سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک بیماری شایع بوده و بر عملکرد تخمدان ها اثر می گذارد. زنان مبتلا به PCOS دوره های قاعدگی نامنظم، سطوح بالای هورمون های مردانه و تخمدان های پلی کیستیک بزرگ را تجربه می کنند. PCOS علت عمده ناباروری زنان بوده و خطر برخی بیماری ها مانند مقاومت به انسولین را در زنان افزایش می دهد. مقاومت به انسولین می تواند منجر به بروز دیابت نوع 2 و بیماری های قلبی شود. حدود 10-5 درصد زنان در سنین باروری به PCOS مبتلا می شوند. با این حال، این بیماری در 50 درصد بیماران تشخیص داده می شود. مطالعات نشان داده اند که حدود 40 درصد بیماران مبتلا به دیابت و عدم تحمل گلوکز در سنین 50-20 سال به PCOS مبتلا هستند.
ایزوفلاون های سویا استروژن گیاهی بوده و به طور طبیعی در سویا و محصولات حاوی سویا مانند شیرسویا و نیز مکمل ها وجود دارند. نتایج مطالعات نشان دهنده اثرات حفاظتی ایزوفلاون های رژیم در برابر علائم یائسگی، بیماری عروق کرونر قلب، سرطان، افزایش چربی های خون، پوکی استخوان و برخی انواع بیماری مزمن کلیوی است.
به تازگی در مطالعه ای محققان 70 زن مبتلا به PCOS در محدوده سنی 40-18 سال را مورد مطالعه قرار دادند. شرکت کنندگان به 2 گروه تقسیم شدند. یک گروه روزانه 50 میلی گرم ایزوفلاون سویا و گروه دیگر دارونما به مدت 12 هفته دریافت کردند. در ابتدا و انتهای مطالعه نمونه های خون از نظر وضعیت غدد درون ریز، التهاب و استرس اکسیداتیو بررسی شدند. به زنان توصیه شد که در مدت انجام مطالعه در میزان فعالیت بدنی خود تغییری ایجاد نکرده و از سایر مکمل های تغذیه ای استفاده نکنند.
در مقایسه با گروه دارونما، در گروه دریافت کننده ایزوفلاون میزان انسولین و سایر شاخص های مرتبط با مقاومت به انسولین کاهش یافت. در مقاومت به انسولین بافت های بدن در مقابل اثرات انسولین مقاوم بوده و فرد در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 قرار می گیرد. همچنین در گروه دریافت کننده ایزوفلاون میزان هورمون مردانه تستوسترون، کلسترول بد (LDL) و تری گلیسرید کاهش یافت. سایر آزمایشات مربوط به التهاب و استرس اکسیداتیو در دو گروه تغییری را نشان نداد.
نکته عملی: افزودن سویا به رژیم غذایی می تواند در کاهش مقاومت به انسولین موثر بوده و در زنان مبتلا به PCOS به بهبود سلامت قلب و پیشگیری از بروز دیابت نوع 2 کمک کند.
منبع:
Mehri Jamilian et al. "The effects of soy isoflavones on metabolic status of patients with polycystic ovary syndrome", JCEM, 2016
