آیا بین یائسگی و افزایش وزن رابطه ای وجود دارد؟ افزایش وزن پس از یائسگی بسیار رایج است. در واقع، در حدود 30 درصد زنان در دامنه سنی 50 تا 59 سال نه تنها اضافه وزن ندارند، بلکه چاق هستند. به همین دلیل، آگاهی در زمینه خطرات افزایش وزن و هم چنین نحوه اثر فعالیت ورزشی و رژیم غذایی بر کاهش وزن پس از یائسگی از اهمیت ویژ ه ای برخوردار است.
خطرات افزایش وزن پس از یائسگی
بسیاری از عوامل خطر مرتبط با افزایش وزن به خوبی شناخته شده اند: افزایش فشار خون، بیماری های قلبی و عروقی و دیابت. افزایش چربی در ناحیه دورکمر می تواند خطر بروز انواع بیماری ها را بیشتر کند. متأسفانه، محیط دور کمر پس از یائسگی بیشتر می شود. به طور کلی دور کمر بالاتر از 88 سانتی متر برای خانم ها و نیز دور کمر بالاتر از 102 سانتی متر در آقایان جزو یکی از مهم ترین عوامل خطر ابتلا به بیماری های مزمن به شمار می رود. دور کمر با میزان چربی احشایی بدن رابطه مستقیمی دارد. چربی احشایی خطرناکترین نوع چربی در بدن است که دور اندام های بدن مثل قلب، کلیه و یا کبد تجمع می یابد. اگر محیط دور کمرتان بالاتر از 88 سانتی متر ( در مورد خانم ها) است، هشیار باشید که در معرض ابتلا به بیماری های مزمن از جمله دیابت و بیماری های قلبی و عروقی قرار دارید.
دلیل افزایش وزن پس از یائسگی چیست؟
چه اتفاقی در طی رخ داد یائسگی ایجاد می شود که موجب افزایش وزن می گردد؟ تا به حال به آن فکر کرده اید؟ این احتمال وجود دارد که ترکیب عوامل مرتبط با یائسگی و افزایش سن موجب وزن گیری شود.
اثر استروژن: به نظر می رسد که استروژن به تنظیم وزن بدن کمک می کند. زمانی که مقادیر استروژن در خون کم می شود، میزان غذا خوردن نیز بیشتر می شود و علاوه بر این، فعالیت بدنی نیزکمتر خواهد شد. کاهش استروژن موجب کاهش سوخت و ساز پایه نیز می گردد. لازم به ذکر است که پس از یائسگی مقادیر استروژن کاهش می یابد. اعتقاد بر این است که استروژن درمانی می تواند میزان سوخت و ساز پایه را در زنان یائسه افزایش دهد. این می توان به کندتر شدن روند افزایش وزن کمک کند. هم چنین، فقدان استروژن می تواند مانع از استفاده مؤثر قند و نشاسته در بدن و در نتیجه افزایش مقاومت به انسولین گردد، این شرایط می تواند موجب افزایش ذخیره چربی و سخت تر شدن کاهش وزن گردد.
سایر عوامل وابسته به افزایش سن: زمانی که یائسگی رخ می دهد، بسیاری از عوامل می توانند در افزایش وزن دخیل باشند و یا مانع کاهش وزن شوند. برای مثال:
· فعالیت ورزشی کمتر می شود، در واقع، 60 درصد افراد بزرگسال فعالیت بدنی کافی ندارند و این میزان با افزایش سن بیشتر می شود.
· با افزایش سن، توده عضلانی کاهش می یابد، این شرایط موجب کاهش سوخت و ساز پایه و در نتیجه افزایش وزن می شود.
· با افزایش سن، ظرفیت هوازی کاهش می یابد. ظرفیت هوازی عبارت است از حداکثر توانایی یک فرد برای استفاده از انرژی در طی فعالیت های هوازی. ممکن است که شما در گذشته یک شیوه فعالیت ورزشی را از لحاظ شدت و زمان پیروی می کردید و با همان شیوه وزنتان کم می شد، نکته مهم این است که در زمان یائسگی، شدت و مدت زمان فعالیت ورزشی قبلی شما برای تان کافی نیست و باید شدت و زمان آن را افزایش دهید.
فعالیت ورزشی، پس از یائسگی چگونه به وزن کمک می کند؟
فعالیت ورزشی به جهت اثر مفیدی که بر مقادیر چربی بدن و نیز چربی شکمی دارد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هر چقدر فعالیت ورزشی بیشتر باشد میزان تجمع چربی و در نتیجه افزایش وزن نیز کمتر خواهد خواهد بود. در واقع می توان گفت که این رابطه از یک الگوی وابسته به دوز تبعیت می کند. فراموش نکنید که فعالیت ورزشی علاوه بر کاهش وزن و آمادگی جسمانی، فواید دیگری را نیز به همراه دارد. در زید برخی از فواید فعالیت ورزشی را در ارتباط با یائسگی مرور می کنیم.
· کاهش خطر استئوپروز
· کاهش خطر سندرم متابولیک، حمله قلبی و سایر بیماری های قلبی و عروقی
· بهبود مقاومت به انسولین
· حفظ قدرت عضلات و مفاصل
· حفظ عملکرد مطلوب روده ها
· کاهش استرس و افسردگی
· بهبود سلامت عمومی
برای حصول نتایج بهتر در زمینه بهبود آمادگی جسمانی، سعی کنید به فعالیت ورزشی و تغذیه را در کنار هم توجه کنید. توصیه های زیر را در ذهن خود داشته باشید:
· غلات کامل (سبوس دار)، میوه ها، سبزیجات و پروتئین را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
· از خوردن غذاهای فرآیند شده بپرهیزید.
· سعی کنید برنامه غذایی تان را ثبت کنید، با شیوه هشیار تر می شوید و به خطاهای خود پی می برید.
· وعده شام را دیر نخورید.
· تعداد وعده های غذایی تان را بیشتر کنید و در مقابل حجم هر وعده را کمتر کنید.
