سندرم متابولیک یا سندرم X مجموعه ای از علایم (مقاومت انسولین، چاقی شکمی، دیس لیپیدمی و افزایش فشار خون) رانشان می دهد که پیش زمینه بیماری هایی همچون دیابت، بیماریهای قلبی عروقی و غیره است؛ عادات غذایی نقش بسزایی در میزان شیوع سندرم متابولیک ایفا می کنند که در این میان الکل هم اثرات محافظت کننده و هم اثرات مضر بر اجزای سندرم متابولیک دارد.
در همین راستا مطالعه ای که به تازگی در مجله Nutrition Research به چاپ رسیده است به بررسی اثر مصرف الکل بر ریسک پیشرفت سندرم متابولیک پرداخته است.
2358 مرد در یک مطالعه مقطعی وارد شدند. داده ها از طریق پرسشنامه های سبک زندگی و تغذیه جمع آوری شدند. افرادی که حداقل یک بار در هفته و به مدت 6 ماه متوالی الکل می خورند تحت عنوان "مصرف کننده رایج الکل" طبقه بندی شدند. این دسته از مصرف کنندگان الکل در معرض بالاتر ریسک پیشرفت سندرم متابولیک، چاقی شکمی و سطوح بالای تری گلیسرید قرار داشتند ولیکن ریسک سطوح پایین کلسترول خوب یا HDL در آنها کمتر بود.
ریسک افزایش یافته پیشرفت سندرم متابولیک، تری گلیسرید بالا و سطوح بالای گلوکز ناشتای خون وابسته به دوز الکل مصرفی بود در حالیکه سطوح پایین HDL نشان دهنده یک ارتباط معکوس بود. دوز لازم برای کاهش ریسک سطوح پایین HDL، بیش از 50 گرم در روز بود؛ به هرجهت این دوز منتج به افزایش ریسک سطوح بالای گلوکز ناشتای و تری گلیسرید نیز می شد.
مصرف انواع مخلوط الکل، ریسک پیشرفت سندرم متابولیک و چاقی شکمی را افزایش داد. در ضمن افرادی که مصرف شراب داشتند، ریسک بالاتری را به ترتیب در سطوح بالای تری گلیسرید و گلوکز ناشتا داشتند. درواقع نوع نوشیدنی الکلی، اثرات متفاوتی بر اجزاء سندرم متابولیک دارد.
نکته عملی: مصرف الکل به صورت وابسته به دوز منجر به افزایش ریسک پیشرفت سندرم متابولیک و برخی اجزاء آن می شود، در عین حال باز هم به صورت وابسته به دوز ریسک سطوح پایین HDL را کاهش می دهد. با توجه به غالب بودن اثرات مضر مصرف الکل، توصیه به عدم دریافت آن در جهت پیشگیری از ابتلا به سندرم متابولیک و یا پیشرفت آن می شود.
منبع:
Nutrition research, 2012 , 32 , 24-29
