تاکنون شواهد تجربی که از طریق پرسشنامه بسامد خوراک به دست آمده، از ارتباط بین مصرف نوشیدنی های شیرین شده با شکر و بروز دیابت نوع 2 حمایت کرده اند. اما ارزیابی نوع نوشیدنی مصرفی افراد از طریق این پرسشنامه ها دشوار است و بسیاری از آنها شکری که توسط افراد به چای و قهوه اضافه می شود را محاسبه نمی کنند.
ارزیابی رژیم غذایی از طریق یادداشت های روزانه آینده نگر می تواند با فراهم کردن اطلاعات دقیق بر چنین محدودیت هایی غلبه نماید، در مطالعه ای که نتایج آن به تازگی در ژورنال Diabetologia منتشر شده، محققان مصرف نوشیدنی توسط 25639 فرد بالغ در انگلستان را ثبت کردند. سن شرکت کنندگان در این مطالعه 79-40 سال بوده و هیچ کدام از افراد در شروع مطالعه به دیابت مبتلا نبودند.
برای اندازه گیری مصرف نوشیدنی، شرکت کنندگان به مدت 7 روز متوالی هر آنچه می خوردند و می نوشیدند را یادداشت کردند. در این مطالعه نوع نوشیدنی مصرفی توسط افراد، مقدار و دفعات مصرف نوشیدنی و افزودن هر نوع قند به نوشیدنی مورد توجه قرار گرفت. ارزیابی دقیق رژیم غذایی با استفاده از یادداشت غذایی، امکان مطالعه انواع مختلف نوشیدنی های شیرین و نوشیدنی های شیرین شده با قندهای مصنوعی(مانند نوشیدنی های غیرالکلی رژیمی) و آبمیوه را فراهم ساخت. همچنین محققان توانستند تاثیر جایگزین کردن آب، چای یا قهوه تلخ یا نوشیدنی های شیرین شده با قند مصنوعی را با نوشیدنی های حاوی شکر بررسی نمایند.
شرکت کنندگان در این مطالعه پس از تکمیل یادداشت غذایی به مدت 11 سال مورد پیگیری قرار گرفتند. در طول این مدت، 847 نفر از افراد به دیابت نوع 2 مبتلا شدند.
نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که هر یک سروینگ(واحد) افزایش مصرف نوشیدنی های غیرالکلی، نوشیدنی های لبنی شیرین و نوشیدنی های شیرین شده با قند مصنوعی سبب افزایش خطر دیابت نوع 2 به میزان 22 درصد می شود. مصرف آبمیوه و چای یا قهوه شیرین با خطر دیابت مرتبط نبود.
پس از تعدیل اثر نمایه توده بدنی(BMI) و دور کمر، ارتباطی بین دیابت و مصرف نوشیدنی های شیرین شده با قند مصنوعی مشاهده نشد. به گفته محققان علت این امر می تواند مصرف زیاد این نوع نوشیدنی ها توسط افراد مبتلا به اضافه وزن باشد.
علاوه براین، محققان دریافتند که مصرف آب یا چای یا قهوه تلخ به جای نوشیدنی های غیرالکلی و نیز به جای نوشیدنی های لبنی شیرین به ترتیب سبب 14 و 25-22 درصد کاهش خطر دیابت می شود. جایگزین کردن مصرف نوشیدنی های حاوی شکر با یک نوشیدنی حاوی قند مصنوعی با کاهش قابل توجه خطر دیابت مرتبط نبود.
نکته عملی: جایگزینی مصرف نوشیدنی های شیرین با آب، قهوه یا چای تلخ سبب کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 می شود.
منبع:
Nita G. Forouhi, et al.”Prospective associations and population impact of sweet beverage intake and type 2 diabetes, and effects of substitutions with alternative beverages.” Diabetologia, 2015
