ویتامین D یکی از تنظیم کننده های اصلی مقدار کلسیم بدن و متابولیسم استخوان ها می باشد و در عملکرد سیستم ایمنی نقش دارد. شواهد تحقیقات زیادی به ارتباط دیابت و کمبود ویتامین D اشاره دارند، این مطالعات نشان داده اند که بیماران مبتلا به دیابت نوع یک کمبود شدید ویتامین D داشته اند اما مقدار این ویتامین در افرادی که در مرحله پیش دیابت هستند و نیز تأثیر مقدار ویتامین D بدن در پیشرفت این بیماری مشخص نیست.
در این رابطه مطالعه ای در آلمان انجام شده و نتایج آن به تازگی در نشریه Diabetologia منتشر شده است. هدف این مطالعه تعیین شیوع کمبود ویتامین D در افراد مبتلا به پره دیابت بود( افرادی که آنتی بادیهای سلولهای جزایر پانکراس را داشتند اما شواهد بالینی یا ظاهری ابتلا به دیابت هنوز در آنها ظاهر نشده بود). محققان این تحقیق همچنین پیشرفت از وضعیت پیش دیابت به دیابت را درکودکان با کمبود ویتامین D در مقایسه با سایر کودکان مورد بررسی قرار دادند.
در این مطالعه مقدار 25 هیدروکسی ویتامین Dدر 108 کودک دارای آنتی بادی جزایر پانکراس که به مدت دو سال دارای این آنتی بادی ها بودند و در 406 کودک فاقد آنتی بادی های جزایر و 244 کودکی که اخیراً بیماری دیابت نوع یک در آنها تشخیص داده شده بود، اندازه گیری گردید. کودکان دارای آنتی بادی جزایر بمدت 8/5 سال مورد پیگیری قرار گرفتند تا پیشرفت وضعیت پیش دیابت به بیماری دیابت نوع یک درآنها بررسی گردد.
نتایج این مطالعه نشان داده است که مقدار ویتامین D درکودکان دارای آنتی بادی جزایر از کودکانی که آنتی بادی جزایر نداشتند، کمتر است و شیوع کمبود ویتامینD در کودکان پیش دیابتی، بیش از کودکان فاقد آنتی بادی جزایر است. تفاوت مقدار ویتامین D در این دو گروه ازکودکان در فصل تابستان مشهودتر و بیشتر بود؛ اما 10 سال پس از تشخیص آنتی بادی در بین کودکانی که دچار کمبود ویتامین D بودند با کودکانی که دارای مقادیر کافی ویتامین D بودند، شیوع تجمعی دیابت نوع یک تقریباً مشابه بود.
نکته عملی: با توجه به نتایج این مطالعه هرچند کمبود ویتامین D با پیشرفت سریعتر بیماری و ابتلا به بیماری دیابت نوع یک مرتبط نبوده است اما از آنجایی که مقدار ویتامین D در کودکان در مرحله پیش دیابت و کودکان مبتلا به دیابت نوع یک نسبت به کودکان فاقد آنتی بادی کمتر بوده است، بنابراین استفاده از منابع و مکمل های ویتامینD برای این کودکان می تواند مفید باشد.
منبع:
Raab J, et al. “Prevalence of vitamin D deficiency in pre-type 1 diabetes and its association with disease progression”. Diabetologia. 2014
