مواد غذایی و نوشیدنی ها می توانند بر عملکرد و اثربخشی داروهای مصرفی تاثیر گذارند. بنابراین توصیه می شود همواره در هنگام مصرف دارو بروشور داروها به دقت خوانده شود یا در این باره با پزشک مشورت شود. در اینجا به برخی از متداول ترین تداخلات دارو و غذا اشاره خواهد شد.
گریپ فروت
گریپ فروت برخلاف سایر مرکبات حاوی ترکیبی به نام فورانوکومارین است که تغییراتی را در برخی داروها ایجاد کرده و از طرق مختلف با برخی داروها تداخل دارد. گریپ فروت سبب افزایش جذب داروهای استاتین (سیمواستاتین، لووستاتین و ...) می شود. این داروها جهت کاهش کلسترول خون تجویز می شوند. افزایش میزان استاتین خون سبب بروز عوارضی مانند درد عضلانی، افزایش آنزیم های کبدی و اختلالات کبدی می شود. به همین علت توصیه می شود که در صورت مصرف داروهای استاتین از مصرف گریپ فروت خودداری شود.
همچنین گریپ فروت سبب متابولیسم غیرطبیعی داروهایی مانند آنتی هیستامین ها، کنترل کننده های فشارخون، جایگزین های هورمون تیروئید و بلوکه کننده های اسید معده شده و می تواند منجر به کاهش یا افزایش میزان دارو در خون گردد. بنابراین توصیه می شود در صورت مصرف این داروها از مصرف گریپ فروت اجتناب شود یا مصرف آن کاهش یابد.
سبزیجات برگ سبز
داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین فاکتورهای انعقادی وابسته به ویتامین K را مهار می کنند. مصرف مقادیر زیاد سبزیجات برگ سبز به علت داشتن ویتامین K زیاد می تواند سبب کاهش اثربخشی این داروها جهت جلوگیری از لخته شدن خون شود. به خصوص زمانی که دریافت سبزیجات به طور قابل توجه کاهش یا افزایش یابد این مشکل تشدید خواهد شد. بنابراین توصیه می شود که در صورت دریافت داروهای رقیق کننده خون سبزیجات برگ سبز در مقادیر ثابت دریافت شود و میزان مصرف تغییر نکند.
جانشین های نمک
غالباً در جانشین های نمک سدیم با پتاسیم جایگزین می شود. بیماران مبتلا به نارسایی قلبی که دیگوکسین دریافت می کنند و افرادی که مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) به منظور درمان پرفشاری خون دریافت می کنند باید در مصرف جایگزین های نمک دقت کنند. افزایش دریافت پتاسیم سبب کاهش اثربخشی داروی دیگوکسین و در افراد دریافت کننده مهارکننده های ACE سبب افزایش قابل توجه پتاسیم در خون می شود.
فیبر
دیگوکسین به منظور تقویت عضلات قلب، کاهش ضربان قلب و دفع مایعات اضافی از بدن تجویز می شود. فیبر رژیم غذایی، به خصوص فیبرهای نامحلول مانند سبوس گندم می تواند سبب کاهش سرعت جذب دیگوکسین و کاهش اثربخشی دارو شود. توصیه می شود بیماران دارو را یک ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از وعده غذایی مصرف نمایند.
غذاهای حاوی تیرامین
تیرامین نوعی اسید آمینه است. مقادیر بالای آن در خون می تواند سبب افزایش فشارخون شود. برخی داروها مانند مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs) که برای درمان افسردگی مورد استفاده قرار می گیرند و داروهای مورد استفاده در درمان علائم بیماری پارکینسون سبب اختلال در تجزیه تیرامین می شوند. توصیه می شود بیماران دریافت کننده داروهای مذکور از مصرف غذاهای حاوی تیرامین مانند شکلات، پنیر کهنه، گوشت دودی، هات داگ و محصولات تخمیر شده سویا خودداری نمایند.
لبنیات
کلسیم فرآورده های لبنی مانند شیر، ماست و پنیر در معده و قسمت فوقانی روده باریک به آنتی بیوتیک متصل شده و با تشکیل یک ترکیب نامحلول مانع جذب برخی آنتی بیوتیک ها مانند تتراسایکلین و سیپروفلوکساسین می شود. به منظور جلوگیری از بروز این مشکل توصیه می شود آنتی بیوتیک ها یک ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از وعده غذایی مصرف شوند.
این توصیه در مورد تمام آنتی بیوتیک ها کاربرد ندارد. به عنوان مثال توصیه می شود به منظور جلوگیری از مشکلات معده مترونیدازول با آب یا شیر مصرف شود.
