دردهای شکمی دوران قاعدگی (کرامپ قاعدگی)‎

Menstrual cramps



کرامپ های قاعدگی (دیسمنوره) درد و گرفتگی عضلانی در قسمت تحتانی شکم است. بسیاری از زنان کرامپ های قاعدگی را قبل از شروع یا در طول دوره قاعدگی خود تجربه می کنند.

برای برخی زنان، این ناراحتی تنها می تواند کمی آزاردهنده باشد. اما برای بعضی دیگر، این دردها و کرامپ های قاعدگی می تواند به اندازه ای شدید باشد که سبب مختل شدن فعالیت های روزمره فرد به مدت چندین روز در ماه گردد.

کرامپ های قاعدگی ممکن است بر اثر مشکلات دیگری مانند اندومتریوز یا فیبروئیدهای رحم ایجاد شود. کلید کاهش درد نیز، درمان عامل ایجاد کننده آن است. کرامپ های قاعدگی که در اثر این مشکلات زمینه ای نباشند، با افزایش سن کاهش می یابند و اغلب بعد از اولین زایمان از بین می روند.
 

علائم کرامپ های قاعدگی عبارتند از:
•    گرفتگی و درد در قسمت تحتانی شکم که ممکن است شدید باشد.
•    درد مداوم
•    دردی که به سمت پایین کمر و ران کشیده می شود.

 

بعضی از زنان موارد زیر را نیز تجربه می کنند:
•    تهوع
•    مدفوع شل
•    سردرد
•    سرگیجه

 

 


علائم و نشانه های مرتبط

در طول دوران قاعدگی، رحم به منظور کمک به بیرون راندن پوشش داخلی خود، منقبض می شود. مواد هورمون مانند (پروستاگلاندین ها) که در ایجاد درد و التهاب نقش دارند، انقباض ماهیچه رحمی را تحریک می کنند. مقادیر بالای پروستاگلاندین ها با کرامپ های شدیدتر قاعدگی همراهند.

انقباضات شدید، ممکن است رگ های خونی تغذیه کننده رحم را منقبض کنند. دردی که در نتیجه این عمل ایجاد می شود را می توان با درد قفسه سینه مقایسه کرد که به علت انسداد رگ های خونی تغذیه کننده قلب و محرومیت قلب از غذا و اکسیژن ایجاد می شود.

 

کرامپ های قاعدگی ممکن است در موارد زیر نیز رخ دهند:
•    اندومتریوز: در این وضعیت دردناک، بافتی که دیواره رحم را می پوشاند به خارج از رحم گسترش می یابد. شایع ترین محل، لوله های فالوپ، تخمدان ها یا بافت آستری لگن هستند.


•    فیبروئیدهای رحم:  در این حالت، توده غیرسرطانی در دیواره رحم رشد کرده و ممکن است موجب درد شود.


•    آدنومیوز: در این وضعیت، بافتی که رحم را می پوشاند شروع به رشد در داخل دیواره عضلانی رحم می کند.


•    بیماری های التهابی لگن (PID): این بیماری عفونت اعضای تولید مثلی زنان است که معمولاً توسط باکتری هایی که از طریق جنسی منتقل می شوند، ایجاد می گردند.


•    استنوز یا تنگی دهانه رحم: در برخی زنان، دهانه رحم ممکن است به اندازه ای کوچک باشد که مانع جریان قاعدگی و افزایش دردناک فشار رحم گردد.


عوامل خطر مرتبط با کرامپ های قاعدگی عبارتند از:
•    سن کمتر از 30 سال
•    بلوغ زودرس (در سن 11 سالگی یا کمتر)
•    خونریزی شدید در دوران قاعدگی (منوراژی)
•    خونریزی نامنظم قاعدگی (متروراژی)
•    نداشتن زایمان
•    سابقه خانوادگی دیسمنوره
•    استعمال سیگار


کرامپ های قاعدگی عوارض پزشکی دیگری ندارند، اما اغلب سبب اختلال در امور مدرسه، کار و فعالیت های اجتماعی می شوند.

بیماری هایی که با کرامپ های قاعدگی در ارتباط هستند، می توانند عوارضی داشته باشند. برای مثال، اندومتریوز می تواند سبب مشکلات ناباروری گردد. بیماری های التهابی لگن می توانند سبب زخم در لوله های فالوپ شده و احتمال کاشت تخمک بارور در خارج رحم (بارداری خارج رحمی) را افزایش دهند.


در مورد کرامپ های قاعدگی، شما ممکن است به پزشک خانوادگی خود یا یک متخصص زنان مراجعه کنید. در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که شما را برای این ملاقات آماده می سازد.

 

شما چه کاری می توانید انجام دهید
ممکن است شما بخواهید لیستی شامل موارد زیر را تهیه نمایید:
•    شدت علائم و زمان شروع کرامپ ها برای اولین بار
•    تاریخ شروع دو دوره قاعدگی قبلی
•    اطلاعاتی در مورد بیماری هایی که داشته اید
•    نام تمامی داروها و مکمل های غذایی که دریافت می کنید
•    سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید
 

سوالاتی که می توانید از پزشک بپرسید

آماده کردن یک لیست از سوالات به شما در استفاده از وقت کمک می کند. بعضی از سوالاتی که در این زمینه می توانید از پزشک خود بپرسید، عبارتند از:


•    دلیل احتمالی بروز این علائم چیست؟
•    آیا ممکن است علائم من با گذشت زمان تغییر کنند؟
•    آیا نیاز به انجام آزمایش خاصی هست؟
•    چه روش درمانی پزشکی یا خانگی می تواند به من کمک کند؟
•    آیا بروشور یا کتابچه ای هست که همراه خود ببرم؟ چه وبسایتی را توصیه می کنید؟

 

علاوه براین سوالات، چنانچه سوال دیگری در طول ملاقات با پزشک برایتان مطرح شد در پرسیدن آن تردید نکنید.

 

سوالاتی که ممکن است پزشک از شما بپرسد، عبارتند از:
•    قاعدگی شما از چه سنی شروع شده است؟
•    فاصله بین قاعدگی های شما چقدر است و هر دوره معمولاً چه مقدار طول می کشد؟
•    خونریزی قاعدگی شما چگونه است؟ آیا بین دو دوره قاعدگی، خونریزی دارید؟
•    محل کرامپ های شما کجاست؟
•    آیا علائم دیگری مانند تهوع، استفراغ، اسهال، کمردرد، سرگیجه یا سردرد نیز دارید؟
•    آیا علائم شما معمولاً همزمان با قاعدگی رخ می دهند، یا در سایر زمان ها نیز رخ می دهند؟
•    آیا این علائم سبب محدودیت فعالیت روزمره شما مثلا مرخصی از کار یا مدرسه یا اجتناب از ورزش کردن می شود؟
•    اگر از لحاظ جنسی فعال هستید، آیا هنگام نزدیکی درد دارید؟
•    تا به حال چه روش های درمانی را امتحان کرده اید؟ چه درمان هایی به شما کمک کرده اند؟
•    آیا خانمی در خانواده شما سابقه علائم مشابه را دارد؟

 

تا زمان رسیدن وقت ملاقات چه کاری می توانید انجام دهید؟
استفاده از حمام آب گرم یا کمپرس گرم بر روی شکم ممکن است سبب تخفیف درد شما شود. مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن نیز می توانند به شما کمک کنند.


اگر چندین سال از شروع قاعدگی شما گذشته است و شما به کرامپ های قاعدگی مبتلا هستید، وجود دردهای قاعدگی نگران کننده نیستند. با این حال، اگر کرامپ های قاعدگی هر ماه زندگی شما را مختل می کنند، اگر علائم شما به طور پیشرونده ای شدیدتر می شوند، یا اگر سن شما بیشتر از 25 سال است و به تازگی به کرامپ های قاعدگی شدید مبتلا شده اید، باید به پزشک مراجعه نمایید.


روش های تشخیصی:

پزشک سابقه پزشکی شما را مرور کرده و معاینات جسمی از جمله معاینه لگن را انجام می دهد. در طول معاینه لگن، پزشک اندام های تولید مثلی را از لحاظ هرگونه مشکل و از لحاظ وجود علائم عفونت بررسی می کند. چنانچه پزشک در مورد وجود اختلال زمینه ای که سبب بروز کرامپ های قاعدگی می شوند، تردید داشته باشد، ممکن است یک یا چند مورد از آزمایشات زیر را توصیه کند:


•    سونوگرافی: در این آزمایش از امواج صوتی برای مشاهده اندام های داخلی مانند رحم، دهانه رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها استفاده می شود.


•    سایر آزمایشات تصویری: سی تی اسکن (CT) و ام ار آی (MRI) نسبت به سونوگرافی جزئیات بیشتری فراهم می کند و می تواند به پزشک در تشخیص بیماری های زمینه ای کمک کند. در CT تصاویری از استخوان ها، اندام ها و سایر بافت های نرم داخل بدن به دست می آید. در روش MRI از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی برای تولید تصاویری با جزئیات از ساختارهای داخلی، استفاده می شود. هر دو روش غیرتهاجمی و بدون درد می باشند.


•    لاپاراسکوپی: معمولاً لاپاراسکوپی برای تشخیص کرامپ های قاعدگی ضروری نیست، اما می تواند به کشف علت زمینه ای مانند اندومتریوز، چسبندگی، فیبروئید، کیست های تخمدان و بارداری خارج رحمی کمک کند. در این عمل جراحی سرپایی، پزشک با ایجاد یک سوراخ کوچک در شکم و وارد کردن یک لوله فیبر نوری همراه یک لنز دوربین کوچک حفره شکمی و اندام های تولید مثلی را بررسی می کند.

 

روش های درمانی:

اگر کرامپ های قاعدگی در اثر یک اختلال زمینه ای مانند اندومتریوز یا فیبروئید ایجاد شوند، جراحی به منظور رفع مشکل به کاهش علائم کمک می کند. اگر شما قصد بارداری نداشته باشید، ممکن است طی عمل جراحی رحم شما خارج شود.

 

 


روش های تشخیصی و درمانی

کرامپ های قاعدگی قابل درمان هستند. پزشک ممکن است موارد زیر را تجویز نماید:


•    مسکن ها. پزشک ممکن است استفاده از مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم را در دوزهای منظم و در روز قبل از شروع قاعدگی، توصیه کند. از بین داروهای با نسخه، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند مفنامیک اسید نیز دردسترس هستند. اگر شما نمی توانید از NSAIDs استفاده کنید، استامینوفن نیز ممکن است درد شما را کاهش دهد. مسکن ها را در شروع دوران قاعدگی خود یا بلافاصله با شروع علائم دریافت کنید و دریافت دارو را به مدت 3-2 روز یا زمان برطرف شدن علائم ادامه دهید.


•    ضد بارداری های هورمونی. قرص های ضد بارداری خوراکی حاوی هورمون هایی هستند که از تخمک گذاری جلوگیری کرده و شدت کرامپ های قاعدگی را کاهش می دهند. این هورمون ها می توانند از طرق دیگر نیز استفاده شوند: به عنوان مثال تزریق، چسب هایی که بر روی پوست قرار می گیرند، کاشت در زیر پوست بازو، حلقه انعطاف پذیری که وارد واژن می شود، یا یک دستگاه داخل رحمی (IUD).

 

 


داروهای مرتبط

•    ورزش: مطالعات نشان داده اند که فعالیت فیزیکی می تواند در کاهش درد قاعدگی موثر باشد.


•    گرما: استفاده از حمام آب گرم یا کیسه آب گرم بر روی قسمت پایین شکم می تواند به اندازه داروهای بدون نسخه در کاهش کرامپ های قاعدگی موثر باشد.


•    مکمل های غذایی: برخی مطالعات نشان داده اند که مکمل های ویتامین E، اسیدچرب امگا 3، تیامین یا B1، ویتامین B6 و منیزیم ممکن است به طور موثری سبب کاهش کرامپ های قاعدگی شوند.


•    اجتناب از مصرف الکل و تنباکو: این مواد می توانند سبب تشدید کرامپ های قاعدگی شوند.


•    کاهش استرس: استرس فیزیولوژیکی ممکن است سبب افزایش خطر کرامپ های قاعدگی و تشدید آنها شود.


درمان های جایگزین:

بسیاری از درمان های جایگزین در زمینه درمان کرامپ های قاعدگی به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته اند و قبل از اینکه توسط کارشناسان توصیه شوند باید مطالعات بیشتری در مورد آن ها انجام شود. بااین حال، برخی درمان های جایگزین که ممکن است به درمان کرامپ های قاعدگی کمک کنند، عبارتند از:


•    طب سوزنی. در این روش سوزن های بسیار نازکی از طریق پوست وارد قسمت های خاصی از بدن شما می شود. برخی مطالعات نشان داده اند که طب سوزنی به بهبود کرامپ های قاعدگی کمک می کند.


•    تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS). دستگاه TENS به پوست متصل شده و سطوح متفاوتی از جریان الکتریکی به منظور تحریک اعصاب منتقل می شود. TENS آستانه درد را بالا می برد و آزادسازی اندورفین ها (ضد دردهای طبیعی بدن) را تحریک می کند. در مطالعات انجام شده، TENS نسبت به دارونما در بهبود درد کرامپ های قاعدگی موثرتر بوده است.


•    داروهای گیاهی. برخی محصولات گیاهی مانند عصاره پوست کاج (pycnogenol)، رازیانه یا محصولات ترکیبی ممکن است سبب بهبود کرامپ های قاعدگی شوند.


•    طب فشاری (Acupressure). همانند طب سوزنی، طب فشاری نقاط خاصی از بدن را تحریک می کند. در طب فشاری، به جای سوزن یک فشار ملایم بر روی پوست وارد می شود. اگرچه تحقیقات در مورد طب فشاری و کرامپ های قاعدگی محدود است، اما مشخص شده است که طب فشای نسبت به دارونما در بهبود کرامپ های قاعدگی موثرتر است.