میگرن نوعی اختلال عصبی شایع است که عواملی مانند استرس، رژیم غذایی، خستگی، کمبود خواب، عفونت، مصرف قرص های ضد بارداری و عادت ماهیانه در بانوان در بروز آن نقش دارد.
مواد غذایی محرک حملات میگرن
برخی غذاها به عنوان محرک حملات میگرن شناخته می شوند. اکثر این مواد غذایی بر اساس گزارشات بیماران در این لیست قرار گرفته اند و اغلب پشتوانه علمی در مورد آن ها وجود ندارد.
شایع ترین مواد غذایی محرک میگرن که توسط بیماران گزارش شده اند شامل الکل و شکلات است. فنیل اتیل آمین، تئوبرومین و کافئین موجود در شکلات با تغییر جریان خون مغزی و رهاسازی نوراپی نفرین در شروع سردرد نقش دارند. سوسیس و کالباس به علت داشتن مقادیر زیاد نیترات و نیتریت می توانند در برخی افراد سبب حملات میگرن شوند. افزودنی های غذایی مانند مونوسدیم گلوتامات (MSG) نیز می توانند در شروع میگرن نقش داشته باشند. علاوه بر این، شیرین کننده مصنوعی آسپارتام، غذاهای حاوی تیرامین مانند پنیر و ماست، مرکبات، غذاهای سرخ شده، آجیل ها، غذاهای دریایی، دریافت بیش از حد کافئین یا قطع ناگهانی غذاهای حاوی کافئین در کسانی که به مصرف آن عادت کرده اند و برخی مکمل ها یا داروهای گیاهی نیز می توانند در برخی افراد سبب شروع میگرن شوند.
ارتباط بین تیرامین و میگرن زمانی آشکار شد که مشاهده شد بیماران افسرده که داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز دریافت می کنند بعد از مصرف پنیر به سردرد مبتلا می شدند. این دسته داروها سبب مهار آنزیمی می شوند که به طور طبیعی سبب متابولیزه شدن تیرامین می شوند. تصور می شود که در برخی بیماران مبتلا به میگرن کمبود این آنزیم در کبد و خون سبب واکنش آن ها نسبت به غذاهای حاوی تیرامین می شود.
برخی مبتلایان به میگرن تمام مواد غذایی فوق را از رژیم غذایی خود حذف می کنند. اما باید به این نکته توجه کرد که این لیست بسیار کلی بوده و حذف این تعداد مواد غذایی در طولانی مدت منطقی نیست. بهتر است ابتدا مواد غذایی که طی 12 تا 24 ساعت پس از مصرف سبب بروز سردرد در فرد می شوند شناسایی شده و سپس تنها همان موارد از رژیم حذف شوند. اگر پس از یک ماه حذف آن ماده غذایی سبب بهبود علائم شد می توان برای همیشه مصرف آن ماده غذایی را محدود نمود.
مکمل های غذایی مفید
- برخی مطالعات نشان داده اند که مکمل ریبوفلاوین یا ویتامین B2 می تواند سبب پیشگیری از میگرن در بزرگسالان شود. عوارض جانبی این مکمل اندک و خفیف بوده و ممکن است در برخی افراد سبب اسهال یا تکرر ادرار شود. دریافت 400 میلی گرم ریبوفلاوین در روز به مدت 3-2 ماه در بزرگسالان مفید خواهد بود.
- کوآنزیم کیوتن به عنوان یک آنتی اکسیدان در پیشگیری از میگرن موثر است. عوارض جانبی مکمل آن نادر و شامل کاهش اشتها، مشکلات گوارشی، تهوع و اسهال است. دوز توصیه شده برای بزرگسالان 100 میلی گرم، 3 بار در روز است. دوز مناسب برای کودکان مشخص نشده اما می تواند 3-1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن کودک باشد. پس از 3 ماه مصرف مکمل کیوتن علائم بهبودی ظاهر می شود.
- منیزیم نیز در پیشگیری از میگرن نقش داشته و به برخی گیرنده ها در مغز متصل می شود. سطوح پایین منیزیم در مغز با میگرن مرتبط است. توصیه می شود مبتلایان به میگرن از مواد غذایی غنی از منیزیم مانند انواع سبزیجات و آجیل ها استفاده کرده و یا روزانه 600-400 میلی گرم مکمل سیترات منیزیم دریافت کنند.
سخن آخر
بهترین توصیه تغذیه ای برای مبتلایان به میگرن مصرف مواد غذایی تازه و فرآوری نشده است. اغلب افراد مبتلا متوجه می شوند که حذف وعده های غذایی در بروز سردرد نقش دارد. فواصل طولانی بین وعده های غذایی به علت کاهش قند خون می تواند سبب بروز حملات میگرن یا تشدید آن شود. داشتن 6-5 وعده و میان وعده در حجم کوچک در طول روز از شروع سردرد به علت گرسنگی جلوگیری می کند.
