آیا تا به حال درد و سوزش سر دل و سایر علایم ناشی از برگشت اسید معده را تجریه کرده اید؟ سوزش معده یا همان سوزش سردل (Heartburn) ناشی از برگشت اسید و محتویات معده به مری است. این عارضه یکی از نشانه های رایج بیماری ریفلاکس معده ای مروی یا گاستروازوفاژیال می باشد. ضعف عملکردی عضلات بخش تحتانی مری دلیل اصلی بروز این بیماری است. بسیاری از غذاها و داروها موجب سوزش معده می شوند. برای مثال ممکن است شنیده باشید که کافئین، شکلات و غذاهای اسیدی موجب بدتر شدن سوزش معده می شوند، اما چه مواد غذایی به بهتر شدن این عارضه کمک می کنند؟ در این نوشته به برخی از راهبردهای مؤثر در بهبود علایم سوزش معده پرداخته شده است.
• با معده پر نخوابید. سعی کنید 2 تا 3 ساعت قبل از خوابیدن غذا بخورید. این مدت زمان موجب هضم و خالی شدن معده، کاهش اسید معده و متعاقب آن کاهش برگشت محتویات معده به مری می گردد. به طور کلی در زمان خوابیدن سعی کنید سر کمی بالاتر از بدن باشد حفظ این وضعیت موجب ممانعت از برگشت محتویات معده به مری می شود.
• پرخوری نکنید. حجم غذای دریافتی را کاهش دهید، سعی کنید به جای 3 وعده غذایی حجیم 4 الی 5 وعده در روز بخورید.
• آهسته غذا بخورید. برای صرف غذا به اندازه کافی زمان سپری کنید، در هنگام غذاخوردن عجله نکنید.
• از غذاهای محرک بپرهیزید. برخی از مواد غذایی موجب بدتر شدن سوزش معده و علایم آن می شوند برای مثال پیاز، فلفل، شکلات، فرآورده های حاوی کافئین، آب مرکبات، گوجه فرنگی و یا غذاهای حجیم و چرب از دسته این مواد غذایی هستند. به بیان دیگر، غذاهای اسیدی در افرادی که مستعد سوزش معده و ریفلاکس هستند موجب بدتر شدن علایم می شوند.
• غذاهای قلیایی بخورید. درحالی که برخی از میوه ها محتوای اسیدی زیادی دارند، برخی دیگر خاصیت قلیایی دارند و اسیدیته کمتر دارند. موز و برخی از انواع ملون ها مثل هندوانه، طالبی، گرمک یا خربزه قلیایی هستند. علاوه براین سبزیجاتی مثل بروکلی، لوبیای سبز، کلم و گل کلم نیز محتوای اسیدی کمی دارند. سفیده تخم مرغ نیز محتوای اسیدی کمی دارد، در مقابل زرده آن علایم را تشدید می کند، بنابراین توصیه می شود در هنگام خوردن تخم مرغ زرده آن را جدا کنید. مدارکی وجود دارد که نشان می دهند گیاهانی مثل رازیانه، زنجبیل، آلوورا و جعفری به دلیل محتوای اسیدی کم در درمان و بهبود علایم ریفلاکس و سوزش معدی اثرات مفیدی دارند.
• از وزن خود بکاهید. اگر چاق هستید یا اضافه وزن دارید، فراموش نکنید که کاهش وزن موجب کاهش سوزش معده و بهبود علایم ریفلاکس می شود.
• سیگار نکشید. نیکوتین موجود در سیگار موجب ضعف اسفنگتر یا دریچه تحتانی مری می شود این عضله ورودی مری به معده را کنترل می کند، بنابراین ضعف عملکردی آن برگشت محتویات و اسید معده به مری را تسهیل می کند.
• از غذاهای چرب بپرهیزید. غذاهایی که محتوای چربی زیادی دارند، مدت زمان طولای تری در معده می مانند، بنابراین موجب ناراحتی معده می شوند. توصیه می شود برای پخت غذاها از روش آبپز یا بخارپز استفاده کنید.
• از مصرف نوشیدنی های گازدار بپرهیزید. نوشیدنی های گازداری مثل انواع نوشابه و دوغ موجب نفخ معده و در نتیجه سوزش سردل می شوند. علاوه براین، کافئین موجود در نوشابه ها موجب افزایش ترشح اسید معده می شوند.
• زمان مناسبی را برای ورزش انتخاب کنید. سعی کنید حداقل 2 ساعت پس از صرف غذا به فعالیت ورزشی بپردازید. اگر بلافاصله پس از غذاخوردن ورزش کنید، علایم ریفلاکس و سوزش معده در شما تشدید می شود. فراموش نکنید که قبل و در هنگام فعالیت ورزشی به اندازه کافی آب بنوشید.
