دکتر سیده آمنه مجد
خیلی از خانواده ها در آموزش رفتارهای غذایی به کودکان خود دچار تنش هستند. در این بین انتظارما آنست که خیلی از رفتارهای بزرگسالی خود را کودکان هم اجرا نمایند، در صورتی که این توقعات برای سن آنان منطقی نیست. در ذیل توجه شما را به قوانینی در ارتباط با رفتارهای غذایی کودکان جلب می نماییم.
قانون یک-از کشمکش پرهیز کنید.
از سالهای اولیه زندگی ، کودکان سعی میکنند بر همه جوانب زندگی خود کنترل پیدا کنند. غذا خوردن یکی از اولین مواردی است که کودکان نوپا تلاش میکنند بر آن تسلط یابند. هنگامیکه زمان انتخاب و صرف غذا میرسد، والدین می توانند با آزادی دادن به آنها کمک کنند تا کودکشان از این قدرت محدود خود لذت ببرد.
قانون دو-انتخاب های غذایی سالم را به کودکتان پیشنهاد کنید.
البته منظور این نیست که کودکان خود بگویند برای شام و یا نهار چه می خواهند. کودکان میتوانند از بین غذاهای سالمی که مادر تهیه کرده است انتخاب داشته باشند. والدین میتوانند می توانند بسیار ماهرانه کودک را به سمت انتخاب غذاهای سالم هدایت کنند.
قانون سه-نگران نباشید، اغلب کودکان به ناخنک زدن غذا عادت دارند.
بیشتر کودکان نوپا استقلال خود را بوسیله خوردن یا رد کردن غذا نشان می دهند. تقریبا همه کودکان عادت به ناخنک زدن به غذا دارند و اگر یک غذا را دوست نداشته باشند آن را نخواهند خورد.
آیا کودک شما فقط به خوردن ماکارونی و یا سیب زمینی سرخ کرده علاقه دارد؟ شاید والدین زمانی که کودک تنها بر یک غذا پافشاری می کند، احساس کنند برای اینکه کودک چیزی بخورد مجبورند هر روز آن غذا را تهیه کنند. اما در نهایت او از این غذا خسته خواهد شد، بعد از آن چه؟
شما باید غذاهای مختلف در بشقاب کودکتان بگذارید و مجبور نیستید هر روز ماکارونی تهیه کنید، اگر این کار را می کنید در واقع فرصت معرفی غذاهای جدید و در نتیجه افزایش تعداد غذاهایی که کودکتان به خوردن آنها مشتاق است را از دست می دهید. اگر والدین خود را با این شرایط وفق ندهند، این حالت مدت طولانی دوام نخواهد داشت.
کودکان گرسنه نخواهند ماند و آنها یاد می گیرند که به جای گرسنگی کشیدن کمی منعطف باشند. برای تهیه لیست غذا از غذاهای معمول و هم چنین یکسری غذاهای جدید استفاده کنید. کودک شما بالاخره یک روز با پذیرش همه آنها شما را غافلگیر خواهد کرد.
اگر کودکتان بار اول که لوبیاسبز خورد، آن را دوست نداشت، شما لوبیا سبز را از لیست غذایی خود حذف نکنید. بچه ها به طور ذاتی طعم های جدید را به کندی می پذیرند، بنابراین شما از ارائه این غذاها دست نکشید. بدون فشار یا سرزنش، کودکتان را به خوردن مقدار حتی خیلی کم از آن تشویق کنید.
فراموش نکنید که شما یک نمونه خوب برای کودکتان هستید. غذاهای مغذی مصرف کنید تا کودکتان ببیند خودتان از خوردن آنچه برای او تهیه می کنید، لذت میبرید.
قانون چهار-برای غذا خوردن با او معامله نکنید.
شما دوست دارید کودکتان خوراک سبزیجاتی که تهیه کرده اید را بخورد، اما او ظرف غذا را کف اتاق پرت می کند. ممکن است از روی خوش نیتی شروع به صحبت در مورد غذاهای مغذی کرده و برایش توضیح دهید که خوردن سبزیجات او را بزرگ و قوی خواهد کرد. یا اینکه به او وعده دهید چنانچه کمی از غذا بخورد به او یک شیرینی خواهید داد. اما این روش برای مدت طولانی اثر نخواهد داشت.
ممکن است خیلی افراد از این روش ها استفاده کنند، اما این روش ممکن است به جای پذیرش، بیشتر باعث تنفر کودک از غذاهای سالم شود. این بدان معنا نیست که در مورد فواید غذاهای سالم به کودک آموزش ندهید بلکه برای خوردن هر لقمه کوچک، خیلی به او فشار نیاورید یا اگر از خوردن امتناع کرد، او را سرزنش نکنید.
برای برخی از بچه ها سفره غذا مثل یک جلسه مذاکره است و والدین برای ایجاد انگیزه در آنها از انواع دسرها استفاده می کنند. اما این روش باعث ترغیب عادات غذایی سالم نمی شود و برعکس این عقیده را ایجاد می کند که ارزش این خوراک های لذت بخش از غذاهای اصلی بیشتر است. غذاهایی مثل نوشابه و شیرینی جات برای کودکتان ضروری نیستند و اگر در طول دوره کودکی مصرف نشوند کمبود تغذیه ای ایجاد نمی کنند.
تهدید به تنبیه نیز مانند وعده دادن یک دسر به کودک، در نهایت اثرگذار نخواهد بود. برای تشویق کودک به رژیم غذایی سالم، ارائه انتخاب های مغذی را ادامه دهید و سعی کنید زمان وعده های غذایی را مفرح سازید.
همچنین شما میتوانید این روش ها را امتحان کنید:
سهم غذایی صحیح را در نظر بگیرید: والدین اغلب مقدار غذایی که کودک باید بخورد را بیشتر از حد نرمال برآورد می کنند. به خصوص در مورد غذاهایی که هنوز مورد علاقه کودک نیستند، استفاده از قاشق سوپ خوری برای شروع زیاد است. مقادیر کمتر بیشتر مورد پذیرش هستند، درضمن عادت پرخوری را پرورش نمی دهند.
بحث نکنید: خوب است که کودک خود را به خوردن حتی یک لقمه کوچک تشویق کنید اما هرگز بحث نکنید. وعده های غذایی سالم تهیه کنید و به کودکتان اجازه دهید تا تصمیم بگیرد.
وعده های غذایی را با هم میل کنید: سر میز غذا جایی برای کودکتان در نظر بگیرید. خیلی خوب است که بچه ها در این سن ببینند که والدین و خواهر و برادرشان در کنار هم غذا می خورند. اگر وعده های غذایی خانوادگی منظمی داشته باشید، بچه ها رژیم غذایی مغذی تری خواهند داشت و میوه و سبزی بیشتری دریافت خواهند کرد.
آنها را در جمع گروه های همسالانشان قرار دهید: بچه ها هنگامیکه در جمع کودکان هم سن خود باشند و ببینند که آنها هم از همان مواد غذایی استفاده می کنند بیشتر تمایل به خوردن میوه و سبزی نشان میدهند. این فرصت ها را برای کودکانتان ایجاد کنید تا کنار بچه های هم سن خود از مواد غذایی مغذی لذت ببرند.
به بچه ها اجازه دهید که خودشان غذا بخورند: کودکان باید از 9 ماهگی غذا خوردن با دست را آغاز کنند و حدود 18-15 ماهگی برای استفاده از قاشق تلاش کنند. زمینه لازم برای این امر را فراهم کنید، اما مطمئن شوید که کودک غذای کافی را قبلا دریافت کرده است تا این تجربه باعث ناامیدی او نشود. زمانی که لازم است به او کمک کنید و به نشانه های سیری و گرسنگی در او توجه داشته باشید. اگر احساس کردید کودکتان سیر نشده در آن صورت غذای بیشتری در اختیارش بگذارید.
این حق طبیعی کودکان در این سن است که خودشان غذا بخورند. کودکان نیاز دارند که خودشان تصمیم بگیرند چگونه غذا بخورند، بعلاوه اینکه چه چیزی و چه مقدار بخورند. این راهی است که آنها یاد می گیرند احساس گرسنگی و سیری را در خود بشناسند. این بسیار مهم است که کودکان خودشان غذا خوردن را تمرین کرده و یاد بگیرند.
به کودک خود گوش کنید: نسبت به آنچه کودکان با اعمال خود می گویند، هوشیار باشید. وقتی یک کودک با شیرینی قلعه می سازد یا هویج ها را روی زمین پرتاب میکند در واقع به شما می گوید که گرسنه نیست. تحت فشار گذاشتن کودکان برای خوردن غذا می تواند اشارات درونی کودک برای تشخیص زمان سیری را تحت تاثیر قرار دهد.
این بدان معنا نیست که کودکان همه طول روز را طبق خواسته خود غذا بخورند. در این صورت آنها معنای گرسنگی و سیری را یاد نخواهند گرفت. به همین علت مهم است که وعده های غذایی و میان وعده ها زمان بندی شوند. زمانی که کودکان بدانند تنها در زمان های مشخصی در طول روز غذا در دسترس شان است، مدیریت گرسنگی خود را یاد می گیرند. اگر کودک در یک وعده چیزی نخورد، در زمان وعده بعدی مجددا غذا در اختیارش بگذارید.
اگر کودک یک وعده غذایی را از دست داد چه؟
کودکان نوپا باید در طول روز سه وعده غذایی اصلی و 2 یا 3 میان وعده در یافت کنند. شما می توانید یک برنامه غذایی منظم طراحی کنید اما به یاد داشته باشید که یک فهرست غذایی تنها زمان وعده های غذایی کودکتان را نشان می دهد و ممکن است کودک همه آن وعده ها را مصرف نکند.
پذیرفتن این مسئله که کودک یک وعده غذایی را مصرف نکند کمی دشوار است. زیرا بسیاری از ما این طور تربیت شده ایم که همه بشقاب خود را تمیز کرده و نگذاریم غذا هدر برود. اما باید به کودکان اجازه داد که به علائم گرسنگی خود که یک مهارت حیاتی برای حفظ وزن سالم است، پاسخ دهند. این بدان معنا است که در زمان گرسنگی غذا خورده و در بعضی مواقع هم چیزی نخوریم.
وعده ها و میان وعده های غذایی را زمان بندی کنید و سعی کنید به آن پایبند باشید. زمانیکه کودک یک وعده را کنار گذاشت، میداند که چه وقت انتظار وعده بعدی را داشته باشد. از دادن خوراکی قبل از یک وعده غذایی اصلی پرهیز کنید، زیرا باعث کاهش اشتهای کودک و تمایل او برای خوردن غذا خواهد شد.
غذاهای بی ارزش را کنار بگذارید: کودکان برای دریافت مواد مغذی مورد نیاز بدن خود به غذاهای سالم احتیاج دارند. نوشابه، چیپس و دیگر غذاهای بی ارزش نباید بخشی از برنامه غذایی را تشکیل دهند، زیرا جای غذاهای سالم مورد نیاز را می گیرند. بعلاوه اولویت های غذایی از سالهای ابتدایی در زندگی کودک ایجاد می شوند. بنابراین سعی کنید برای کمک به کودکتان در تجربه کردن غذاهای مغذی از هر فرصتی استفاده کنید. حتی اگر کودکتان به خوردن چیپس و نوشابه علاقه دارد، آنها را در اختیارش نگذارید. کودک شما قادر نیست خودش آنها را خریداری کند، بنابراین شما فقط نباید اینگونه مواد غذایی را در منزل نگه داری کنید.
اگر کودکتان نوشابه خواست، خیلی ساده خواسته اش را رد کنید و بعد دو میان وعده سالم برایش تهیه کنید تا خودش انتخاب کند. حتی بچه ای که به این علت گریه می کند هم از داشتن احساس تصمیم گیری برای انتخاب میان وعده غذایی لذت خواهد برد.
