سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) مشکل شایعی است که بر نحوه عملکرد تخمدان در زنان اثر می گذارد. زنان مبتلا به PCOS قاعدگی های نامنظمی داشته، سطح هورمون مردانه در آن ها بالاست و تخمدان آن ها حاوی کیست های متعدد است که بزرگ شده و پر از مایع بوده و اطراف تخمک ها را فرا می گیرد.
سندرم تخمدان پلی کیستیک علت اصلی و مسئول حدود 70% ناباروری های زنان است و خطر سایر بیماری ها از جمله مقاومت به انسولین را بالا می برد که باعث افزایش خطر دیابت نوع 2 و بیماری های قلبی - عروقی می شود. همچنین PCOS با سندرم متابولیک مرتبط است که فاکتور مشترک بین دیابت و بیماری های قلبی محسوب می شود. حدود 10% زنان در سنین باروری به PCOS مبتلا می شوند و معمولاً کمتر از 50% آن ها تشخیص داده می شوند. مطالعات نشان می دهد حدود 40% مبتلایان به دیابت و عدم تحمل گلوکز در سنین 50-20 سالگی به PCOS مبتلا هستند.
ایزوفلاون های سویا استروژن های گیاهی هستند که در سویا و محصولات تهیه شده از آن مثل شیر سویا یافت می شوند. به تازگی مشخص شده است که استفاده از ایزوفلاون سویا خطر سندرم متابولیک را کاهش می دهد و اثرات محافظتی در برابر علائم یائسگی، بیماری های قلبی، سرطان، چربی خون بالا، پوکی استخوان و بیماری های مزمن کلیوی دارد.
در مطالعه انجام شده 70 زن مبتلا به PCOS در سنین 40-18 سال مورد بررسی قرار گرفتند. افراد به دو گروه تقسیم شده و به مدت 12 هفته روزانه 50 میلیگرم ایزوفلاون سویا و یا دارونما دریافت نمودند. این میزان معادل 500 سی سی شیر سویا است. شاخص های متابولیک، هورمونی، التهاب و استرس اکسیداتیو افراد در نمونه های خون گرفته شده در قبل و بعد از مطالعه اندازه گیری شد.
نتایج نشان داد در گروهی که ایزوفلاون های سویا دریافت کرده بودند سطح انسولین در گردش و مقاومت به انسولین کمتر شده که می تواند کاهش خطر دیابت را نشان دهد. همچنین مکمل یاری ایزوفلاون های سویا می تواند منجر به کاهش تستوسترون، کلسترول بد (LDL) و تری گلیسرید شود. البته در این مطالعه اثرات مفیدی بر میزان سایر چربی های خون و شاخص های استرس اکسیداتیو دیده نشد.
نکته علمی: مصرف سویا و محصولات آن به زنان مبتلا به PCOS توصیه می شود.
منبع:
Mehri Jamilian et al. "The effects of soy isoflavones on metabolic status of patients with polycystic ovary syndrome". JCEM, 2016.
