پوکی استخوان یا استئوپروز نوعی بیماری است که در آن تراکم استخوان کاهش یافته و خطر شکستگی استخوان افزایش می یابد. اغلب تا زمانی که شکستگی رخ ندهد پوکی استخوان علائمی ندارد. پوکی استخوان مسئول حدود 9 میلیون شکستگی در سال یا یک شکستگی در هر 3 ثانیه در سراسر جهان است. این بیماری در زنان شایع تر است. از دست دهی استخوان در زنان پس از سنین یائسگی به علت تولید استروژن کمتر با سرعت بیشتری رخ می دهد. استروژن یک هورمون جنسی است که از استخوان ها محافظت می کند.
لوبیای سویا حاوی ایزوفلاون است. ایزوفلاون ترکیبی است که از نظر ساختار شیمیایی مشابه استروژن است. این امر سبب شده دانشمندان معتقد باشند که سویا می تواند اثراتی مشابه استروژن بر روی استخوان داشته باشد.
در مطالعه ای که نتایج آن به تازگی منتشر شده 200 زن مبتلا به یائسگی زودرس به طور تصادفی به 2 گروه تقسیم شدند. یک گروه به طور روزانه 30 گرم مکمل پروتئین سویا و 66 میلی گرم ایزوفلاون دریافت کردند و گروه دیگر روزانه یک عدد مکمل حاوی همان مقدار پروتئین سویا اما بدون ایزوفلاون دریافت کردند.
پس از 6 ماه محققان نمونه خونی از تمام زنان گرفته و مارکرهای مربوط به ترنور(turnover) استخوان را اندازه گیری کردند. یکی از این مارکرها پروتئین βCTX است که نشان دهنده بازجذب استخوان است. بازجذب استخوان فرآیندی است که طی آن استخوان شکسته و مواد معدنی آن وارد جریان خون می شود.
نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که در زنان دریافت کننده مکمل پروتئین سویا و ایزوفلاون در مقایسه با زنانی که تنها مکمل پروتئین سویا دریافت کردند، میزان βCTX به طور قابل توجهی کمتر بود. در نتیجه در این زنان میزان از دست دهی استخوان و خطر بروز پوکی استخوان کمتر بود. همچنین در زنانی که مکمل پروتئین سویا و ایزوفلاون دریافت می کردند عوامل خطر مربوط به بیماری های قلبی– عروقی بهبود یافتند.
به گفته محققان پروتئین سویا و ایزوفلاون ها یک گزینه بی خطر و موثر برای بهبود سلامت استخوان در زنان در طی یائسگی زودرس است. به نظر می رسد که عملکرد سویا مشابه داروهای معمول پوکی استخوان است. 66 میلی گرم ایزوفلاون موجود در مکمل روزانه تقریباً مشابه میزان مصرف شده در یک رژیم غذایی شرقی است که سرشار از غذاهای حاوی لوبیای سویا می باشد. درحالیکه رژیم غذایی غربی حاوی حدود فقط 16-2 میلی گرم ایزوفلاون است.
به گفته محققان مصرف مکمل ایزوفلاون در کنار رژیم غذایی غربی می تواند به طور قابل توجهی خطر پوکی استخوان را در زنان کاهش دهد.
نکته عملی: مصرف مکمل حاوی پروتئین سویا و ایزوفلاون ها به پیشگیری از پوکی استخوان در زنان کمک می کند.
منبع:
Thozhukat Sathyapalan, et al. "Soy protein with isoflavones reduce bone turnover markers in women during their early menopause - a randomised double blind parallel study". Endocrine Abstracts; 2015
