بیماری مالتیپل میلوما (Multiple myeloma) نوعی سرطان خون است که منشأ آن پلاسما سل ها هستند. در واقع رشد ناهنجار این سلول ها به این بیماری منجر می شود که شایع ترین نوع می باشد. در این بیماری پلاسما سل ها در مغز استخوان سرطانی می شوند، این سلول ها از نوعی گلبول سفید ساخته می شوند. مغز استخوان مولد گلبول های قرمز، سفید و پلاکت ها می باشد و با سرطانی شدن پلاسما سل ها به دلیل کاهش سلول های خونی کم خونی ایجاد می شود.
هنگام ابتلا به مالتیپل میلوما به دلیل عوارض جانبی دارو ها و نیز خود بیماری اشتها کاهش می یابد و این شرایط موجب کاهش دریافت مواد مغذی مورد نیاز در بیمار می گردد. با وجود این، پیروی از یک برنامه غذایی خوب، مغذی و تأمین کافی مواد مغذی ضروری امری ضروری است.
یکی از نکات مهم در ابتلا به بیماری مالتیپل میلوما و سایر بیماری هایی که اشتها را کاهش می دهند، دریافت غذا در دفعات بالا و حجم کم است. در واقع به جای دو یا سه وعده حجیم می توان وعده های غذایی را در حجم کم و در دفعات زیاد دریافت کرد. این موجب کاهش حالت تهوع و نیز افزایش انرژی بدنی می شود. برخی از زمان ها در طول روز، مثل صبحانه و نهار ممکن است دریافت غذا بهتر تحمل شود. شکل غذای دریافتی نیز در تحمل آن اهمیت زیادی دارد. برای مثال در مواقعی که اشتها برای خوردن غذای جامد ندارید به جای اجتناب از خوردن آن، شکل غذای خود را تغییر دهید در این شرایط خوردن سوپ های غنی یا غذاهای مایعی که حاوی مواد مغذی زیادی هستند، گزینه مناسبی است.
افزودن برخی از مواد غذایی به برنامه غذایی روزانه این گروه از بیماران علاوه بر برقراری تعادل مواد مغذی به بهبود علایم و عوارض جانبی دارو ها نیز کمک می کند. در ادامه به این مواد غذایی اشاره خواهد شد.
سبزیجات برگ سبز و میوه های تازه: میوه ها و سبزیجات حاوی ترکیبات ارزشمندی به نام آنتی اکسیدان ها می باشند که در بازسازی بدن نقش بسزایی دارند. همچنین، آن ها در رفع یبوست نیز مؤثرند. این عارضه یکی از اختلالات جانبی ناشی از داروهای مسکن و سایر درمان های مرتبط با سرطان است. برای پیشگیری از بروز عفونت ناشی از مصرف میوه ها و سبزیجات خام بهتر است آن ها را به صورت پخته مصرف کنید. ابتلا به عفونت برای بیماران مبتلا به مالتیپل میلوما بسیار خطرناک است به دلیل این که دستگاه ایمنی آن ها را ضعیف می کند. علاوه براین، پختن و بخارپز کردن میوه ها و سبزیجات به تحمل بهتر آن ها کمک می کند.
فیبرهای رژیمی: در صورت ابتلا به یبوست ناشی از شیمی درمانی، نیاز به افزایش فیبرهای رژیمی می باشد. این گروه از مواد مغذی به شکستن غذا و تخلیه معده نیز کمک می کنند. آب و عصاره آلو نیز گزینه های مناسبی هستند. منابع خوب فیبرهای رژیمی عبارتند از:
- میوه هایی مثل سیب و گلابی
- میوه های خشکی مثل انجیر و آلو
- غلات کامل
- سایر غلات و جو
- مغزها و دانه ها
- سبزیجاتی مثل بروکلی، هویج و کنگر فرنگی
در مقابل، برخی مواقع ممکن است بیمار دچار اسهال شود، و در این شرایط باید از یک برنامه غذایی با محتوای فیبر کم پیروی کند. در صورت وجود زخم و جراحت در زبان، سعی شود بیشتر از غذاهایی که بلع راحت تر دارند مثل پودینگ ها یا پوره سیب زمینی استفاده شود. به دلیل تحریک بیش از حد معده از خوردن غذاهای حاوی ادویه بپرهیزید.
آهن: همانطور که بدان اشاره شد، کم خونی یکی از عوارض جانبی ناشی از این بیماری است و در صورت بروز آن فرد بیمار نیاز به خوردن منابع غذایی غنی از آهن مثل گوشت قرمز، انواع لوبیا و سبزیجات برگ سبز تیره دارد. در برخی شرایط ویژه نیز ممکن است نیاز به مکمل یاری آهن باشد.
در کنار این توصیه ها و نیز سایر درمان های مرتبط، اصلاح سبک زندگی نیز اثر زیادی در مبارزه با انواع سرطان دارد. عادات غذایی سالم نقش بسیار زیادی در محافظت بدن در برابر ابتلا به بیماری های مزمن غیر واگیر دارد.
