در دوران یائسگی میزان ترشح هورمون استروژن در بدن زنان کاهش می یابد. کاهش این هورمون در خون سبب از دست دادن استحکام استخوان و درنهایت پوکی استخوان می شود. از عوارض پوکی استخوان، شکستگی های خودبخودی و ناشی از ضربه های کوچک در استخوان های بدن به خصوص استخوان ران، ستون فقرات و مچ دست است. در این میان نظرات در مورد اینکه آیا زنان پس از یائسگی باید به منظور حفظ سلامت استخوان مکمل کلسیم و ویتامین D دریافت کنند یا خیر، متناقض است. در مطالعه ای که نتایج آن به تازگی منتشر شده، اثرات سودمند دریافت مکمل حداقل در زنانی که تحت هورمون درمانی قرار دارند، مشخص شده است.
در این مطالعه از میان حدود 30000 زن یائسه که تحت هورمون درمانی قرار داشتند، حدود 8000 نفر روزانه mg1000 مکمل کلسیم و mg400 مکمل ویتامین D و حدود 8000 نفر دارونما دریافت کردند. این زنان شامل افرادی از تمام گروه های تحت هورمون درمانی بودند. تعدادی استروژن و پروژسترون (مورد نیاز برای زنان دارای رحم) دریافت می کردند. تعدادی فقط استروژن و تعدادی نیز دارونما دریافت می کردند.
یافته های محققان نشان داد که مکمل و هورمون دارای اثر سینرژیک هستند. بدین معنی که زنانی که هر دو درمان را دریافت می کردند نسبت به افرادی که تنها یک روش درمانی را دریافت می کردند، بیشتر در مقابل شکستگی استخوان ران محافظت می شدند. اثرات مفید دریافت مکمل به تنهایی نسبت به عدم دریافت مکمل و هورمون به طور قابل توجهی بیشتر نبود. در زنانی که کلسیم دریافتی روزانه آنها از مکمل و رژیم غذایی بیشتر از mg1200 بود، سودمندی هورمون درمانی قوی بود. به طور مشابهی، این سودمندی در زنانی که دریافت بالاتر ویتامین D داشتند نیز قوی بود. اما اثرات منحصر به فرد هر کدام از مکمل ها قابل تعیین نبود زیرا دو مکمل همراه با یکدیگر داده شده بود.
میزان شکستگی استخوان ران به ازای هر 10000 زن در سال در میان زنانی که هورمون و مکمل هر دو را دریافت کردند 11 مورد، در زنانی که فقط هورمون دریافت کردند 18 مورد، در زنانی که فقط مکمل دریافت کردند 25 مورد و در میان کسانی که هیچ نوع درمانی دریافت نکردند 22 مورد بود.
نکته عملی: با توجه به نتایج این مطالعه توصیه می شود به منظور حفظ سلامت استخوان، زنانی که پس از یائسگی تحت هورمون درمانی قرار می گیرند مکمل کلسیم و ویتامین D نیز دریافت نمایند.
منبع:
Robbins, John A. et al. "Women's Health Initiative clinical trials: interaction of calcium and vitamin D with hormone therapy." Menopause, 2013.
