لوپوس یا Systemic Lupus Erythematosus (SLE) یک بیماری خودایمنی است که در آن سلول های ایمنی به بافت های سالم حمله کرده و سبب بروز التهاب و آسیب بافتی می شوند. هیچ ماده غذایی سبب ابتلا به لوپوس نشده و هیچ ماده غذایی نیز نمی تواند این بیماری را درمان کند. اما تغذیه مناسب بخش مهمی از درمان بیماری را شامل می شود.
کاهش التهاب:
لوپوس یک بیماری التهابی است. مصرف غذاهایی که با التهاب مقابله می کنند ممکن است در بهبود علائم بیماری موثر باشند. درحالیکه غذاهایی که سبب بروز التهاب می شوند علائم را تشدید می کنند.
از آنجاکه میوه ها و سبزیجات غنی از آنتی اکسیدان هستند، می توانند خواص ضد التهابی داشته باشند. علاوه براین، غذاهای حاوی اسیدهای چرب امگا-3 مانند ماهی، گردو، بذرک، روغن کانولا و روغن زیتون ممکن است به کاهش التهاب کمک کنند.
از سوی دیگر، چربی اشباع سبب بروز التهاب می شود. بنابراین مصرف این نوع چربی باید محدود گردد. منابع غذایی حاوی چربی اشباع: غذاهای سرخ شده، گوشت قرمز، چربی حیوانی، محصولات گوشتی فرآوری شده و لبنیات پرچرب.
حفظ سلامت استخوان ها و عضلات:
تغذیه مناسب در داشتن استخوان ها و عضلات قوی نقش دارد. در بیماری لوپوس نگرانی هایی در مورد وضعیت سلامت استخوان ها وجود دارد. زیرا داروهای مورد استفاده برای درمان این بیماران می توانند سبب افزایش خطر بروز پوکی استخوان شوند.
مصرف غذاهای سرشار از کلسیم و ویتامین D برای حفظ سلامت استخوان مهم است. این بیماران باید از محصولات لبنی کم چرب یا بدون چربی استفاده کنند. اگر قادر به نوشیدن شیر نیستند می توانند از جایگزین های آن مانند شیر بدون لاکتوز، شیر سویا و آبمیوه های غنی شده با کلسیم و ویتامین D استفاده کنند. همچنین سبزیجات سبز تیره نیز از منابع دیگر کلسیم محسوب می شوند. درصورتیکه بیمار قادر به دریافت کلسیم کافی از طریق رژیم غذایی نباشد می تواند تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه از مکمل کلسیم استفاده کند.
مقابله با عوارض جانبی داروها:
رژیم غذایی غنی از کلسیم و ویتامین D می تواند با اثرات مخرب داروهای کورتیکواستروئیدی بر روی استخوان مقابله کند. همچنین رژیم غذایی کم سدیم و کم نمک می تواند در کاهش احتباس مایعات و کاهش پرفشاری خون ناشی از مصرف کورتیکواستروئیدها نقش داشته باشد.
اگر بیمار متوترکسات دریافت می کند، پیروی از رژیم غذایی غنی از اسیدفولیک (شامل سبزیجات برگ سبز، میوه ها و غلات غنی شده) یا در صورت لزوم دریافت مکمل اسیدفولیک مهم است.
در صورتیکه دریافت داروها سبب بروز حالت تهوع می شوند، باید از وعده های غذایی سبک و کم حجم و غذاهایی که هضم آسانی دارند، استفاده کرد. بدین منظور دریافت غلات و نان و اجتناب از مصرف غذاهای چرب، تند و اسیدی توصیه می شود.
اگرکورتیکواستروئیدها یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن سبب بروز مشکلات گوارشی می شوند، این داروها می توانند همراه با وعده غذایی مصرف شوند.
حفظ وزن مناسب:
لوپوس ممکن است با کاهش یا افزایش وزن همراه باشد. کاهش اشتها و وزن در میان افرادی که به تازگی بیماری لوپوس در آن ها تشخیص داده شده، معمول است. ماهیت بیماری لوپوس و همچنین دریافت داروهایی که سبب بروز مشکلات گوارشی یا زخم های دهانی می شوند، می توانند در بروز این وضعیت نقش داشته باشند. از سوی دیگر، افزایش وزن می تواند از بی تحرکی و دریافت داروهای کورتیکواستروئیدی ناشی شود.
رعایت رژیم غذایی کم چرب و انجام فعالیت بدنی به حفظ وزن مناسب در این بیماران کمک می کند.
کاهش خطر بیماری قلبی:
در افراد مبتلا به لوپوس نسبت به جمعیت عمومی خطر بروز بیماری قلبی بالاتر است. بنابراین داشتن رژیم غذایی مناسب برای حفظ سلامت قلب بخش مهمی از درمان بیماران را شامل می شود. درصورتیکه بیمار به عوامل خطر بروز بیماری قلبی مانند پرفشاری خون یا کلسترول بالا مبتلا باشد، پیروی از رژیم غذایی کم چرب و کم سدیم و انجام فعالیت بدنی مفید است.
اسیدهای چرب امگا-3 می توانند برخی عوامل خطر مرتبط با بیماری قلبی مانند تری گلیسرید بالا و پرفشاری خون را بهبود بخشند. غذاهای غنی از چربی های امگا-3 عبارتند از: ماهی، گردو، روغن کانولا و روغن بذرک.
