نوشیدنی های انرژی زا به عنوان نوشیدنی هایی که می توانند عملکرد فیزیکی و روانی را بهبود بخشند مورد استقبال عمومی به ویژه نوجوانان و بزرگسالان جوان در آمریکا قرار گرفته اند. با افزایش مصرف نوشیدنی های انرژی زا، نگرانی های بهداشت عمومی افزایش یافته است. نوشیدنی های انرژی زا با تعدادی از عوارض جانبی شدید در ارتباط هستند. اعتقاد بر این است که کافئین مضرترین ماده تشکیل دهنده نوشیدنی های انرژی زا است. یک قوطی و یا شیشه از این نوشیدنی ها شامل حدود 500-80 میلی گرم کافئین است. نوشیدنی های انرژی زا همچنین قند بالایی دارند و ممکن است محرک های گیاهی دیگری هم که دارای اثرات جانبی همانندکافئین هستند داشته باشند.
نوشیدن فقط یک نوشیدنی انرژی زا ممکن است خطر بیماری های قلبی را در میان جوانان سالم افزایش دهد. نتایج این مطالعه در سال 2015 در مجله JAMA به چاپ رسیده است.
در این مطالعه تاثیر استفاده از نوشیدنی های انرژی زا در مقایسه با نوشیدنی پلاسبو (دارونما)، بر روی فشارخون، ضربان قلب و استرس در 25 فرد بزرگسال سالم بررسی شد. میانگین سنی شرکت کنندگان 29 سال بود و شرکت کنندگان عوامل خطر قلبی - عروقی شناخته شده نداشتند. از شرکت کنندگان خواسته شد تا در دو روز جداگانه به فاصله دو هفته، نوشیدنی انرژی زا (480 میلی لیتر) و در روز دیگر نوشیدنی پلاسبو را در عرض 5 دقیقه بنوشند. این مطالعه یک مطالعه دوسوکور بود که نه شرکت کنندگان و نه محققان نمی دانستند که در چه روزی کدام نوشیدنی را مصرف می کنند. نوشیدنی های انرژی زا حاوی 240 میلی گرم کافیئن، 2000 میلی گرم تورین (یک اسید آمینه که اعتقاد بر این است که به رشد عصبی و تنظیم سطح آب و مواد معدنی در خون کمک می کند) است. نوشیدنی پلاسبو دارای همان بافت، رنگ و ترکیبات تغذیه ای است اما فاقد کافئین و دیگر مواد محرک است. از شرکت کنندگان خواسته شد که 24 ساعت قبل از روز مطالعه از نوشیدن الکل و کافئین خودداری کنند. قبل و 30 دقیقه بعد از نوشیدن نوشیدنی ها محققان فشارخون، ضربان قلب، سطح کافئین در خون، میزان قند خون و میزان هورمون استرس (نوراپی نفرین) آزاد شده در خون را اندازه گیری کردند.
محققان افزایش قابل توجهی در سطح کافئین خون شرکت کنندگان، بعد از نوشیدن نوشیدنی انرژی زا مشاهده کردند. در حالیکه نوشیدن پلاسپو تاثیری روی سطح کافئین نداشت. بعد از مصرف نوشیدنی انرژی زا فشارخون در شرکت کنندگان 4/6 % افزایش یافت در حالیکه میانگین افزایش فشارخون بعد از نوشیدن پلاسبو 3% بود. علاوه بر این محققان دریافتند که سطح نوراپی نفرین بعد از نوشیدن نوشیدنی انرژی 71 % افزایش یافت در مقایسه با پلاسبو که سطح نوراپی نفرین را 31 % افزایش داد. میزان ضربان قلب قبل و بعد از نوشیدن نوشیدنی انرژی زا و پلاسپو تغییری نداشت.
محققان معتقدند یافته های این مطالعه یعنی افزایش فشارخون و افزایش سطح هورمون های استرس بعد از نوشیدن نوشیدنی انرژی زا نگران کننده بوده و ممکن است حتی افراد جوان سالم را مستعد ابتلا به بیماری های قلبی کند.
نکته عملی: با توجه به نتایج این مطالعه مردم باید با احتیاط نوشیدنی های انرژی زا را مصرف کنند. افراد بیمار نیز باید با پزشک خود در مورد مصرف نوشیدنی های انرژی زا مشورت کنند به ویژه زمانی که تفسیر علایم حیاتی در شرایط حاد قرار دارد.
منبع:
Anna Svatikova, et al. "A Randomized Trial of Cardiovascular Responses to Energy Drink Consumption in Healthy Adults". JAMA, 2015
