گاز زمانی شکل می گیرد که باکتری موجود در کولون (روده بزرگ)، کربوهیدات های هضم نشده در روده کوچک را تخمیر می کند. متاسفانه، غالباً مواد غذایی سالم و پر فیبر تولید بیشترین گاز را سبب می شوند. فیبر خواص مفید زیادی دارد از جمله حفظ عملکرد طبیعی دستگاه هاضمه یا تنظیم سطوح کلسترول و قند خون. اما فیبر می تواند منتهی به ایجاد گاز نیز شود.
مواد غذایی پرفیبر که معمولاً منجر به ایجاد گاز و دردهای آن می شوند عبارتند از:
• میوه ها
• سبزیجات
• غلات کامل
• نخود و لوبیا (حبوبات)
مکمل های فیبری حاوی پسیلیوم مانند متاموسیل می توانند منجر به چنین مشکلاتی شوند به ویژه اگر به سرعت وارد برنامه غذایی تان شوند. نوشیدنی های کربناته مانند سودا و آبجو نیز منجر به تولید گاز می شوند.
دیگر علل ایجاد گاز بیش از حد عبارتند از:
• هوای بلعیده شده: شما در هر زمان از خوردن و آشامیدن، هوا می بلعید. همچنین در زمان عصبی بودن، تند غذا خوردن، جویدن آدامس، مکیدن آبنبات، و یا نوشیدن مایعات با نی نیز هوا بلعیده می شود. مقداری از این هوای بلعیده شده مسیر خود را به سمت دستگاه گوارش تحتانی پیش می گیرد.
• دیگر بیماری ها و مشکلات سلامتی: گاز زیاد می تواند علامتی از بیماری مزمن جدی تری باشد. به عنوان مثال می توان به دیورتیکولیت یا بیماری التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون اشاره کرد.
• آنتی بیوتیک ها: مصرف آنتی بیوتیک ها می تواند در برخی موارد منجر به تولید گاز بیش از حد کند و یک فاکتورِ دخیل باشد چراکه آنتی بیوتیک ها فلور باکتریایی طبیعی در روده را از بین می برند.
• ملین ها: مصرف بیش از حد ملین ها می تواند منجر به مشکلاتی همراه با تولید گاز زیاد شود.
• یبوست: یبوست عبور گاز را مشکل می سازد و منتهی به نفخ و ناراحتی می شود.
• عدم تحمل غذا: چنانچه اصولاً گاز و نفخ بعد از خوردن لبنیات ایجاد می شود، می تواند به دلیل عدم توانایی بدن شما در شکستن قند موجود در لبنیات (لاکتوز) باشد. بسیاری از افراد بعد از سن 6 سالگی، قادر به هضم موثر لاکتوز نیستند، و حتی نوزادان نیز گاهی اوقات دچار عدم تحمل لاکتوز می باشند. دیگر عدم تحمل های غذایی، به ویژه عدم تحمل گلوتن (پروتئینی که در گندم و برخی غلات یافت می شود) نیز می توانند منتج به گاز مازاد، اسهال، و حتی کاهش وزن شوند.
• افزودنی های مصنوعی: این امکان وجود دارد که سیستم بدنی شما قادر به تحمل شیرین کننده های مصنوعی مانند سوربیتول و مانیتول موجود در برخی مواد غذایی بدون قند، آدامس ها و آبنبات ها نباشد. بسیاری از افراد سالم در زمان مصرف این شیرین کننده ها دچار اسهال و گاز روده می شوند.
