در صورت وجود شرایط زیر پزشک ممکن است آزمایش HPV را توصیه کند:

• در صورت غیرطبیعی بودن آزمایش پاپ اسمیر و وجود سلول های پوششی  (squamous) غیرطبیعی با اهمیت غیرمعین (ASCUS)
• سن 30 سال و بالاتر

آزمایش  HPV فقط در مورد زنان صورت می گیرد و هنوز هیچ آزمایشی وجود ندارد که وجود این ویروس را در مردان مشخص کند. هر چند مردها نیز ممکن است از طریق شریک جنسی خود به این ویروس آلوده شوند. در مردها آلودگی به HPV می تواند منجر به سرطان نشیمن گاهی و آلت تناسلی شود.

آزمایش HPV یک آزمون غربالگری سرطان گردن رحم است، اما ابتلا به سرطان را مشخص نمی کند. بلکه این آزمایش وجود پاپیلوما ویروس انسانی (که در بدن سبب ابتلا به سرطان گردن رحم می شود) را مشخص می کند. انواع مشخصی از این ویروس، از جمله انواع 16 و 18 خطر ابتلا به سرطان گردن رحم را افزایش می دهند.

آگاهی یافتن از آلودگی به انواعی از این ویروس که خطر ابتلا به سرطان را بالا می برد می تواند به پزشک و اعضای تیم درمان کمک کند تا در مورد مراقبت های سلامتی فرد بهتر تصمیم بگیرند مثل پیگیری های مرتب، آزمایشات بیشتر یا درمان سلول های غیرطبیعی و پیش سرطانی.

انجام آزمایش HPV مکرر در زنان زیر 30 سال توصیه نمی شود و حتی خیلی هم کمک کننده نیست. HPV طی ارتباط جنسی منتشر می شود و در زنان جوان بسیار رایج بوده و اغلب نتیجه آزمایش مثبت است. اما عفونت های HPV معمولاً به خودی خود طی 1 یا 2 سال بهبود می یابد. معمولاً چند سال (حدود 10 سال یا بیشتر) طول می کشد تا تغییرات گردن رحم که منجر به سرطان می شود، ایجاد شود. به همین دلیل در این مرحله پیشگیری و مراقبت دقیق بهتر از درمان ویروس است.

آزمایش HPV نیز مانند هر آزمایش دیگری ممکن است نتایج منفی کاذب یا مثبت کاذب به دست دهد:

• مثبت کاذب: نتیجه مثبت کاذب وجود نوع پرخطری از HPV را در فرد مشخص می کند در حالی که فرد آلوده نیست. این نتیجه می تواند منجر به پیگیری های غیرضروری مثل کولپوسکوپی یا بیوپسی و نگرانی بی مورد شود.

• منفی کاذب: نتیجه منفی کاذب بدان معناست که فرد آلوده به HPV است اما نتایج آزمایش فرد را سالم نشان می دهد. بنابراین ممکن است فرد به موقع نتواند جهت پیگیری های لازم به موقع اقدام کند.

آزمایش HPV  معمولاً همزمان با پاپ اسمیر (آزمایشی که از گردن رحم نمونه سلولی جمع آوری می کند تا موارد غیر طبیعی یا سرطانی را مشخص کند) انجام می شود. آزمایش HPV می تواند با استفاده از همین نمونه انجام شود یا اینکه نمونه جداگانه ای از مجرای رحمی گرفته شود.

طی آزمایش HPV

ترکیب آزمایشات پاپ اسمیر و HPV توسط پزشک فقط چند دقیقه به طول می انجامد. ممکن است از شما خواسته شود که همه لباس ها یا فقط لباس های از کمر به پائین را در بیاورید. فرد باید به پشت دراز بکشد و زانو ها را جمع کند و پاشنه های پا را به قسمتی از صندلی مخصوص معاینه زنان به نام استیراپز تکیه دهد.

پزشک وسیله ای به نام اسپکولوم را وارد واژن می کند. اسپکولوم دیواره های واژن را از هم باز نگاه می دارد تا پزشک بتواند به راحتی رحم را معاینه کند. وارد نمودن اسپکولوم ممکن است منجر به احساس فشار در ناحیه خاصره شود. گاهی در هنگام اولین ورود،اسپکولوم سرد به نظر می رسد. سپس پزشک با استفاده از یک برس نرم و یک وسیله کاردک مانند به نام اسپاتول از رحم نمونه سلولی جمع آوری می کند. نمونه برداری دردناک نیست و حتی فرد آنرا حس نمیکند.

پس از انجام آزمایش

پس از آزمایش، فرد می تواند بی هیچ محدودیتی به کار های روزانه خود بپردازد. از پزشک در مورد زمان تحویل گرفتن نتایج سوال کنید.

جهت انجام آزمایش HPV هیچ آمادگی خاصی مورد نیاز نیست. هرچند، از آنجا که اغلب این آزمایش همزمان با پاپ اسمیر انجام می شود، فرد می تواند جهت حصول نتایج دقیق تر در هر دو آزمایش اقدامات زیر را به کار ببندد:

• از رابطه جنسی، دوش واژن و استفاده از داروهای واژنی یا ژل، کرم و فوم های اسپرم کش، از 2 روز پیش از آزمایش اجتناب کنید.
• سعی کنید آزمایش همزمان با روز های عادت ماهیانه نباشد. اگرچه در این دوره نیز آزمایش می تواند انجام شود اما در روز های دیگر جمع آوری نمونه برای پزشک راحت تر است.

نتایج آزمایش HPV می تواند مثبت یا منفی باشد:

• نتیجه HPV مثبت: نتیجه مثبت بدان معناست که فرد دارای انواعی از ویروس پاپیلوما است که با سرطان گردن رحم در ارتباطند و به این معنی نیست که در حال حاضر فرد مبتلا به سرطان است. اما این اخطاری است برای احتمال ابتلا به سرطان در آینده. احتمالاً پزشک برای بررسی علائم سرطان یا آگاهی یافتن از اینکه آیا عفونت مرتفع شده یا نه تکرار آزمایش را برای 6 ماه یا 1 سال دیگر تجویز می کند.

• نتیجه HPV منفی: نتیجه منفی بدان معناست که فرد دارای هیچ نوعی از ویروس که با سرطان در ارتباط باشد نیست.

بسته به نتیجه آزمایش پزشک یکی از روند های زیر را به عنوان مرحله بعدی در نظر می گیرد:

• پیگیری طبیعی: اگر سن فرد بالای 30 سال باشد و نتیجه آزمایش HPV منفی و پاپ اسمیر طبیعی باشد، باید طبق توصیه های معمول، آزمایش پس از 3 سال تکرار شود.

• کولپوسکوپی: در این روش، پزشک از عدسی های بزرگنمای ویژه ای، جهت معاینه دقیق تر رحم استفاده می کند.

• نمونه برداری (بیوپسی): در این روش که گاهی همزمان با کولپوسکوپی انجام می شود، پزشک نمونه ای از سلول های گردن رحم تهیه می کندتا برای مشاهده دقیق تر زیر میکروسکوپ به کار برد.

• برداشت سلول های غیرطبیعی گردن رحم: پزشک برای پیشگیری از تبدیل شدن سلول های غیرطبیعی به سلول های سرطانی، بافت هایی را که شامل سلول های غیرطبیعی است برمی دارد.

• مراجعه به متخصص: در صورت غیرطبیعی بودن نتایج آزمایش HPV یا پاپ اسمیر، فرد را به متخصص زنان ارجاع می دهند تا معاینه کولپوسکوپیک رویش انجام شود. اگر نتایج نشانگر امکان وجود سرطان باشند، احتمالاً فرد برای درمان به متخصص سرطان های زنان (ژینکولوژی انکولوژیست) ارجاع می یابد.