نقص شناختی ملایم به عنوان عامل خطر برای زوال عقلی شناخته شده است، و این موضوع موجب اهمیت هرگونه مداخله مؤثر در این زمینه شده است. فعالیت ورزشی از طریق بهبود ساختار و عملکرد مغزی در محافظت از کاهش عملکرد شناختی نقش مهمی ایفا می کند، بنابراین به عنوان یک راهبرد مؤثر در این زمینه مورد توجه قرار دارد. به طور ویژه، تمرینات هوازی می توانند موجب بهبود حافظه و حجم هایپوکامپ در افراد بالغ شوند. پیش از این نشان داده شده است که تمرینات مقاومتی و هوازی می توانند در زنان سالمند مبتلا به نقص ملایم شناختی موجب بهبود حافظه شوند. هدف اصلی این مطالعه، ارزیابی و مقایسه اثر تمرینات ورزشی هوازی و مقاومتی بر حجم هایپوکامپ، و هدف ثانویه آن ارزیابی ارتباط بین حجم هایپوکامپ و بروز هر گونه تغییر در حافظه زنان سالمند بود.
بدین منظور 86 زن در دامنه سنی 80-70 و مبتلا به نقص شناختی ملایم به طور تصادفی به سه گروه؛ تمرینات هوازی، تمرینات مقاومتی و تمرینات تعادلی تقسیم شدند. آزمودنی ها به مدت 6 ماه و دو روز در هفته به تمرینات مورد نظر می پرداختند. قبل و پس از گذشت دوره پژوهش از طریق اسکن سه بعدی حجم هایپوکامپ آزمودنی ها سنجیده شد. علاوه بر این، حافظه کلامی و یادگیری آن ها نیز از طریق Rey's Auditory Verbal Learning Test مورد سنجش قرار گرفت.
یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل های آماری نشان داد که در مقایسه با گروه تمرینات تعادلی، حجم های تام و راست هایپوکمپ در گروه تمرینات هوازی به طور معناداری بهبود یافته بود(p≤0.03) . پس از محاسبه عملکرد شناختی پایه و گروه تمرینات تعادلی، افزایش حجم هاپپوکمپ چپ به طور مستقلی با کاهش حافظه کلامی و عملکرد یادگیری ( به عنوان شاخص کاهش پس از مداخله) همراه بود(r=0.42, p=0.03).
بر اساس نتایج حاصل محققین پیشنهاد کردند که تمرینات هوازی موجب افزایش معنادار حجم هایپوکامپ در زنان سالمند مبتلا به نقص شناختی ملایم می شود. لازم به ذکر است که برای اثبات اثر فعالیت ورزشی بر حجم هایپوکامپ در زمینه عملکرد حافظه در زنان سالمند نیاز به مطالعات بیشتری است.
نتیجه عملی: یافته های حاصل از مطالعه حاضر و سایر پژوهش های موجود در این زمینه نقش مؤثر تمرینات ورزشی، به ویژه تمرینات ورزشی هوازی را بر ساختار مغز و هم چنین اندازه هایپو کامپ و نیز ترشح مواد تغذیه کننده عصبی از قبیل BDNF ، و به بیان دیگر، نقش فعالیت ورزشی را به عنوان یک راهبرد مطمئن برای پیشگیری از بیماری های مرتبط با کاهش عملکرد شناختی و حافظه ای برجسته می سازند.
منبع:
Teresa Liu-Ambrose, et al. British Journal of Sports Medicine, 2014
