دیابت نوع 1 بیش از یک میلیون نفر را در سراسر جهان مبتلا کرده است. دیابت نوع 1 یک اختلال خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلول های بتای پانکراس که تولید کننده انسولین در بدن هستند، حمله می کند. انسولین به کاهش قند خون کمک می کند. بنابراین، در دیابت نوع 1 بدن قادر به تولید انسولین نیست و بیماران نیازمند دریافت انسولین مصنوعی هستند.
دیابت نوع 1 معمولاً در اواسط دوران نوجوانی تشخیص داده می شود. اخیراً محققان درصدد برآمدند به این پرسش پاسخ گویند که آیا سطوح سرمی بالای امگا 3 در دوران شیرخواری با کاهش خطر دیابت نوع 1 مرتبط است یا خیر. اسید چرب امگا 3 نوعی اسید چرب با چند باند دو گانه است که در ماهی و روغن ماهی، آجیل ها، سبزیجات برگ سبز و روغن های گیاهی یافت می شود.
اطلاعات 7782 شیرخوار 3 تا 24 ماهه که از نظر ژنتیکی در معرض خطر دیابت نوع 1 قرار داشتند بررسی شد. نمونه خون این شیرخواران تا سن 15 سالگی جمع آوری شد.
نتایج نشان داد که سطوح بالای امگا 3 در سرم با کاهش خطر دیابت نوع 1 مرتبط است. به طوریکه سطوح بالای دوکوزا هگزانوئیک اسید (DHA) و دوکوزا پنتانوئیک اسید (DPA) با کاهش خطر همراه بود. با این حال، نسبت بالای آلفا- لینولنیک اسید به DHA و نسبت بالای امگا 6 به امگا 3 با افزایش خطر بیماری خود ایمنی در ارتباط بود.
همچنین مشخص شد در شیرخوارانی که با شیر مادر تغذیه شده بودند در مقایسه با شیرخوارانی که از شیرخشک بر پایه شیر گاو تغذیه شده بودند سطوح اسیدهای چرب سرم (مانند پنتا دکانوئیک اسید، پالمتیک اسید، DPA و DHA) بالاتر و خطر بیماری خود ایمنی کمتر بود. در مقابل، دریافت زیاد شیرخشک با افزایش خطر بیماری خود ایمنی همراه بود.
به گفته محققان شیر مادر یا برخی ترکیبات موجود در شیر مادر مانند اسیدهای چرب نقش حفاظتی در مقابل اختلالات خود ایمنی دارند. سطوح بالای اسیدهای چرب امگا 3 در ماه های اول زندگی که طی آن سیستم ایمنی بدن تکامل می یابد، ضروری است.
نکته عملی: تغذیه با شیر مادر به علت داشتن اسیدهای چرب امگا 3 خطر دیابت نوع 1 را کاهش می دهد.
منبع:
Sari NiinistöEmail author et al. "Fatty acid status in infancy is associated with the risk of type 1 diabetes-associated autoimmunity". Diabetologia, 2017.
