ویتامین Dیکی از ویتامین های محلول در چربی است که از طریق تماس نور خورشید با پوست، در بدن تولید می شود. این ویتامین برای کارکردهای مطلوب تولید مثلی هم در حیوانات و هم در انسان ها ضروری است. از مدت ها پیش نقش با اهمیت سطح سرمی ویتامین Dدر کارکردهای تولید مثلی در حیوانات مختلف نشان داده شده بود، اما تحقیقات تازه ای این ارتباط را در انسان ها نیز اثبات کرده است.
در مطالعه ای که به تازگی در journal Human Reproductionمنتشر شده استپژوهشگران دانشگاه کپنهاگبه بررسی ارتباط سطح سرمی ویتامین Dبا کیفیت اسپرم هاپرداختند. در این مطالعه Cross-sectional ، 300 مرد سالم برای تعیین ارتباط سطح ویتامین Dسرم با کیفیت اسپرم ها از جامعه عمومی انتخاب شدند و در بخش آزمایشگاهی (in vitro ) سلول های اسپرم 40 مرد برای تعیین اثر سطح ویتامین Dبر کلسیم درون سلولی و جنبندگی اسپرم ها ، مورد بررسی قرار گرفت. این افراد نمونه های خود را برای آنالیز تحویل می دادند و همچنین نمونه خونی از آنها گرفته می شد.
حدود 44% افراد دارای کمبود ویتامین Dبودند. نتایج این مطالعه رابطه مثبتی بین درصد اسپرم های جنبنده وسطح سرمی ویتامین Dنشان دادند، همچنین مشاهده شد که تحریک سلول های اسپرم انسان توسط ویتامین Dفعال (1,25(OH)2D3)در آزمایشگاه میتواند باعث پیشرفت حرکت آنها به جلو شده و میزان کلسیم درون سلولی را در سلول های اسپرم انسان افزایش دهد. در مردان مبتلا به کمبود ویتامین D،(<25 nM) میزان اسپرم های قادر به حرکت، حرکت جلورونده اسپرم ها و سلول های اسپرم دارای شکل طبیعی کمتر از مردان با سطوح بالای ویتامین D، (>75 nM)بود.
نکته عملی:متاسفانه از آنجا که منابع غذایی ویتامین Dمحدود و اغلب ناکافی هستند و قرار گرفتن در معرض نور خورشید اصلی ترین منبع تولید ویتامین Dدر بدن می باشد، کمبود این ویتامین در میان افراد بسیار شایع است. با توجه به عوارض بسیار کمبود این ویتامین بر سلامت انسانوبویژه در بهبود کیفیت اسپرمباید برای تشخیص احتمالی کمبود و درمان آن اقدام نمود.
