ذخیرۀ بافت چربی در قسمت مرکزی بدن زنگ خطری است که نشان دهندۀ رابطۀ نمایۀ توده بدن بالا(BMI) با بیماری های قلبی و عروقی است. علی رغم شواهد فراوانی که افزایش بافت چربی احشایی را در اثر چاقی تأیید می کند اما ارتباط بین چاقی در مناطق مختلف بدن و قدرت عضلانی و تراکم استخوان هنوز به خوبی واضح نشده است.
محققان به منظور بررسی ارتباط بین چاقی و عضلات ستون فقرات و کیفیت استخوان ها مطالعه ای را طراحی و اجرا نمودند. این مطالعه از نوع هم گروهی بود و شرکت کنندگانِ آنرا افراد بزرگسال تشکیل می دادند. نتایج حاصل از این پژوهش در سال 2014 در The American Journal of Clinical Nutrition منتشر شده است.
محققان نتایج سی تی اسکن قفسۀ سینه و شکم مربوط به نزدیک 9000 فرد 18 تا 65 ساله را مورد بررسی و مطالعه قرار دادند. همچنین محققین تراکم استخوان های اسفنجی، استخوان های قشری، بافت چربی احشایی و چربی زیر پوستی را از مهرۀ سینه ای شمارۀ 7 تا مهرۀ کمری شمارۀ 5 و همچنین ضعف عضلات پسواس را در سطح مهرۀ 4 کمری در این افراد اندازه گیری نمودند.
قدرت عضلانی و تراکم استخوان های اسفنجی ارتباط معکوسی با نمایۀ تودۀ بدن، چربی زیر پوستی و بافت چربی احشایی داشت. همبستگی بین نمایۀ تودۀ بدن و ضعف عضلۀ پسواس 32/0، بین نمایۀ تودۀ بدن و تراکم استخوان های قشری 25/0 و بین نمایۀ تودۀ بدن و استخوان های اسفنجی 14/0 بود. همبستگی بین بافت چربی احشایی و ضعفِ کمترِ عضلانی قوی تر از همبستگی بین بافت چربی احشایی و تراکم استخوان بود. همبستگی معکوس بین بافت چربی احشایی و تراکم عضلۀ پسواس و استخوان های اسفنجی و قشری حدود 4/0 بود. حتی بعد از حذف متغیر های سن، جنسیت و نمایۀ تودۀ بدن، همبستگی بین بافت چربی احشایی، ضعف عضلانی و تراکم استخوانی به طور بارز در حدود 2/0 باقی ماند.
بر خلاف گزارش های قبلی که مبنی بر این بود که نمایۀ تودۀ بدن بالا با افزایش کیفیت استخوان ارتباط دارد، داده های حاصل از این مطالعه نشان می دهد که ارتباط منفی قابل توجهی بین نمایۀ تودۀ بدن و تراکم استخوان و عضله وجود دارد. همچنین ارتباط مهمتری بین بافت چربی احشایی و کاهش تراکم استخوان و عضله حتی بعد از حذف متغیر های سن، جنسیت و نمایۀ تودۀ بدن وجود دارد.
لذا پیروی از یک الگوی غذایی سالم به منظور حفظ وزن در محدودۀ سلامت و جلوگیری از تجمع چربی به ویژه در ناحیۀ شکمی به عنوان راهکاری پیشگیرانه از ابتلا به بیماری های پوکی استخوان و ضعف عضلانی پیشنهاد می شود.
منبع:
Peng Zhng etal” Visceral adiposity is negatively associated with bone density and muscle attenuation”. The American Journal of Clinical Nutrition.2014
