به دلیل افزایش بیماری هایی مانند دیابت، چاقی، پوسیدگی دندان و ... بسیاری از افراد از مصرف شیرینی ها منع شده اند. از طرف دیگر بیشتر بیماران دیابتی ذائقه شیرنی دوست دارند. انواع توتها (Berries) از مواد غذایی هستند که معمولا برای ایجاد حس شیرینی در افراد دیابتی توصیه می شود. ساکارز قند معمولی است که از 2 مولکول گلوکز , و گاللاکتوز تشکیل شده است و پس از مصرف نیز به گلوکز شکسته می شود. ولی مطالعات نشان داده اند که ساکارز سبب افزایش پاسخ انسولین و نیز قند خون 2 ساعته می شود در حالیکه تمشک هضم و جذب ساکارز را کاهش داده و بدین ترتیب از افزایش قند خون 2 ساعته جلوگیری می کند. البته مطالعات روی انسانها محدود می باشد.
در همین راستا پژوهشگران مطالعه ای را برای بررسی اثر توت و تمشک به همراه قند بر روی میزان قند، انسولین و اسیدهای چرب در افراد سالم طراحی نمودند. پژوهشگران این مطالعه را روی 20 خانم سالم با مصرف 150 گرم پوره تمشک و یا یک نوع توت و یا 300 میلی لیتر نکتار این میوه ها که به همه موارد 35 گرم قند معمولی اضافه شده بود، انجام دادند. نمونه خون شرکت کنندگان در 0، 15، 30، 45، 60، 90و 120 دقیقه مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج این مطالعه نشان داد مصرف ساکارز اضافه شده به تمشک سبب کاهش گلوکز و ترشح انسولین در 30 دقیقه اول و نیز بهبود وضعیت قند خون در ساعت دوم می شود. همچنین مصرف توت ها از پاسخ دیر هنگام به هایپوگلایسمی پیشگیری کردند و سبب بهبود باند شدن مجدد اسیدهای چرب آزاد شدند. بین مصرف نکتار و پوره این میوه ها در نتایج تفاوتی مشاهده نشد. جالب آن بود که اگرچه میزان کربوهیدرات موجود در پوره و یا نکتار این میوه جات بیشتر بود، میزان پروفایل قند خون و نیز انسولین ترشح شده بهتر بود که این می تواند به قند طبیعی موجود در این میوه جات مرتبط باشد.
نکته عملی: تمشک و انواع میوه جات توت چه به صورت کامل و یا نکتار سبب بهبود واکنش 2 ساعته قند ساکارز شده که این نتیجه به دلیل تاخیر در هضم ساکارز و کند نمودن جذب قند گلوکز است. بنابراین متخصصان تغذیه پیشنهاد می کنند جهت پیشگیری از دیابت و نیز بهبود آن به جای قند و شکر می توان از توتها و تمشک استفاده نمود.
منبع:
Am J Clin Nutr September 2012 vol. 96 no. 3 527-533
