نمونه خون جنینی (کوردوسنتز)

Fetal blood sampling



کوردوسنتز یک تست تخصصی جنین است که در آن نمونه خون جنین از طریق بند ناف گرفته شده و از جهت مشکلات ژنتیکی یا عفونت مورد آزمایش قرار می گیرد. این تست می تواند در هفته 18 بارداری یا دیرتر انجام گیرد.

کوردوسنتز سبب افزایش احتمال خطر سقط می گردد و معمولاً توصیه نمی شود مگر آنکه نتیجه آن تعیین کننده مرگ و زندگی یا ناتوانی دائمی باشد.

این تست گاهی اوقات نقش مهمی در مراقبت پرینیتال ایفا می کند. مزیت این تست، سرعت آن است. نتایج معمولاً طی 72 ساعت در بعضی موارد حتی 2 ساعت بعد از انجام تست، آماده می شود. همچنین از کوردوسنتز برای تزریق خون یا داروها از طریق بند ناف به جنین استفاده می گردد.

نام های دیگر این تست، نمونه گیری خون بند ناف از طریق پوست (PUBS)، نمونه گیری رگ بند ناف و نمونه گیری از خون جنین می باشد.

کوردوسنتز می تواند اطلاعات مهمی در مورد سلامت کودک فراهم کند. این تست اغلب استفاده نمی شود. با این حال تنها در صورتی این تست توصیه می شود که اطلاعات مورد نیاز را نتوان از هیچ روش دیگری به دست آورد و این اطلاعات تاثیر مهمی در بارداری داشته باشند. از کوردوسنتز خصوصا برای تشخیص موارد زیر استفاده می شود:

 

  • مشکلات کروموزومی: برای تشخیص مشکلات کروموزومی مثل سندرم داون از این تست استفاده می شود.

 

  • اختلالات خونی: کوردوسنتز می تواند برای تشخیص اختلالات خونی مختلف مثل آنمی، کم خونی سلول های داسی شکل و تالاسمی استفاده شود. همچنین این تست مشخص می کند که Rh کودک مثبت است یا منفی. چنانچه Rh شما منفی و Rh کودک مثبت باشد، تحت شرایط خاص، ممکن است بدن شما آنتی بادی هایی تولید کند که به سلول های قرمز خون کودک حمله کنند.

 

  •  عفونت: چنانچه شما عفونتی مثل توکسوپلاسموز یا سرخجه داشته باشید، کوردوسنتز می تواند برای مشخص کردن اینکه آیا کودک نیز دچار عفونت شده یا خیر به کار رود.

 

  •  محدودیت رشد: گاهی اوقات کوردوسنتز برای مشخص کردن علت هدم رشد کودک طبق انتظار توصیه شود. این تست برای تعیین نقص لوله عصبی مثل اسپینا بیفیدا مورد استفاده قرار نمی گیرد.

 

گاهی از این تست برای اطمینان از نتایج سایر روش های غربالگری و تست ها مثل سونوگرافی استفاده می شود. همچنین برای تزریق خون و دارو از طریق بند ناف به کار می رود. با این حال کاربری این تست در حال کاهش است، زیرا که تکنولوژی های جدید گاهی اوقات می توانند اطلاعاتی مشابه با خطر کمتر سقط فراهم کنند از جمله آمنیوسنتز یا نمونه گیری از پرز کوریونی.

 

 

کوردوسنتز خطرات مختلفی دارد از جمله:

  • سقط: از هر 100 مورد، 2 مورد احتمال سقط بعد از انجام کوردوسنتز وجود دارد. این احتمال، بیشتر از احتمال سقط مرتبط با تست های تشخیصی پرنتیتال مثل نمونه گیری پرز کوریونی و آمنیوسنتز است. از آنجا که این تست زمانی انجام می گیرد که بسیاری از کودکان به شدت بیمار هستند و مشکل دارند، اغلب تعیین اینکه از دست دادن جنین با این تست مرتبط بوده یا به دلیل مشکل سلامتی کودک رخ داده مشکل است.

 

  • خونریزی: خونریزی از محل ورود سوزن محتمل است.

 

  • کاهش ضربان قلب کودک: ضربان قلب کودک می تواند به طور موقت بعد از کوردوسنتز کاهش یابد.

 

  •  عفونت: کوردوسنتز به ندرت می تواند سبب عفونت رحمی شود.

 

به یاد داشته باشید که کوردوسنتز زمانی توصیه می شود که نتایج حاصل از آن تاثیر مهمی در کنترل بارداری داشته باشد و زمان نیز اهمیت خاصی داشته باشد. اما در نهایت انجام این تست به خود شما بستگی دارد. متخصص یا مشاور ژنتیک می تواند به شما کمک کند تا با توجه به خطرات و ضرورت انجام این تست، تصمیم خود را بگیرید.


کوردوسنتز معمولاً به صورت سرپایی و در مطب پزشک انجام می گیرد اما در بعضی موارد باید در بیمارستان انجام گیرد. حداقل یک دستیار در طول انجام تست به پزشک کمک خواهد کرد.

 

در طول تست

حدود 30 تا 60 دقیقه قبل از تست، برای کاهش احتمال عفونت رحم به شما آنتی بیوتیک داده خواهد شد. وقتی تست شروع شد، پزشک از سونوگرافی برای تعیین دقیق وضعیت جنین در رحم استفاده می کند. شما به پشت روی تخت دراز می کشید و متخصص از ژل مخصوص بر روی شکم شما استفاده می کند. سپس برای نشان دان وضعیت جنین بر روی مانیتور از مبدل سونوگرافی استفاده می کند. در آخر، شکم شما  را تمیز خواهد کرد. معمولا بیهوشی لازم نیست، اغلب زنان در طول تست یک ناراحتی خفیف را گزارش کرده اند.

با راهنمایی سونوگرافی، متخصص سوزنی نازک و توخالی را از دیواره شکم وارد رحم می کند. مقدار کمی خون از رگ بند ناف به داخل سرنگ کشیده می شود و بعد سوزن خارج می گردد. زمانی که سوزن وارد بدن شما می شود و خون گرفته می شود شما باید آرام دراز بکشید.

شاید در زمان ورود سوزن، کمی احساس سوزش و بعد از ورود سوزن به رحم احساس گرفتگی عضلانی داشته باشید. معمولاً کل این عمل حدود 1 ساعت زمان نیاز دارد که بیشتر آن به سونوگرافی اختصاص می یابد. کودک شما به طور طبیعی مقدار خون کمی را که خارج شده است جایگزین خواهد کرد.

به ندرت، پیش می آید که نمونه خون را نمی توان از بند ناف گرفت در این شرایط نمونه خون از رگ کبد جنین گرفته می شود.

 

بعد از تست

بعد از تست، متخصص برای بررسی ضربان قلب جنین از سونوگرافی یا یک مانیتور خارجی استفاده خواهد کرد. ممکن است شما احساس کرامپ یا خونریزی واژینال جزئی بلافاصله بعد از خونگیری داشته باشید. به شما توصیه خواهد شد که استراحت کنید. از روز بعد می توانید فعالیت های نرمال خود را از سر بگیرید.

اگر تب، لرز یا خونریزی واژینال داشتید سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید.

نمونه خونی در آزمایشگاه آنالیز شده و نتیجه معمولاً تا 72 ساعت بعد مشخص می گردد.


قبل از انجام کوردوسنتز، می توانید طبق روال معمول غذا و نوشیدنی مصرف کنید. ممکن است از شما خواسته شود که یک نمونه خون بدهید و فرم رضایت نامه را امضا کنید. شاید از همسر یا فرد دیگری بخواهید که برای حمایت عاطفی در طول جلسه با شما همراه باشد یا بعد از انجام تست شما را به منزل برساند.


پزشک یا مشاور ژنتیک نتایج کوردوسنتز را برای شما شرح خواهد داد. اگر نتیجه تست طبیعی باشد، تست های بعدی معمولاً لازم نیست. با این حال مواردی که در نهایت موجب انجام کوردوسنتز شده اند به مداخلات دیگری نیاز خواهند داشت.

اگر کودک شما عفونت داشته باشد، پزشک روش های درمانی را توضیح خواهد داد و چنانچه کودک مبتلا به کم خونی شدید باشد شاید نیاز به تزریق خون از طریق بند ناف باشد. در بعضی موارد برای زایمان زودتر از موعد تحریک انجام می گیرد.

اگر نتایج تست نشان دهد که کودک مشکلات کروموزومی یا ارثی دارد که قابل درمان نیستند، شاید نیاز باشد که در مورد ادامه بارداری یا خاتمه آن تصمیم گیری نمایید. برای حمایت و پشتیبانی در این دوران سخت می توانید از تیم درمانی، دوستان و همسر خود کمک بگیرید.