شاید شما هم شنیده اید که اگر به دیابت مبتلا باشید باید از مصرف میوه های شیرین مانند انبه و زرد آلو و هندوانه وموز و... اجتناب نمایید. ولی آیا این ادعا حقیقت دارد و یا خیر ؟ این یک تفکر رایج است که اگر فردی به دیابت مبتلا باشد باید از مصرف برخی غذاهای خاص به دلیل شیرین بودن بیش از حدشان اجتناب کند. بعضی اوقات هم دیابتی ها فکر می کنند که اصلا نباید میوه بخورند چرا که قندشان افزایش می یابد.
* مضرات مصرف میوه های شیرین برای افراد دیابتی: میوه های شیرین حاوی فیبر کمتر و قند بالاتر هستند بنابراین مصرف این اقلام و جایگزین کردن آنها با میوه های دیگر باید تحت مشاوره و راهنمایی های متخصص تغذیه انجام پذیرد.برای مثال هندوانه ( و یا هر میوه دیگری که محتوای قند بالایی دارد) ممکن است به سرعت قند خون فرد را بالا بردو در نتیجه مصرف آنها برای کنترل قند خون افراد دیابتی مناسب نیست. در کل مصرف مداوم و با حجم بالای میوه های شیرین به هیچ وجه ایده خوبی برای افراد دیابتی نیست زیرا در مدیریت اشتها و نیز در کنترل نوسانات قند خون افراد دیابتی تاثیر مطلوبی ندارند در حالی که میوه های پر فیبر و با نمایه گلایسمی کمتر برای کنترل اشتها و نوسانات قند خون افراد دیابتی موثرتر هستند .
لذا راهکار مفیدتر برای کنترل دیابت آن است که افراد دیابتی در کل از مصرف انواع کربوهیدراتهای سریع‌الجذب مثل برخی میوه های بسیار شیرین (از جمله هندوانه، زردآلو ، انبه و...)، شکر، خرما ، عسل ، کشمش، و انجیر خشک و.... تا حد امکان پرهیز نمایند.
* مصرف میوه های شیرین برای افراد دیابتی ناممکن نیست:
شما باید بدانید که نان، غلات و میوه ها همگیحاوی کربوهیدرات می باشند و غذاهای شیرین نیز جزء گروه کربوهیدرات ها هستند. همه غذاهای دارای کربوهیدرات پس از هضم و جذب در بدن به قند گلوکز تبدیل می شوند. یک اشتباه رایج در افراد دیابتی آنست که فکر می کنند نباید از قند استفاده کنند و یا برنج را کاملا از رژیم غذایی خود حذف می نمایند اما از طرف دیگر در خوردن نان و مواد غذایی شیرین مانند خرما و عسل پرهیز نمی کنند به این تصور که قند این نوع مواد غذایی قند طبیعی است!!
متخصصین تغذیه در حال حاضر توصیه می کنند که دیابتی ها نباید کاملا از میوه و مواد کربوهیدراتی دست بشویند بلکه افراد دیابتی حتی می توانند با رعایت جانب احتیاط اقلام شیرین از جمله میوه های شیرین را نیز مصرف کنند. ولی باید به دقت مقدار کل کربوهیدرات غذایی خود را تحت کنترل داشته باشند. در هر حال باید بدانید که مقدار کل کربوهیدرات دریافتی فرد بیش از منبع کربوهیدرات دریافتی (اعم از نشاسته و قند ) بر سطوح قند خون موثر است. لذا اگر یک فرد دیابتی حقیقتا بتواند میزان دریافت کربوهیدرات غذاهای خود را مدیریت کند می تواند با رعایت جانب احتیاط مقدار محدودی از میوه های شیرین را نیز مصرف کند اما از آنجا که بسیاری از افراد دیابتی ممکن است نتوانند دریافت های غذایی خود را به خوبی مدیریت کنند و ممکن است بیش از مقدار مجازکربوهیدرات مصرف کنند متخصصین از آنها می خواهند که همواره از مصرف اقلام شیرین اجتناب نمایند.
هر واحد از میوه ها حاوی 15 گرم کربوهیدرات می باشد . اندازه هر واحد میوه به محتوای کربوهیدرات میوه ها بستگی دارد. البته مزیت میوه هایی که محتوای کربوهیدرات شان کمتر است و کمتر شیرین هستند این است که می توان مقادیر بیشتری از آنها را در مقایسه با میوه های شیرین مصرف نمود. ولی در هر حال چه شما میوه کم کربوهیدرات را بخورید و چه میوه پر کربوهیدرات را بخورید تا زمانی که به اندازه یک واحد میوه از میوه را مصرف نمایید در کل 15 گرم کربوهیدرات را مصرف نموده اید و لذا تاثیر آن بر مقدار قند خون مشابه است.
در پایان ذکر چند نکته به طور خلاصه دارای اهمیت است:
· رژیم غذایی دیابتی نباید به طور کامل از سبد غذایی خانواده جدا باشد بلکه اعتدال در مواد غذایی بویژه میوه های شیرین دارای اهمیت ویژه می باشد.
· در سبد غذایی یک فرد دیابتی نباید میوه جات به بهانه آن که قند کنترل نمی شود حذف گردند.
· بیش از نوع میوه ها میزان کل کربوهیدرات دریافتی در کنترل قند شما تاثیرگذار می باشد. البته در این بین، میوه جات دارای فیبر بیشتر و نیز نمایه گلایسمی پایین که قندشان دیرتر هضم و جذب می گردند برای یک فرد دیابتی مفیدتر خواهند بود.
· مصرف مداوم میوه های شیرین ایده مناسبی برای افراد دیابتی نیست زیرا ممکن است مشکلاتی را در مدیریت اشتها و کنترل نوسانات قند خون آنها ایجاد کند در حالی که میوه های کم شیرین و با نمایه گلایسمی کمتر برای کنترل اشتها و نوسانات قند خون افراد دیابتی موثر تر واقع می گردند.
· حذف بعضی از مواد غذایی مانند برنج و یا میوه هایی مانند موز به بهانه کنترل بهتر قند و از طرف دیگر مصرف آزاد خرما و عسل به بهانه آن که قند آن طبیعی است و در کنترل دیابت مفید است با واقعیت کنترل قند خون سازگاری ندارد.
· شما در مراحل اولیه برای آموزش و نحوه مدیریت دریافت کربوهیدراتهای خود بایستی با یک متخصص تغذیه مشورت کنید ولی بعد ازمدتی خودتان یاد خواهید گرفت گه چگونه میوه جات و مواد غذایی را جایگزین نمایید.
