سندرم خستگی مزمن (CFS) کودکان و بزرگسالان را تحت تاثیر قرار داده و می تواند سبب بیماری طولانی مدت و ناتوانی شود. علائم آن خستگی روحی و جسمی دائمی، اختلال خواب، درد عضلات یا مفاصل، سردرد، ضعف حافظه یا کاهش تمرکز، وجود علائم شبه آنفلوآنزا، تهوع، درد معده، اسهال و یبوست (مشابه سندرم روده تحریک پذیر) و نیز عدم تحمل یا حساسیت به کافئین، برخی غذاها یا داروها می باشد.
علت بروز سندرم خستگی مزمن نامشخص بوده و تشخیص CFS تنها بعد از رد سایر علل و تداوم علائم به مدت 4 ماه در بزرگسالان و 3 ماه در کودکان امکان پذیر است.
کنترل CFS پیچیده است. هیچ درمان یا داروی اختصاصی برای درمان CFS وجود ندارد. علائم ممکن است در طول زمان تغییر کند. بنابراین این بیماران باید به طور مرتب تحت نظر باشند.
توصیه های غذایی در مبتلایان به سندرم خستگی مزمن
• درد عضلات یا سایر علائم بیماری ممکن است سبب شود برخی افراد مبتلا به CFS فعالیت بدنی خود را کاهش داده و به تدریج چاق شوند. همچنین این افراد ممکن است به علت مصرف برخی داروها، عدم توانایی برای آماده سازی مواد غذایی مناسب و یا با هدف بالا بردن میزان انرژی بدن به مصرف غذاهای پرکالری رو آورند. بنابراین، پیروی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل و کاهش مصرف غذاهای پرکالری مانند بیسکوئیت، شکلات، کیک، چیپس و نوشیدنی های شیرین می تواند با افزایش وزن در این افراد مقابله کند.
• در برخی بیماران نیز ممکن است به علت کاهش اشتها، احساس ناخوشی و خستگی خرید و تهیه مواد غذایی با مشکل روبرو شده و این امر منجر به کاهش وزن شود. در این افراد مصرف منظم مواد غذایی که تهیه آن ها آسان و سریع است و نیز تنقلات مغذی و مفید می تواند از کاهش وزن جلوگیری نماید.
• افزایش تعداد وعده های غذایی به 3 وعده اصلی و 3 میان وعده برای بسیاری از افراد مبتلا به سندرم خستگی مزمن مفید بوده و سبب بهبود انرژی بدن می شود. مواد غذایی با نمایه گلیسمی (GI) پایین مانند غلات سبوس دار به ثابت نگاه داشتن میزان انرژی بدن کمک می کند. به همین منظور به این افراد توصیه می شود از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی های حاوی شکر که دارای GI بالا هستند خودداری کرده و در طول روز حتماً میوه، سبزی و غلات سبوس دار مصرف کنند.
• به افراد مبتلا به CFS توصیه می شود از مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده مانند شکر و آرد سفید که در غذاهایی مانند نان های غیر سبوس دار، کراکر، کلوچه، کیک و نوشابه یافت می شود، خودداری کنند.
• شکر اثرات زیان باری در بیماران مبتلا به CFS دارد. شکر سبب سرکوب سیستم ایمنی و افزایش التهاب می شود. همچنین سبب افزایش سریع قند خون و به دنبال آن هیپوگلیسمی (کاهش قند خون) می گردد. هیپوگلیسمی با علائمی مانند خستگی، اضطراب و میل شدید به مصرف مواد غذایی شیرین همراه است. در حقیقت مصرف غذاهای حاوی شکر سبب ایجاد چرخه معیوب می گردد.
• از آنجاکه میزان هورمون آدرنال در برخی افراد مبتلا به CSF ناکافی است ممکن است در برخی بیماران (به جز بیماران مبتلا به پرفشاری خون و نارسایی قلبی) نیاز به نمک و آب افزایش یابد.
• در افراد مبتلا به CSF مصرف پروتئین کافی می تواند به ثبات قند خون کمک کند. لبنیات کم چرب، گوشت بدون چربی و حبوبات از منابع خوب پروتئین محسوب می شوند.
• برخی مطالعات نشان داده اند که در بیماران مبتلا به CFS نسبت اسیدهای چرب امگا-3 به امگا-6 و نیز میزان روی نسبت به افراد سالم کمتر است. با این حال، مکمل درمانی در این بیماران نتایج سودمندی به دنبال نداشته است.
