افراد میانسالی که نمایه توده بدنی (BMI) آنها کمتر از kg/m2 20 است به میزان سه برابر بیشتر از همسالانی که وزن نرمالی دارند به دمانس یا زوال عقل مبتلا می شوند.
یافته های بزرگترین مطالعه بررسی ارتباط BMI و خطر دمانس، نشان دهنده آنست که افراد میانسال مبتلا به چاقی (kg/m2 30 < BMI) حدوداً 30% کمتر از میانسالان دارای وزن نرمال دچار دمانس می شوند که مخالف یافته های پیشین مبنی بر این امر است که چاقی خطر دمانس را بالا می برد.
محققین پرونده های پزشکی حدود 2 میلیون نفر که میانگین سنی آنها در زمان ورود به مطالعه 55 سال و میانگین BMI آنها kg/m2 5/26 بوده را بررسی کردند. پس از حدود 9 سال پیگیری، 45507 نفر با دمانس تشخیص داده شده بودند. در افرادی که در میانسالی کم وزن بوده اند، بروز دمانس 34% بیشتر تخمین زده شد و این افزایش خطر دمانس حتی تا 15 سال بعد از ثبت کم وزنی هم پایدار مانده بود.
هر چه BMI شرکت کننده ها در میانسالی افزایش می یافت، خطر دمانس کمتر می شد و کمترین خطر مربوط به مبتلایان به چاقی شدید (kg/m2 40 < BMI) بود که نسبت به افراد با وزن نرمال 29% کمتر بود. افزایش BMI با کاهش خطر چشمگیر دمانس برای افراد محدوده kg/m2 25 < BMI همراه بود. در kg/m2 25 < BMI خطر دمانس به تدریج کاهش یافته و این روند تا kg/m2 35 = BMI و بالاتر ادامه دارد.
ارتباط بین BMI و خطر دمانس به دهه تولد شرکت کنندگان و نیز سن تشخیص بیماری در آنها بی ارتباط است. تعدیل کردن اثر مخدوشگرهایی که نقش آنها در افزایش خطر دمانس شناخته شده است، از جمله مصرف الکل یا استعمال دخانیات، تفاوت اندکی در نتایج ایجاد کرد.
دلیل این امر که افزایش BMI با کاهش خطر دمانس مرتبط است، به طور کامل شناخته نشده است. جنبه های مختلفی در ارتباط با تغذیه، فعالیت بدنی، فاکتورهای ژنتیکی و تغییرات وزنی می تواند در این رابطه نقش داشته باشد. در ارزیابی اپیدمیولوژیکی رابطه BMI و دمانس زود هنگام باید فاکتورهای بسیاری را در نظر گرفت.
نکته عملی: افزایش وزن به اندکی بالاتر از محدوده نرمال، در افراد میانسال سبب کاهش خطر دمانس و زوال عقل در این گروه سنی می شود.
منبع:
Nawab Qizilbash, et.al. BMI and risk of dementia in two million people over two decades: a retrospective cohort study. Lancet Diabetes Endocrinol, April 2015
