بیماری انسداد مزمن ریه(COPD) شایع ترین علت مرگ ناشی از بیماری های ریوی است. COPD بیماری مزمن ریوی است که مشخصه آن انسداد پیشرونده مجاری تنفسی به صورت برگشت ناپذیر است. در مطالعه ای که نتایج آن به تازگی منتشر شده است، یک تیم تحقیقاتی در آلمان و ایالات متحده آمریکا ارتباط دور کمر، دور باسن، نمایه توده بدنی(BMI) و میزان فعالیت بدنی را با بروز COPD در گروه بزرگی از مردان و زنان بررسی کردند. محققان اطلاعات مربوط به 113279 نفر بین سنین 70-50 سال را که در زمان شروع مطالعه به COPD، سرطان یا بیماری قلبی مبتلا نبودند، مورد بررسی قرار دادند. در طول 10 سال پیگیری، 3648 نفر به COPD مبتلا شدند. خطر بروز COPD در افرادی که اندازه دور کمرشان بیشتر بود(cm110 یا بیشتردر زنان و cm118 یا بیشتر در مردان) 72% بالاتر بود.
COPD با چربی ناحیه شکم ارتباط مثبت داشت و این ارتباط در مقایسه با ارتباط مثبت COPD با چربی کل بدن، قوی تر بود. اضافه وزن که به وسیله BMI مشخص می شود، فقط در افرادی که دور کمر بزرگتری داشتند، پیش بینی کننده افزایش خطر COPD بود.
دور کمر بزرگ در افراد سیگاری و افرادی که هرگز سیگار نکشیده بودند، پیش بینی کننده قوی COPD بود.
تصور می شود که آلودگی، استعمال سیگار و ذرات سمی موجود در گرد و غبار محل کار از طریق التهاب مزمن و اختلال در بهبود آسیب وارده به ریه ها سبب بروز COPD می شود. افزایش ذخایر چربی موضعی، شکمی و به طور کلی افزایش ذخایر چربی سبب افزایش التهاب موضعی و سیستمیک شده و به طور بالقوه فرآیندهای مرتبط با COPD را تحریک می کند.
در افرادی که دور باسن بزرگ داشتند و کسانی که حداقل 5 بار در هفته فعالیت بدنی داشتند، احتمال COPD 29% کمتر بود. ورزش سبب کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو و افزایش بهبودی می شود.
در افراد کم وزن احتمال بروز COPD 56% بیشتر بود. دلایل احتمالی برای این امر سوءتغذیه و کاهش توده ماهیچه ای است که از طریق فرآیندهای التهابی و اختلال در ظرفیت ترمیم ریه، احتمال COPD را افزایش می دهد.
نکته عملی: با توجه به یافته های مطالعه حاضر، عدم استعمال سیگار، حفظ وزن در محدوده نرمال، کاهش دور کمر و انجام فعالیت بدنی منظم خطر بروز COPD را کاهش می دهد.
منبع:
Behrens G, et al. "Body size and physical activity in relation to incidence of chronic obstructive pulmonary disease". CMAJ, 2014
