می دانیم که مصرف لبنیات برای همه به ویژه کودکان و نوجوانان مفید است، و لبنیات به دلیل پروتئین و کلسیم فراوانی که دارند؛ موجب تقویت استخوانها و پیشگیری از پوکی استخوان در سنین سالمندی می گردد. اما امروزه برخی دانشمندان مصرف کلسیم و لبنیات را با کاهش وزن و تناسب اندام نیز مرتبط دانسته اند، و همچنین برخی شواهد علمی نشان داده اند که مصرف محصولات لبنی و کلسیم، با تغییرات در میزان چربی بدن و وزن کودکان و نوجوانان همراه بوده است. لذا امروزه دانشمندان درصدد شناسایی مکانیسم های مرتبط با تاثیر مصرف لبنیات بر چربی و وزن بدن می باشند.
در همین راستا مطالعه ای برگرفته از ژورنال AJCN بر روی پسران و دختران نوجوان مبتلا به اضافه وزن به منظور بررسی اثر افزایش دریافت کلسیم از طریق مصرف گروه لبنیات و یا کربنات کلسیم، بر روی تعادل انرژی و مکانیزم های مربوطه (شامل دفع چربی از مدفوع ، مصرف درشت مغذی ها و سرکوب هورمون پاراتیروئید)، صورت گرفت.
در این مطالعه 25 دختر با میانگین BMI: 5±33 و 17 پسر با BMI: 5±28 و محدوده سنی 15-12 سال در دو گروه مجزا و بمدت سه هفته بصورت تصادفی در جلسات تغذیه ای کنترل شده در تحقیقات تابستانی یک کمپ شرکت داده شدند. در یک دوره 756 میلی گرم کلسیم در روز مصرف گردید و در دوره دیگر 650 میلی گرم کلسیم در روز از گروه لبنیات و یا مکمل های کربنات کلسیم به آن اضافه گردید، البته کلسیم اضافه شده طوری تنظیم شده بود که با محتوی و مقدار درشت مغذی ها تطابق داشته و در هر دو دوره و هر دو گروه؛ انرژی کل و دریافت درشت مغذی ها کنترل شده و مشابه بوده باشد. لازم به یادآوریست که ارزیابی بازدهی اولیه این پژوهش شامل تعادل انرژی، دفع چربی از مدفوع، اکسیداسیون لیپید ها و مصرف انرژی پس از صرف غذا بوده است.
نتایج مطالعه حاکی از آنست که بجز افزایش سرکوب هورمون پاراتیروئید سرم پس از صرف غذا که ناشی از مصرف کلسیم بود، کمیت و یا منبع کلسیم هیچ تاثیری بر دیگر فاکتورهای مذکور مرتبط با تعادل انرژی و یا تعادل چربی نداشت.
نکته عملی:اگرچه مصرف لبنیات در بهبود کنترل وزن تاثیرگذار است ولی هنوز شواهد علمی برای یافتن مکانیسم اثر استفاده از کلسیم و یا منابع لبنی در کنترل تعادل انرژی بدن کافی نمی باشد. علاوه بر این که دوز مورد نظر از کلسیم دریافتی برای بهبود متابولیسم بدن نیاز به تحقیقات بیشتر را می طلبد.ر
