتیت سبوره ای هستند. پزشک درمان های خانگی مانند شامپوهای ضد شوره بدون نسخه، را قبل از تجویز دارو پیشنهاد می نماید. اگر درمان های خانگی موثر نبودند، در مورد موارد زیر با پزشک خود مشورت نمایید:

 

  • کرم ها، شامپوها یا لوسین هایی که التهاب را کنترل می کنند. هیدروکورتیزون، فلوکینولون یا دزونیدهایی که با نسخه تهیه می شوند، کورتیکواستروئیدهایی هستند که بر روی پوست سر یا سایر نواحی درگیر شده استعمال می گردند. آن ها موثر و راحت برای استفاده هستند. اما اگر به مدت چندین هفته یا ماه بدون وقفه استفاده شوند، عوارض جانبی مانند نازک کردن پوست را به دنبال خواهند داشت.

 

  • شامپوی ضد قارچ همراه با یک داروی قوی تر. شامپوی کتوکونازول اگر هفته ای دو بار همراه با یک محصول مختص پوست سر کلوبتازول (Temovate) استفاده شود، ممکن است موثر واقع گردد.

 

  • داروهای ضد قارچ به شکل قرص. ممکن است پزشک تان داروی ضد قارچ تربینافین (Lamisil) را تجویز کند. این گزینه معمولاً انتخاب نمی شود زیرا می تواند عوارض جانبی جدی مانند واکنش های آلرژیک و مشکلات کبدی داشته باشد.

 

  • داروهایی که بر سیستم ایمنی بدن تاثیر می گذارند. کرم یا لوسین حاوی تاکرولیموس و پیمکرولیموس مهارکننده کلسینورین ممکن است موثر باشند و عوارض جانبی کمتری از کورتیکواستروئیدها دارند. اما آن ها به دلیل افزایش خطر سرطان انتخاب اول برای درمان نیستند. همچنین، هزینه ی آن ها بیشتر از داروهای  کورتیکواستروئیدی خفیف می باشد.

 

  • کرم یا ژل ضد باکتری. شما می توانید از مترونیدازول به عنوان کرم یا ژل یک یا دو بار در روز تا مشاهده بهبودی نسبی استفاده کنید.

 

  • نور درمانی همراه با دارو. این درمان ترکیبی از سورالن با نور درمانی می باشد. بعد از خوردن سورالن یا استعمال آن بر روی ناحیه درگیر شده، در معرض نور فرابنفش قرار می گیرید. این درمان برای افراد دارای موهای زیاد و پرپشت موثر نیست.

 

 


داروهای مرتبط

ممکن است بتوانید درماتیت سبوره ای را با تغییراتی در سبک زندگی و درمان های خانگی کنترل نمایید. خیلی از این ها به صورت داروهای بدون نسخه موجود هستند. شاید نیاز باشد قبل از بهبودی چندین محصول یا ترکیبی از آن ها را استفاده کنید.

بهترین درمان برای شما به نوع پوست تان، وخامت شرایط و اینکه آیا علائم تان بر پوست سر یا سایر نواحی بدن تان تاثیر گذاشته، بستگی دارد. اما حتی اگر شرایط تان کاملاً بهبود یابد، امکان بازگشن مجدد آن وجود دارد. مراقب علائم باشید و درمان را در صورت بازگشت مجدد آن از سر بگیرید.
 

موهای خود را با داروهای طبی ضد شوره بشویید

محصولات بدون نسخه ضد شوره سر مانند موارد زیر را امتحان نمایید:

  • مصرف روزانه شامپوهای حاوی زینک پریتیون (Head & Shoulders) یا سلنیوم (Selsun Blue )
  • استفاده دو بار در هفته از شامپوهای ضد قارچ کتوکونازول همراه با شامپو روزانه
  • استفاده روزانه از شامپوهای سالیسیلیک اسید

 

این شامپوها به خصوص برای شوره سر (درماتیت سوبره ای خفیف) مفید خواهند بود. اگر شامپویی بعد از مدتی کارآیی خود را از دست داد، همراه با نوع دیگری از آن استفاده کنید. حتماً به میزان توصیه شده از یک شامپو مورد نظر استفاده کنید. این کار به مواد آن فرصت تاثیرگذاری می دهد. این شامپوها را می توایند به آرامی بر روی  صورت، گوش ها و سینه  بمالید، سپس به دقت بشویید.

 

سایر درمان های خانگی

درمان های بدون نسخه و مراحل خود مراقبتی زیر می تواند به کنترل و مدیریت درماتیت سبوره ای کمک کند:

  • شوره ها را از سر خود بتکانید. روغن معدنی یا روغن زیتون بر پوست سر خود بمالید. بگذارید به مدت یک ساعت باقی بماند. سپس شانه کرده و موهای خود را بشویید.
  • پوست خود را مرتب بشویید. صابون را کاملاً از روی بدن و پوست سر خود بشویید. از صابون های تند پرهیز و مرطوب کننده استفاده کنید.
  • از کرم خفیف کورتیکواستروئیدی استفاده کنید. اگر موثر نبود، کرم ضد قارچ کتوکونازول را جایگزین نمایید.
  • از محصولات حاوی الکل اجتناب کنید. ممکن است منجر به عود مجدد بیماری شود.
  • لباس های نازک نخی بپوشید. این کار منجر به جریان داشتن هوا اطراف پوست تان می شود.
  • ریش و سبیل خود را اصلاح کنید. درماتیت سبوره ای زیر ریش یا سبیل بدتر می شود. در صورت اصلاح آن ها، علائم تان بهتر خواهند شد.
  • خود را نخارانید. خاراندن منجر به تحریک شده و خطر عفونت را می افزاید. از کرم هیدروکورتیزون یا لوسیون کالامین برای رهایی موقت از خارش کمک بگیرید.
  • پلک خود را به آرامی تمیز کنید. اگر پلک هایتان قرمز هستند یا شوره دارند، آن ها را هر شب با شامپو بچه بشویید و با پارچه نخی خشک نمایید. کمپرس سرد یا گرم نیز مفید است.
  • پوست سر فرزندتان را به آرامی بشویید. بدین منظور بهتر است روزی یک بار از شامپو بچه غیر طبی استفاده نمایید. قبل از شستن با شامپو، شوره ها را با یک برس کوچک و نرم از سر جدا کنید.

درمان های جایگزین:

بسیاری از درمان های جایگزین مانند موارد زیر به کنترل درماتیت سبوره ای کمک می کند. اما شواهد قطعی برای موثر بودن آن ها  وجود ندارد. بهتر است قبل از امتحان هر یک از درمان های جایگزین با پزشک خود مشورت کنید:

 

  • روغن درخت چای. روغن درخت چای به تنهایی یا همراه با شامپویتان، ممکن است بتواند درماتیت سبوره ای را درمان کند. برخی مطالعات نشان می دهند که روغن درخت چای منجر به واکنش های آلرژیک شده یا برخی هورمون های خاص در بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.

 

  • مکمل های روغن ماهی. برخی شواهد نشان می دهند که دریافت مکمل های روغن ماهی حاوی اسید چرب امگا 3 به درمان درماتیت سبوره ای کمک می کند.

 

  • آلوئه ورا. در مطالعه ای افراد از روغن آلوئه ورا دو بار در روز به مدت چهار تا شش هفته استفاده کردند، در 62 درصد از آن ها شوره سر و خارش کاهش یافت.